تاييد خروج قاچاقي تابلو مظفرالدين‌شاه

مديرکل موزه‌هاي وزارت ميراث فرهنگي تاييد کرد که تابلوي پرتره مظفرالدين شاه قاجار، در فاصله سال‌هاي ۱۳۱۷ تا ۱۳۶۱ از کاخ گلستان خارج و بعدها قاچاقي به خارج از کشور منتقل شده و به فروش رفته است.

به گزارش گالري آنلاين به نقل از همشهري آنلاين، پس از انتشار عکس‌هايي از تابلو به فروش‌رفتۀ پرتره مظفرالدين شاه قاجار در حراجي کريستيز بريتانيا و جاي خالي اين تابلو روي ديوارهاي کاخ گلستان در تهران، اين سوال پرسيده شد که اين اثر کمال‌الملک چه زمان و چگونه از ايران خارج شده و از يک حراجي سر درآورده است؟

مسئولان کاخ گلستان در اظهارات اوليه از وجود چنين تابلويي ابراز بي‌اطلاعي کرده و حتي احتمال تقلبي بودن آن را مطرح کردند.

«احمد دِزواره‌اي» که از اواخر دهه ۵۰ تا سال ۱۳۸۶ رياست موزه‌هاي کاخ گلستان را به عهده داشت نيز وجود چنين تابلويي را در اين مجموعه به طور کامل رد کرد و ادعاهاي مطرح شده درباره خروج اين تابلو يا به سرقت رفتن آن را تهمت و دروغ محض خواند.

حالا پس از بررسي اسناد و اموال ثبت شده در کاخ گلستان، «مرتضي اديب‌زاده» مديرکل موزه‌هاي وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي تاييد کرد که اين تابلو قاچاقي از کشور خارج شده است. نام تابلو «پرتره مظفرالدين شاه» تا سال ۱۳۱۷ در فهرست اموال کاخ گلستان ثبت شده است و پس از آن، اثري از آن در فهرست اموال کاخ نيست.

او براي شفاف‌سازيِ موضوع تابلو «پرتره مظفرالدين شاه» براي بررسي چگونگي خروج اين اثر از کاخ گلستان و متعاقب آن، فروش در حراجي کريستيز لندن در سال ۲۰۰۰ ميلادي، نتيجه بررسي‌هاي انجام شدۀ کارشناسان روي دفاتر اموالي کاخ گلستان متعلق به سال‌هاي ۱۳۱۲، ۱۳۱۷ و ۱۳۶۱ خورشيدي را، در حساب کاربري خود در اينستاگرام اين چنين اعلام کرد: نام تابلو و مشخصات دقيق آن از جمله ابعاد (همراه با قاب) در دفتر سال ۱۳۱۲ خورشيدي ثبت شده است، اما جزو اموال بناي موسوم به خوابگاه (اندروني ناصرالدين شاه) ثبت شده است و نه کاخ اصلي و تالار برليان. به نظر مي‌رسد پيش از سال ۱۳۱۲ تابلوهاي شاهان قاجار در اوايل دوره پهلوي از تالار برليان خارج شده و به بناي خوابگاه منتقل شده‌اند.

مديرکل موزه‌ها تاکيد کرد: در حال حاضر، آنچه حائز اهميت است، خروج غير قانوني اثر است. از اين رو اين اداره کل بر اساس وظيفه ذاتي خود و مطابق با قوانين بين‌المللي، اقدام لازم جهت استرداد و بازگرداندن اثر مذکور را در دستور کار قرار داده است.

اديب زاده در توضيح نکات ارائه شده افزود: تصميم به ساخت عمارت خوابگاه ناصري در جمادي‌الثاني سال ۱۳۰۳ ق اتخاذ شد. در تاريخ ۹ رجب سال ۱۳۰۴ ق ساخت بنا به اتمام رسيد و ناصرالدين شاه شاه به اين عمارت نقل مکان کرد. در دوره رضاشاه جزو اموال تحويل شده وزارت دارايي در آمد و مدت‌ها محل حوزه وزارتي بود. اين ساختمان تا سال ۱۳۳۵ پا بر جا بوده است و مستندات تصويري نيز در اين ارتباط وجود دارد. خوابگاه ناصري در اوايل سال ۱۳۴۰ يعني دوره پهلوي دوم تخريب مي‌شود.

پیمایش به بالا