بازگشت آجرهاي لعاب‌دار ۲۸۰۰ ساله به ايران

معاون ميراث‌فرهنگي کشور گفت: «موفقيت پرونده استرداد مجموعه باارزش ۴۹ قطعه آجر لعاب‌دارمنسوب به قلايچي بوکان از کشور سوئيس، حاصل يک دهه تلاش حقوقي و فرآيند قضايي بوده و نماد مشارکت فرهنگي کشورهاي جهان است.»

به گزارش گالري آنلاين به نقل از ميراث‌آريا، محمدحسن طالبيان بيان کرد: «۴۹ قطعه آجر لعاب‌دار بوکان شب يکشنبه ۳۰ آذر ماه ۹۹ وارد موزه ملي ايران شد. خوشبختانه اين پرونده با مشارکت و همکاري نزديک نهادهاي حقوقي و فرهنگي کشورهاي ايران و سوئيس به ثمر رسيد، پس از صدور حکم رفع توقيف در سال ۲۰۱۶ و تحويل آن به سفارت جمهوري اسلامي ايران در برن،  سرانجام در آذرماه سال‌جاري به تهران رسيد و در موزه ملي ايران جاي گرفت».

او درخصوص قاچاق اين آثار از کشور اظهار کرد: «در سال‌هاي اول انقلاب اسلامي در اثر حفاري‌هاي غيرمجاز گسترده در تپه قلايچي شهرستان بوکان آجرهاي لعاب‌دار کمنظيري کشف شد که متأسفانه برخي از آن‌ها از بازارهاي عتيقه خارج از کشور سر در آوردند. در آن سال‌ها از سوي اداره‌کل باستان‌شناسي هيئتي به بوکان اعزام و با انجام يک فصل کاوش نجات‌بخشي، تعداد زيادي آجر لعاب‌دار و کتيبه‌اي به خط آرامي کشف مي‌شود، با ادامه  کاوش‌ها در تپه قلايچي از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۵ در مجموع تعداد ۴۵۰ تکه آجر، حاصل از حفاري‌هاي علمي و توقيف‌شده از قاچاقچيان به موزه ملي ايران انتقال داده مي‌شود.»

معاون ميراث‌فرهنگي کشور در ادامه به اقدامات قضايي و حقوقي انجام‌شده اشاره کرد و افزود: «بازگرداندن اين آثار در سال ۱۳۹۱ با وصول خبري  مبني بر در اختيار داشتن مجموعه‌اي از آجر‌هاي لعاب‌دار توسط خانواده‌اي ايراني ساکن سوئيس و تمايل آن‌ها براي فروش در دستور کار معاونت ميراث‌فرهنگي، اداره‌کل موزه‌ها و  اداره‌کل حقوقي وزارت ميراث‌فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي قرار گرفت.»

به گفته او اخذ وکيل محلي، تشکيل پرونده حقوقي در مراجع ذي‌صلاح کشور سوئيس، تدارک و تدوين مدارک اثبات آجرهاي لعاب‌دار به ايران با همکاري معاونت‌هاي حقوقي رياست جمهوري، اداره‌کل حقوقي و بين‌الملل وزارت امور خارجه، دادستاني کشور سوئيس و پيگيري براي بازگشت اين آثار که يک دهه به طول انجاميد، سرانجام به صدور رفع توقيف و حکم بازگرداندن اين آثار به ايران در سال ۲۰۱۶ از سوي دادستان کل سوئيس شد.»

طالبيان با اشاره به تعلق اين مجموعه به فرهنگ ماناها در جنوب درياچه اورميه و مربوط به سده هشتم و هفتم پيش از ميلاد که هم‌زماني و مشابهت زيادي با نمونه‌هاي مکشوفه از محوطه‌هاي آشوري در بين‌النهرين دارند، آجرهاي لعاب‌دار قلايچي را نشانگر پيشينه محلي هنر ايران در دوران پيش از هخامشي‌ها دانست و گفت: «به نوعي مي‌توان ريشه هنر آجرهاي لعاب‌دار هخامنشي که در شوش و تخت جمشيد به‌کار رفته است را در درون فلات ايران جستجو کرد.»

او اظهار کرد: «مجموعه با‌ارزش آجرهاي توقيفي در سوئيس داراي نقوش اسفنکس، بز کوهي، پرندگان شکاري، جانوران ترکيبي و نقوش گياهي و هندسي است و اهميت زيادي در مطالعه هنر و فرهنگ مانايي در اوايل هزاره اول قبل از ميلاد دارد.»

پیمایش به بالا