کتاب "جستارهایی در تاریخ هنر" منتشر شد
روایت محمدحسن حامدی از معرفی هنرمندان ناشناس تا چهرههای معاصر
محمدحسن حامدی گفت: اگر از منظر اسناد به تاریخ هنر نگاه کنیم، تاریخ هنر بسیار جامعتری خواهیم داشت و افرادی که تا به حال از قلم افتادهاند به صفحات تاریخ هنر ما برمیگردند.
کتاب "جستارهایی در تاریخ هنر" توسط نشر پیکره به چاپ رسیده و روانه بازار کتاب شد. این کتاب حاصل پژوهش و نگارش محمدحسن حامدی است. حامدی در رابطه با این کتاب در گفتگو با هنرآنلاین گفت: محتوای این کتاب رجوع به تاریخ هنر از منظر اسناد است و سعی شده، اسناد مکتوب یا فایلهای صوتی که در طول چند سال کار پژوهشی گردآوری کردهام در آن به چاپ برسد.
حامدی با اشاره به اینکه گردآوری این مجموعه حدود 7 سال زمان برده است گفت: معمولا در دائرةالمعارفها اسامی افرادی میآید که هنرمندان طراز اول کشور هستند، اما هنرمندان شهرستانی معمولا مجال بروز پیدا نمیکنند و یا افرادی در جایگاه استادی بودند که زیر سایه شاگردان خود قرار گرفتند و شناخته نشدند. اما در کتاب من این تفکیک انجام نشده و همه هنرمندان تهرانی و شهرستانی که اسنادی درباره آنها به دست آوردم، معرفی شدهاند.
او با اشاره به اینکه کتاب در 520 صفحه و همراه با 12 صفحه نمایه منتشر شده است گفت: این کتاب بازه تاریخی مشخصی ندارد اما قدیمیترین اسناد آن مربوط به کمالالدین بهزاد در دوره صفویه و جدیدترین آنها نیز مربوط به دوره معاصر است. بخش عمده کتاب نیز به کمالالملک و شاگردان او اختصاص دارد و به عنوان مثال اسناد متعددی از زمان پیشنهاد تاسیس مدرسه صنایع مستظرفه تا مذاکرات مجلس درباره آن و نامهها و عکسهای نو یافته از کمالالملک در آن وجود دارد.
حامدی درباره اسنادی که مورد استفاده قرار گرفته است گفت: بخش عمدهای از این اسناد مربوط به تصاویری نویافته هستند که مقداری از آنها را در جریان تاسیس موزه مکتب کمالالملک به دست آوردم. بخش دیگر فایلهای صوتی است که پس از گذشت سالها، از جلسات شاگردان بعضی اساتید یا فرزندان آنها به دست من رسیده است و پس از پیاده کردن نوارهای کاست و اضافه کردن توضیحاتی، در کتاب به چاپ رسیدهاند.
حامدی افزود: کمالالملک، ابوالحسن صدیقی، علیمحمد حیدریان، هوشنگ پزشکنیا، حسین بهزاد و... از جمله هنرمندان شاخصی هستند که اسناد متنوعی از آنها منتشر شده است. قابل ذکر است که در این کتاب برای اولین بار نام تعدادی از هنرمندان مطرح شده است. به عنوان مثال شمسالضحی نشاط دختر صفیعلیشاه بود که از شاگردان کمالالملک و معلم زبان فرانسه بوده است. او نقاشیهای بسیار زیبا داشت و در زمان خود از زنان شاخص ایران بود، اما کسی نام او را نشنیده است. در این کتاب تصاویر افرادی از این دست و آثار آنها به شکل مفصل منتشر شده است.
او با بیان اینکه کتاب "جستارهایی در تاریخ هنر" یک چشمانداز جدید از نگارش تاریخ هنر به دست میدهد گفت: اگر از منظر اسناد به تاریخ هنر نگاه کنیم، تاریخ هنر بسیار جامعتری خواهیم داشت و افرادی که تا به حال از قلم افتادهاند به صفحات تاریخ هنر ما برمیگردند. این کتاب منظر جدیدی باز میکند تا هیچ کدام از اسنادی که راجع به هنرمندانمان وجود دارد را بدون مصرف ندانیم. معمولا وقتی یک کتاب راجع به تاریخ هنر نوشته میشود به شکل خلاصه و جامع به معرفی هنرمندان میپردازد، اما با استفاده از اسناد میتوان چند کتاب درباره بعضی از هنرمندان منتشر کرد. جای این اطلاعات جزیی در دائرة المعارف نیست اما 50 سال دیگر اگر کسی بخواهد درباره یک هنرمند فیلم بسازد یا داستانی بنویسد میتواند به این کتابها مراجعه کند.