تدوين آيين نامه جديد مجوز تاسيس و فعاليت نگارخانه ها بعد از بيست سال در اداره کل هنرهاي تجسمي انجام شد. فرايند تدوين و ساماندهي اين آيين نامه يک سال و نيم به طول انجاميد.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از روابط عمومي اداره کل هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، هادي مظفري، مدير کل هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي با اعلام خبر فوق گفت: اين پروسه با يک پژوهش بين المللي که به استادان دانشگاه هنر سپرده شد شکل گرفت و وضعيت مديريت نگارخانه ها در ديگر کشورهاي دنيا بررسي و بر مبناي آن و همچنين شرايط نگارخانه ها در کشور، آيين نامه قبلي و اسناد بالا دستي و شرايط و اقتضائات هنرهاي تجسمي در کشور، آيين نامه جديد تدوين شد.
او درباره ضرورت اين تغيير يادآور شد: آيين صدور مجوز تاسيس و فعاليت نگارخانه ها مصوب 23/ 11/ 1379 بود و بعد از بيست سال ضرورت بازنگري بر مفاد آن الزامي به نظر مي رسيد، از اين رو بر اساس مقتضيات و شرايط زمان و بررسي هاي همه جانبه براي توسعه هنرهاي تجسمي در کشور و گستره بين المللي، در کميته ساماندهي مجوزهاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، بازنگري و تدوين شده است.
مظفري با بيان اين که ويژگي اصلي آيين نامه جديد اين است که درباره موضوعاتي که پيش از اين در آيين نامه مسکوت مانده بود و يا تصميم گيري نشده بود، بازنگري شد و در اين بازنگري جامعيت نگارخانه ها و گسترش هنرهاي تجسمي مورد توجه قرار گرفت خاطر نشان کرد: چند تفاوت مهم در اين آيين نامه با آيين نامه قبلي وجود دارد. در بازنگري، تعاريف مربوط به هنرهاي تجسمي و نگارخانه ها با استانداردهاي جهاني تطبيق يافت که امر مهمي ست زيرا در افکار عمومي واژه نگارخانه با معاني ديگري مترادف شده بود، در اين آيين نامه تعريف نگارخانه منحصرا در حوزه هنرهاي تجسمي ارائه شده است.
او گفت: تخصصي شدن شغل نگارخانه داري از خصوصيات اين تعريف جديد است. پيش از اين هر کس بدون بررسي کارشناسي مي توانست وارد اين حرفه شود و ارتباط فرد با هنرهاي تجسمي سنجيده نمي شد. اما در آيين نامه جديد شغل نگارخانه داري و ورود به حوزه تخصصي هنرهاي تجسمي تعريف شده و صلاحيت افراد ارزيابي مي شود. سازمانها هم به عنوان شخصيت حقوقي با معرفي مدير مسئول که شرايط لازم را داشته باشد مي توانند نگارخانه تخصصي هنرهاي تجسمي تاسيس کنند. با اين کار مسير ورود متخصصان و تحصيل کردگان رشته هاي هنرهاي تجسمي به بازار و اقتصاد هنر نيز فراهم مي شود.
مدير کل هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اعلام کرد: از اين پس تمام تقاضاهاي تاسيس گالري، ارسال گزارش هاي ادواري و پيگيري امور مربوطه، به صورت برخط و غير حضوري انجام مي شود. سامانه اي اينترنتي برنامه نويسي شده که کار صدور مجوز و همه امور مربوط به نگارخانه ها را به صورت غير حضوري ميسر کرده است و نگارخانه داران براي استفاده از اين ظرفيت از طريق پنجره واحد به نشاني http://sso.farhang.gov.ir استفاده کنند.
او افزود: پيشتر در آيين نامه قبلي امکاني براي نگارخانه آنلاين و مجازي تعريف نشده بود که با توجه به شرايط کرونا در اين آيين نامه اين مورد هم لحاظ شده است.
مظفري گفت: يکي از مهمترين بخش هاي آيين نامه جديد اين است که مرجع صدور مجوز و بررسي عملکرد نگارخانه ها از نگاه مديريتي صرف خارج شده و مراحل صدور مجوز و نظارت بر کار نگارخانه ها و ديگر امور، به شوراي هفت نفره واگذار شده است که در ماده۴آيين نامه جديد با جزييات بيان شده و ترکيب اعضا که براي دو سال از سوي مديرکل هنرهاي تجسمي انتخاب مي شوند عبارتند از:
ـ يکي از معاونان اداره کل هنرهاي تجسمي
ـ يک نفر از کارشناسان اداره کل هنرهاي تجسمي
ـ سه نفر از کارشناسان و متخصصان هنرهاي تجسمي با تاييد اداره کل هنرهاي تجسمي
ـ يک نفر از اعضاي انجمن صنفي نگارخانه داران
ـ يک نفر از اعضاي هيأت مديره انجمن هاي هنرهاي تجسمي
او گفت: شوراي مرکزي در اداره کل هنرهاي تجسمي تشکيل مي شود و در اين آيين نامه تفويض اختيار به استانها نيز مشخص شده که شوراي استاني نيز با همين ترکيب اعضا کار صدور مجوز را انجام مي دهند. تغيير مهم در اين آيين نامه جديد اين است که قبلا همه کارها را مدير کل تجسمي يا مدير کل استان انجام مي داد که در حال حاضر با تشکيل اين شورا حضور هنرمندان در کار نگارخانه ها پر رنگ خواهد بود و اين بزرگترين دستاورد اين آيين نامه است.
او تاکيد کرد: پيش از اين بسياري از نگارخانه ها دولتي و يا زير نظر نهادهاي عام المنفعه بودند و بر اين اساس ما آمار درستي از تعداد نگارخانه هاي کشور نداشتيم. اداره کل هنرهاي تجسمي بر اين اعتقاد است که نگارخانه ها بايد خصوصي باشند. چرا که مساله فروش و اقتصاد هنر اهميت بسزايي دارد و نگارخانه هاي دولتي معمولا در اقتصاد هنر نقشي نداشتند و بيشتر به صورت نمايشگاه عمل مي کردند. با به روز شدن مجوز نگارخانه ها، آنها از سوي شوراي مرکزي صاحب شناسه اي مي شوند که پروانه فعاليت و شماره صنفي آنها محسوب مي شود. از اين طريق بعد از يک سال مي توانيم به آمار دقيق نگارخانه ها در کشور دست پيدا کنيم و در حال حاضر نگارخانه هاي سراسر کشور۴ماه فرصت دارند تا مجوز فعاليت خود را طبق آيين نامه جديد به روز کنند.
مظفري خاطر نشان کرد: ما معتقديم که در موضوع بازار و اقتصاد هنر در رابطه بين هنرمند و مخاطب و نگارخانه دار نبايد وارد جزييات شد. اما در اين آيين نامه، رابطه و نظام مندي بين هنرمند و گالري دار و مخاطب تا حد لازم تعريف شده است و حقوق هر يک از آنها در قانون مشخص است. در واقع نظام اقتصادي و بازار در حوزه هنر هم تابع عرضه و تقاضاست و صاحب اثر و نگارخانه دار و مشتري بايد به توافق برسند. ممکن است که در بسياري از خريد و فروش ها صاحب اثر يا هنرمند حضور نداشته باشد. اما حقوق هنرمند تعريف شده است.
او گفت: در آيين نامه جديد هم به تبعيت از آيين نامه قبلي مسئوليت برپايي هر نمايشگاه با مدير مسئول است و شامل تمام جوانب برپايي نمايشگاه و فروش اثر و قوانين مرتبط با کپي رايت و حقوق معنوي هنرمندان است و مسئوليت اصالت اثر هم با مدير نگارخانه است. اگر اثري فاقد اصالت و يا خلاف مقرارت و باورهاي جامعه و موجب وهن باشد به عهده مدير نگارخانه است که نمايش داده نشود. در عين حال حق فروش آثار عتيقه را ندارند. مباحث مربوط به کپي رايت و حقوق معنوي هنرمند و حتي مساله مرمت آثار هم در آيين نامه جديد ذکر شده است.
مدير کل هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي گفت: آيين نامه قبلي اشاره داشت که مدير هر نگارخانه موظف است يک هفته قبل از برپايي نمايشگاه برنامه هاي خود را به اداره کل هنرهاي تجسمي اعلام کند. اين مساله در آيين نامه جديد هم وجود دارد. نکته حائز اهميت اين است که شايد مديران نگارخانه ها چندان به اين مساله توجهي نکنند. خاطر نشان مي کنم که گاهي مراجع قضايي در خصوص عملکرد يک نگارخانه در بازه زماني مشخص سوال کرده اند. وقتي گزارشي از سوي مدير نگارخانه به اداره کل و شوراي مرکزي رسيده باشد، شورا مي تواند پاسخگو باشد. اين کار براي آگاهي و اطلاع است. چرا که در حوزه نگارخانه ها و نمايشگاه ها هم مانند نظارت بر آثار موسيقي، کتاب، سينما و قانون مطبوعات، نظارت وزارت فرهنگ و ارشادپسيني استو بعد از اجراي برنامه و برگزاري نظارت انجام مي شود. با اين حال اطلاع داشتن شوراي مرکزي از جزييات برنامه هاي نگارخانه ها رافع مشکلات آتي است.
او گفت: نکته ديگري که در آيين نامه جديد نسبت به آيين نامه قبلي تغيير کرده است شناور شدن حق العمل نگارخانه ها در فروش آثار است. حق العمل نگارخانه قبلا۳۰درصد بود و الان بين۲۰تا۴۰درصد شناور است که در صحبت با انجمن نگارخانه داران و مشورت با هنرمندان بر اساس سوابق هنرمند و اثر و نوع نگارخانه و … اين شناور بودن لحاظ شد.
مظفري در پايان گفت: در آيين نامه جديد به مواردي از جمله فوت موسس و يا در مواردي که شخص فاقد شرايط مصرح در دستورالعمل باشد و حق مديريت نگارخانه و تخلفات احتمالي از سوي نگارخانه دار هم تاکيد شده است. براي مثال ديگر مثل گذشته مرجع انحلال فعاليت يک نگارخانه يک نفر با عنوان مدير کل نيست و مراجع تصميم براي انحلال فعاليت نگارخانه و شرايط آن بر اساس نوع تخلف متغير و متنوع است.
براي دريافت نسخهpdfدستور العمل صدور مجوز تاسيس نگارخانه ها روي فايل زير کليک کنيد.
