به مناسبت روز جهاني مالکيت معنوي، در نامهاي به سازمان جهاني مالکيت معنوي (WIPO) تاکيد شد که آرشيوهاي جهان نيازمند اقدامات فوري بينالمللي در مورد کپيرايت هستند.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از روابط عمومي سازمان اسناد و کتابخانه ملي ايران، اقدامات فوري بينالمللي در مورد کپيرايت مورد نياز است تا آرشيوهاي سراسر جهان بتوانند مجموعههاي خود را در مواجهه با تغييرات آب و هوايي حفظ کنند. روز جهاني مالکيت معنوي 2020 براي مطرح کردن موضوعاتي که آرشيوها در مورد تغيير شرايط اقليمي با آنها مواجه هستند و همچنين نياز مبرم به يک واکنش بينالمللي براي محافظت از ميراث جهاني، فرصتي بينظير را فراهم ميکند.
از سال 2010، شوراي جهاني آرشيو(ICA) در سازمان جهاني مالکيت معنوي(WIPO) در تلاش است تا بهترين قوانين کپيرايت را براي پشتيباني از مأموريت آرشيوها توسعه دهد. قوانين ملي کپيرايت، تعيين کننده اصلي توانايي آرشيوها در انجام مأموريت خود است، اما قوانين کپيرايت از يک کشور به کشور ديگر متفاوت است. بسياري از کشورها قوانين لازم براي تهيه نسخههاي پشتيبان و ذخيره محتواي ديجيتالي شده در ابر را ندارند يا ضرورت آن را حس نميکنند.
در سراسر جهان، ما با شواهد روشني از تغييرات آب و هوايي- نظير افزايش سطح آب درياها، طوفانها و آتشسوزي- مواجه هستيم که مجموعههاي غير قابل جايگزين را در معرض خطر قرار ميدهد. اکنون بايد به طريقي عمل کنيم تا آرشيوها در هر کشوري بتوانند ميراثي را که در معرض خطر قرار دارند، بدون نقض کپيرايت، حفظ کنند. نامه زير از WIPO خواسته است که براي نجات ميراث فرهنگي ما بدون درنگ اقدام کند.
روز جهاني مالکيت معنوي – 26 آوريل 2020
اقليم، ميراث فرهنگي و مالکيت معنوي
به مناسبت روز جهاني مالکيت معنوي 2020، ما سازمانهاي امضا کننده، از سازمان جهاني مالکيت معنوي(WIPO)ميخواهيم که براي کمک به حفظ ميراث فرهنگي اقدامات فوري و اورژانسي به عمل آورد.
ميراث فرهنگي جهان به خاطر اثرات مخرب تغييرات آب و هوايي در معرض خطر است. کتابخانهها، آرشيوها، موزهها، سايتها و ساير مؤسسات ميراث فرهنگي در سطح جهان، عواقب سنگين ناشي از حوادثي همچون آتشسوزي، سيل و ساير بلاياي مربوط به تغييرات آب و هوايي را متحمل ميشوند. وارد شدن خسارت يا ناپديد شدن هرگونه ميراث فرهنگي، به ميراث همه ملل آسيب و خدشه وارد ميکند. لذا در راستاي اهداف توسعه پايدار 13 و 11.4 نياز به اقدام فوري است.
سازمان جهاني مالکيت معنوي، نهاد جهاني که قوانين بينالمللي کپيرايت را تنظيم ميکند، وظيفه مضاعفي بهمنظور اطمينان از حفاظت مجموعههاي مهم و منحصر بهفرد در كتابخانهها، آرشيوها و موزههايي كه با تهديد واقعي تغييرات آب و هوا روبرو هستند، را به عهده دارد.
همانطور که قبلاً در توصيه 2015 يونسکو در مورد حفظ و دسترسي به ميراث مستند، از جمله به شکل ديجيتالي، به رسميت شناخته شده است، ديجيتالي کردن و ذخيرهسازي در ابر از جمله مؤثرترين راههاي محافظت از ميراث ما است. اما ديجيتالسازي نياز به تهيه نسخه کپي دارد، و بسياري از قوانين کپيرايت ملي نيز اجازه حفظ ديجيتالي براي مواد داراي حق مؤلف را نميدهند. در حقيقت، بيش از يک چهارم کشورهاي عضوWIPO اجازه نگهداري حتي براي نسخه کپي چاپي هم ندارند.
علاوه بر اين، قوانين متناقض کپيرايت و فقدان امکانات شفاف براي وارد و صادر کردن آثار از مرزها غالباً مانع از همکاري مؤسسات ميراث فرهنگي در کشورهاي مختلف ميشود. همکاريهاي برون مرزي باعث ميشود که نسخههاي ديجيتالي شده در مکانهاي مختلفي ذخيره شده و در نتيجه بهطور مؤثري خطر از بين رفتن آنها کاهش يابد، همچنين به کاهش هزينهها و جلوگيري از تهيه کپي اضافي کمک ميکند. اين مسئله به خصوص به کشورهاي کمتر توسعه يافته، که منابع کمتري دارند، کمک ميکند.
با اين وجود، عليرغم منافع عمومي واضح، بدون قوانين كپيرايت مناسب، مؤسسات ميراثي براي نگهداري نسخه کپي، موظف به أخذ مجوزهاي لازم و پرداخت وجوه مربوط به آن هستند كه اغلب بايد از منابع مالي عمومي هزينه شود. مؤسسات ميراث فرهنگي نياز فوري به ابزار قانوني بينالمللي با قوانين مشخص دارند که به آنها اجازه نگهداري مجموعهها را از جمله در خارج از مرزها بدهد. تنها WIPO وظيفه تعيين اين استاندارد جهاني را دارد و فقط WIPOميتواند مشکلات فرامرزي را حل کند.
اکنون ما بايد کار مؤسسات ميراث فرهنگي را در دستيابي به مأموريت اصلي خويش که در جهت منافع عمومي است تسهيل و براي کاهش خسارات فرهنگي ناشي از تغييرات اقليمي، اقدام کنيم. اکنون بايد براي پاسداري از ميراث خود عمل کنيم.