یادداشتی پیرامونِ برگزاری ششمین سالانه ی تبادل چاپ دستی

در میان اکثریت گالری های هنری که عمدتاً با هنرمندان مشخص و ثابت خود فعال هستند، گالری لاله در زمره ی گالری هایی است که طی چند سال اخیر اغلب با رویکرد "رویدادگونه" طی برگزاری نمایشگاه ها و رویدادهای سالانه با حضور هنرمندان متعدد به فعالیت خود ادامه داده است.

ششمین سالانه ی تبادل چاپ دستی یکی از تاثیرگذارترین رویدادها در باب هنر چاپ دستی است که با برنامه ریزی هدفمند در زمینه ی ارائه، تبادل و فروش آثار هنر چاپ دستی در قطع کوچک و با حفظ ارزش های طراحی، زیبایی شناسی و بیان هنـری با بهره گیری از تکنیک های مختلف این هنر برگزار شده است.

نکته ی قابل تعمق در برگزاری رویدادهای سالانه ای اینچنین علاوه بر ارائه ی آثار جدید هنرمندان فعال در این هنر، شناخت و معرفی استعدادهای جوان با پتانسیل بالا، نمایش ارزش های تصویری و خلاق که حاصل آن شکل گیری آثار با تکنیک هــای مختلف هنـر چاپ دستــی است، بلکه "بازیابــیِ تاریخــیِ هنــری است که در پستــویِ گـذر زمـان کـم رنـگ شـده اسـت".

علیرغم وسعت اجرایی در تکنیک هــا و کاربرد هنر چاپ دستی در هنرهــای تجسمــی و خلق فضاهــای تصویــری بی بدیلِ حاصل شده از آن، به دلایل بی شماری این هنـر از دیدگاه عموم مخاطبان آثار هنـری به دور افتاده و به باد فراموشــی سپرده شده است.

چاپ هنری را می توان یکی از پایه های اصلی هنرهای تجسمی برشمُرد، اما شاید آنچه که آن را در بین مخاطبان، خریداران و سرمایه گذاران آثار هنری نسبت به آثار طراحی و نقاشی و دیگر هنرها دور از توجه قرار داده است، "خصلت تکثیر پذیری آن مترادف با واژه ی چاپ است". حال اینکه فرآیند ساخت کلیشه و گراوورها، اعمال پِرِس و کاغذ گذاری و صدها نکته ی دیگر، تماماً تحت کنترل هنرمند چاپگر "گراوورساز طراح، نقاش یا گرافیست" بوده و این خود دلیلی بر تمایز این حرفه ی هنری با چاپ و فرآیند گراوورسازی در چاپ های ماشینیِ صنعتی است.

آثار ارائه شده در ششمین سالانه ی تبادل چاپ دستی اعم از آثار هنرمندان مدعُو و هنرمندان بخش فراخوان را می توان به چند گروه طبقه بندی کرد.
اول، آثاری که در بیان تصویری آن خصلت های طراحی و نقاشی گونه نقش بسزایی دارد و تکنیک های چاپ دستی نظیر حکاکی روی فلز "کالکوگرافی" و تکنیک های وابسته به آن با خصلت تصویری هاشورها و تونالیته ها در خدمت اندیشه ی هنرمند و در جهت بیان صریح ایشان در قالب تصویر شکل گرفته است، گروه دوم آثاری که بیان تصویری ساده تر دارند و دید گرافیک در آنها بیشتر به چشم می خورد و آن را در زمره ی تکنیک حکاکی روی لینولئوم "زیلوگرافی" قرار داده است. استفاده از رنگ های یکدست در برابر روشنایی ملموس عاری از تونالیته که مدیون خصلت تکنیکالِ حکاکی روی لینولئوم است، جلوه های تصویری متفاوتی در این گروه از آثار را به وضوح نمایان کرده و گروه سوم که آثار محدودی را شامل می شود، بعضاً با تکنیک سیلک اسکرین "سریگرافی" و استفاده از رنگ های تخت و در برخی آثار ترکیب رنگ های تخت و ترام دار به مرزهای تصویرگری رِوایی نزدیک شده است.

یقیناً تداوم روند سالانه ی تبادل چاپ دستی و ظهور هنرمندان جوان، شناسایی پیشکسوتان و هنرمندان گمنام، تشکیل جلسات نقد و نظر توأم با برگزاری سالانه، می تواند به نشرِ شناختِ فرهنگ هنر چاپ دستی بین عموم مردم و مخاطبان خارج از دایره ی هنرهای تجسمی کمک کند و این هنر را در جایگاهی چون دیگر هنرها در سطح جامعه معرفی کند، دغدغه و انگیزه ایجاد کند و لازمه ی توجه به این هنر پیشینه دارِ فراموش شده را زنده نگه دارد.

بهـراد صنعتـی/ بیست و یکم اردیبهشت یکهزار و سیصد و نود و هشت
ششمین سالانه ی تبادل چاپ دستی/گالری لاله، تهران

logo-samandehi