مهرداد ختایی: حرکت چاپ دستی در ایران رو به جلو است

گفتگو با مهرداد ختایی در حاشیه نمایشگاه آثار منتخب ششمین سالانه تبادل چاپ دستی نگارخانه لاله

"من سالانه تبادل چاپ دستی را در ادامه روند خود مثبت تر می بینم و جا دارد به مسولان نگارخانه لاله تبریک بگویم که این رویداد را بدون وقفه، تاکید می کنم بدون اینکه قطع شود، ادامه می دهند." این را مهرداد ختایی در گفتگو به مناسبت برگزاری نمایشگاه چاپ دستی در نگارخانه لاله بیان کرد. در ادامه خواننده این گفتگو باشید.

مهرداد ختایی هنرمند معاصر و فعال در حوزه هنرهای تجسمی در خصوص جایگاه چاپ دستی در هنر معاصر ایران بیان کرد:

جایگاه چاپ دستی در هنر معاصر ایران نسبت به سال های پیش خیلی متفاوت شده است. با توجه به زمینه ای که از قبل در چاپ دستی وجود داشته، انتظار می رفت که تحولات و یا پیشرفت در زمینه چاپ دستی اتفاق افتد. همانطور که می دانیم در سالهای اخیر، چاپ دستی نسبت به دهه 80 پیشرفت خیلی شایانی داشته است. که این پیشرفت و تحولات جدید را مدیون چند مقوله می دانم. اول به خاطر دو تن از اساتید چاپ دستی ایران، یعنی خانم مینا نوری به خاطر تالیف کتابها و برگزاری نمایشگاه های متعدد چاپ دستی و آقای احمد وکیلی که ایشان با تعلیم چاپ دستی در آتلیه شخصی خودشان و برگزاری نمایشگاههای چاپ دستی، در واقع تاثیر عمده ای بر جامعه چاپ دستی ایران داشته اند.

مقوله دوم مربوط به تجهیز و ارائه تجهیزات چاپ دستی در جامعه هنرهای تجسمی، چه آتلیه های شخصی و چه دانشگاهها به واسطه فروشگاه افق که انواع لوازم چاپ دستی، مدیوم ها، انواع ورنی ها و قلم های حکاکی، در اختیار علاقمندان چاپ دستی قرار گرفته است.

و همچنین تلاش آقای محمدنژاد که اگر اشتباه نکنم از سالهای 77 یا 78 شروع به ساخت دستگاه پرس چاپ دستی در سه سایز نمودند. این فرایندی بود که باعث شد تا علاقمندان چاپ دستی بتوانند راحت تر با امکانات و لوازم آن روبرو شده و شروع به فعالیت نمایند. ما این امکانات را دراختیار نداشتیم و به سختی ابزار چاپ دستی را تهیه و به کار می گرفتیم. ولی حالا به این شکل نیست و نمایشگاه های بی شماری توسط جامعه هنرهای تجسمی در گالری ها برگزار می شود و کاری به کیفیت خوب و بد آنها ندارم، بلکه تعدد این نمایشگاه هاست که نسبت به گذشته خیلی بیشتر شده و این می تواند در معرفی چاپ دستی و تکنیک های آن نقش خیلی عمده ای را در بین علاقمندان آن داشته باشد.

وی در ادامه افزود: در کل اعتقاد من این است که حرکت چاپ دستی در ایران رو به جلو است ، هرچند که با کشورهای دیگر فاصله دارد و خلاهای خیلی عمده ای در آثار مشهود است از جمله عدم تاکید بر طراحی در چاپ دستی که البته ناگفته نماند، منظورم از طراحی صرفاً تناسبات دست و پرتره و... نیست؛ بلکه طراحی به مفهوم ایجاد هماهنگی و تناسب در کادر است. یعنی متناسب کردن کلماتی که درجمله قرار می گیردکه این در واقع الفبای اولیه اش همان Drawingیا طراحی بر روی کاغذ است که آغاز کننده کار است.

این موضوع در بیشتر آثار کسانی که چاپ کار می کنند، قابل نقد است و طراحی در آثارشان کم رنگ و کم نقش است.

موضوع بعدی، نمایشگاه آثار منتخب ششمین سالانه تبادل چاپ دستی است که نگارخانه لاله سالی یک بار آن را برگزار می کند. نمایشگاه امسال نسبت به دوره های قبل پیشرفت زیادی داشته است. در نمایشگاه های قبلی کارهای ناهمگون و آثاری که ساختار زیبایی شناسی چاپ را نداشتند و همچنین اصول زیبایی شناسی طراحی و نقاشی کمتری داشتند، زیاد بود. ولی در این نمایشگاه این دوره دیدم که تعداد آن آثار خیلی پایینتر آمده و شاید تعداد آن به 3 یا 4 اثر برسد. همچنین تنوع و کیفیت و هماهنگی آثار خیلی بالاتر رفته و برخوردهای تکنیکی هنرمندان با چاپ بیشتر شده و ما می توانیم انواع تکنیک ها را در این نمایشگاه مشاهده نماییم.

من سالانه تبادل چاپ دستی را در ادامه روند خود مثبت تر می بینم و جا دارد به مسولان نگارخانه لاله تبریک بگویم که این رویداد را بدون وقفه، تاکید می کنم بدون اینکه قطع شود، ادامه می دهند. و ای کاش بینال چاپ دستی نیز که استارت آن توسط آقای وکیلی در موزه هنرهای معاصر خورد و دوسالانه چاپ دستی گالری 26 نیز که توسط خودم شکل گرفت، بدون وقفه و به صورت جدی مثل همین رویداد تعریف و ادامه می یافت تا تاثیر خوبی روی هنرمندانی که در نقاط مختلف ایران فعالیت می کنند داشته باشد.

logo-samandehi