تابلو‌هاي نقاشي مثل موناليزا هر سال ميليون‌ها بازديد‌کننده را به موزه‌ها مي‌کشاند. تصور کنيد علاوه بر مشاهده شاهکار نقاشي لئوناردو داوينچي، بازديد‌کنندگان بتوانند بوي فضاي نقاشي در ايتالياي اوايل قرن شانزدهم را حس کنند.
يک تيم از پژوهشگران قرار است بوهايي را از قرن‌هاي گذشته تشخيص و بازسازي کنند
به گزارش گالري آنلاين، به اين ترتيب بازديد از موزه خيلي جالب‌تر خواهد شد و اين فقط يکي از موارد مورد نظر اين دسته از پژوهشگران اروپايي است که قرار است در سه سال آينده مهم‌ترين بوهاي قاره اروپا، از قرن شانزدهم تا اوايل قرن بيستم را شناسايي کنند.
پروژه ادوروپا که اتحاديه اروپا باني آن است حدود ۳،۳ ميليون دلار هزينه خواهد داشت و ۲۰ پژوهشگر در آن مشغول کار خواهند بود از جمله مورخان، عطر‌شناسان، شيميدانان و مهندسان کامپيوتر.
هدف اين پروژه خلق دانشنامه‌اي از ميراث بويايي است.
اين پژوهش شامل بوهايي است که شايد امروز فقط در توصيفات ادبي وجود داشته باشند اما مي‌توان با کمک فناوري آنها را دوباره توليد کرد.
متخصصان اميدوارند بتوانند بوهايي را خلق کنند که مربوط به هواي شهر‌هاي بريتانيا در دوران انقلاب صنعتي است
در اين مجموعه همه‌چيز از عطر ماري‌آنتوانت تا بوي هواي کارخانه‌هاي فلز‌کاري دوران انقلاب صنعتي موجود خواهد بود.
باستان‌شناسي بوها
اينگر ليمانز، پژوهشگر هلندي تاريخ و فرهنگ که سرپرستي پروژه ادوروپا را برعهده دارد به بي‌بي‌سي گفت: "اين پروژه در تلاش براي يافتن اطلاعاتي در مورد بوهاي روزگار گذشته است".
"بوها تجربه ما را از جهان پيرامون شکل مي‌دهند ولي ما اطلاعات حسي خيلي محدودي از گذشته داريم؛ بوها همچنين فرار و ناپايدار هستند و زود فراموش مي‌شوند، از اين رو ما تلاش مي‌کنيم راهي براي نگهداري آنها پيدا کنيم".
اين پروژه ماه ژانويه ۲۰۲۱ آغاز مي‌شود و پژوهشگران به جستجوي منابعي از بوها در کتاب‌ها، متون تاريخي، آثار هنري و مجموعه‌هاي موجود در موزه‌ها مي‌پردازند، با کمک الگوريتمي که يافته‌ها را به هفت زبان تجزيه و تحليل مي‌کند.
ويليام تولت، مورخ بويايي از دانشگاه آنجليا راسکين در بريتانيا که در اين پروژه شرکت دارد مي‌گويد اهميت حس بويايي با همه‌‌گيري کوويدـ۱۹ بيش از پيش آشکار شده است.
او به بي‌بي‌سي مي‌گويد:"حس بويايي براي زندگي روزمره ما ضروري است، در همه‌‌گيري کرونا وقتي افراد بر اثر بيماري کوويد ـ ۱۹ حس بويايي خود را از دست مي‌دهند به اهميت اين حس بيشتر پي مي‌برند".
"کاري که ما مي‌خواهيم انجام دهيم اين است که دريابيم بويايي از اساسي‌ترين تجربه‌هاي انسان است و تلاش کنيم تا آن را حفظ و ثبت کنيم".
خواهيم فهميد که ماري آنتوانت چه بويي داشت؟
چگونه بوهايي از گذشته را دوباره زنده مي‌کنيد؟
بوهاي يک شهر
ليمانز توضيح مي‌دهد که راه‌هاي مختلفي براي اين کار وجود دارد: کارشناسان شيمي با تجزيه ذراتي از اشيا و تحليل و بررسي ساختار شيميايي آنها به کمک روش‌هاي علمي به اطلاعاتي در مورد بوهاي آن زمان دست پيدا مي‌کنند.
روش تفسيري توصيفي هم به کارشناسان در دريافت وضعيت تاريخي اماکن کمک مي‌کند تا دريابند در بازه زماني مشخصي آن مکان چه بويي داشته است.
اين پژوهشگر هلندي ادامه مي‌دهد: "اين بوها شامل بوهاي خاص و مشخص مثل اسطوخودوس (لاواندر) تا بوي هواي شهر‌ها مي‌شود".
اين اطلاعات مرحله نهايي پروژه ادوروپا را آسان مي‌کند، مرحله‌اي که کارشناسان عطر‌سازي و شيمي اين بوها و عطر‌هاي روزگار گذشته را در مجموعه‌‌اي از نمايشگاه‌هاي ويژه در موزه‌ها ارائه کنند.
يکي از پژوهشگران اين پروژه کارو وربيک، کارشناس هلندي مطالعات تاريخ هنر است.
او در زمينه تاريخ حس‌هاي بشري تخصص دارد و در ۲۰ سال گذشته به تجربه‌ها و آزمايش‌هايي در زمينه بويايي پرداخته است که آخرين آن در سال ۲۰۱۵ در موزه مشهور رايکس يا موزه ملي آمستردام بوده است.
با مشارکت دو عطرشناس، بيرگيت سايبرند و برناردو فلمينگ، وربيک توانست بوهاي چندين اثر هنري موزه را توليد کند، ازجمله تابلوي نبرد واترلو اثر جان ويلم پاينمان (۱۸۲۴).
وربيک در گفتگو با بي‌بي‌سي توضيح مي‌دهد: "در مورد تابلوي نبرد واترلو، ما ترکيبي از بوي باروت و گل‌ولاي و بوي چرم زين و اسب‌ها داشتيم که افراد با استفاده از چوب‌هاي معطري که آماده کرده بوديم مي‌توانستند اين بو را حس کنند".
کارو وربيک، عطرشناس
"اين کار به کلي دريافت بازديد‌کنندگان را از آثار هنري تغيير داد و باعث شد که به طور همه‌جانبه‌تري قدر و ارزش آثار هنري را دريابند و براي مثال امکان تازه‌اي براي نابينايان ايجاد کرد".
وربيک معتقد است که پروژه ادوروپا اين تجربه را تقويت خواهد کرد.
او مي‌گويد:"هر روز بيشتر و بيشتر اين امکان فراهم مي‌شود که مردم تاريخ را بو کنند".
"بوهاي گوناگون ميراث شکننده‌اي براي ما به جا گذاشته است ما نمي‌توانيم آنها را تصور کنيم. حالا وقت آن است که اين بوها را بازيابيم و دوباره از نو بسازيم".
منبع: بي بي سي