درخشش خانه‌هاي تاريخي قم در قامت گالري‌هاي هنري و موزه‌هاي قم‌شناسي

مدرس ملي فدراسيون جهاني گردشگري به تشريح نقاط ضعف و آسيب‌هاي موجود در صنعت گردشگري پرداخت.

به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، الهام نداف‌نيا، مدرس ملي فدراسيون جهاني گردشگري، در نشست بنياد قم پژوهي، بررسي چالش‌هاي صنعت گردشگري استان قم، عنوان کرد: صنعت گردشگري، نوعي صنعت خدماتي است که ترکيبي از بخش‌هاي اقتصادي مختلف است که به ارائه خدماتي هم چون مسکن و اقامت، غذا، نوشيدني، حمل‌ونقل و خدمات تفريحي مي‌پردازد و با صنعت توزيع و خدمات فروش اجناس و خدمات همکاري مي‌کند.

وي ادامه داد: صنعت گردشگري در کنار اصطلاحاتي همانند بهره‌وري، درآمدزايي و اشتغال، رشد اقتصادي، توسعه اجتماعي و … استفاده مي‌شود؛ اما هيچ کالايي مانند ديگر توليدات صنعتي توليد نمي‌کند که بتوانيد آن را خريده و با خود به خانه‌تان منتقل کنيد. از اين‌رو، گردشگري صنعت مهمان‌نوازي و پلي بين مردم مختلف دنيا است و بيشترين استفاده را از مردم به نسبت ديگر صنايع دارد و سهم ارزشمندي را در اقتصاد جهان از آن خود کرده است.

وي بابيان اينکه حمل و نقل، اسکان، مواد غذايي و جاذبه‌هاي توريستي بخش‌هاي مهم صنعت گردشگري هستند، گفت: بخش جاذبه‌هاي توريستي از مهم‌ترين بخش‌ها است زيرا اکثر گردشگران باهدف بازديد از مکان‌هاي توريستي سفر مي‌کنند و معمولاً جذب مکان‌هايي مي‌شوند که در نزديکي محل زندگي‌شان وجود ندارد.

اين راهنماي گردشگري بابيان اينکه متأسفانه گردشگري را صنعت نمي‌دانيم و اين بسيار آسيب‌زا است، گفت: بسياري از افرادي که در بخش گردشگري در فضاي مجازي فعال هستند متأسفانه ناخواسته به اين صنعت در استان آسيب مي‌زنند؛ مثلاً با معرفي مکان‌هاي بکر در صفحه اينستاگرام خود سيلي از جمعيت را به آن مکان روانه مي‌کنند. نتيجه آنکه با حجم بسياري از زباله و آسيب‌هاي زيست‌محيطي منطقه روبه‌رو خواهيم شد.

وي با تأکيد بر اينکه گردشگري تخصص، شعور و درک بالايي مي‌خواهد و صرف اطلاعات کافي نيست، بيان کرد: حضور انبوه گردشگر بدون راهنما معنايي ندارد و جز حرکتي ضد فرهنگي و آسيب‌زا به اماکن تاريخي و جاذبه‌هاي طبيعي فايده‌اي ندارد.

وي ادامه داد: راهنماي گردشگري قبل از حرکت، در خلال حرکت و بعد از بازيد در سه مرحله گردشگران را توجيه مي‌کند و به نوعي کلاس درس برگزار مي‌کند و تا پايان سفر با آن‌ها است. گردشگران در چنين فضايي و با کسب درک و شعور بالاتري به گردشگري مي‌پردازند. در اين صورت است که گردشگري مفيد صورت مي‌گيرد.

نداف نيا بابيان اينکه از بخش‌هاي عملياتي صنعت گردشگري کدام يک در استان قم محقق شده است؟ گفت: هتلداري ضعيف، مارکتينگ يا بازاريابي ضعيف، ضعف آداب معاشرت با گردشگران به‌ويژه غير ايراني‌ها و بسياري موارد ديگر همه نشان دهنده آسيب‌ها و ضعف‌هاي عمده ما در اين حوزه است.

ضعف خودباوري جمعي؛ بلاي جان گردشگري

وي عنوان کرد: متأسفانه دو صفت لايتغير ما ايراني‌ها به‌ويژه قمي‌ها يعني ضعف خودباوري جمعي و همه چيزدان دانستن خود، از موانع اصلي عدم اعتلاي سطح فرهنگ عمومي شهرمان به حساب مي‌آيد.

مدرس ملي فدراسيون جهاني گردشگري اضافه کرد: از نمونه‌هاي بسيار آسيب‌زننده به چهره شهر قم، برخوردهاي دور از نزاکت و ادب برخي شهروندان ناآگاه قمي است که از آن به عنوان خوشمزگي و مزه‌پراني ياد مي‌کنند ولي متأسفانه از زاويه ديد گردشگر غيربومي و به‌ويژه غير ايراني، بسيار توهين‌آميز و شرم‌آور توصيف مي‌شود.

وي افزود: اين رفتارها به مرور ويترين بسيار زننده و شرم‌آوري از قم براي ديگران به نمايش گذاشته که سال‌ها زمان خواهد برد تا چنين لکه‌اي از يادها پاک شود ولي آيا بدون آموزش اين اتفاق مي‌افتد؟

نداف نيا گفت: حتي برخي شهروندان به ظاهر متدين و مذهبي به منظور حفظ حجاب برخي گردشگران داخلي و خارجي، از روش‌هاي بسيار خشن و به دور شئونات اخلاقي اسلامي استفاده مي‌کنند. آيا به نظر شما اين طرز برخورد، منجر به اصلاح خواهد شد؟ همه نيازمند آموزش هستيم و اين را نبايد از نهادهاي دولتي توقع داشته باشيم.

وي اظهار کرد: ما به عنوان علاقه‌مندان به فرهنگ و صنعت گردشگري بايستي از هر فرصتي براي جذب دانش‌آموزان مدارس و نوجوانان و جوانان بهره ببريم و آن‌ها را براي آينده تربيت کنيم.

وي بابيان اينکه شهر قم از نظر وضعيت فرهنگي نسبت به ده سال گذشته موقعيت بسيار بهتري پيدا کرده ولي کافي نيست، گفت: قم داراي جاذبه‌هاي توريستي بسيار ناب و کم‌نظيري است؛ از صنعت فرش گرفته تا اماکن تاريخي و جاذبه‌هاي طبيعي همه پتانسيل بالايي را براي ما مهيا کرده است ولي در عمل هيچ بهره‌برداري خوبي از اين گنج خداداد صورت نمي‌گيرد.

نداف نيا ادامه داد: يکي از علل آن اين است که مزه پول اين صنعت زير دندان کسبه نيامده است؛ زيرا وقتي رفتار کسبه شهرهاي کوچک‌تر از قم را نظاره مي‌کنيم که با چه ادب و متانتي با گردشگران داخلي و خارجي رفتار مي‌کنند و به قول قديمي‌ها اخلاق خوش بهترين تبليغ است، آن وقت بايستي شرمسار از رفتار برخي همشهريان قمي باشيم.

وي با اشاره به اينکه بخش از فرهنگ‌سازي به عهده نهادهاي دولتي است که متأسفانه بسيار ناکارآمد و ضعيف و بي‌اثر ظاهر شده‌اند، افزود: اولين راهکار براي توسعه اين است سرمايه گذاري بر روي بخش خصوصي است؛ يعني ما به عنوان علاقه‌مندان به فرهنگ و تمدن و تاريخ، آستين را بالا بزنيم و هر يک در توان خود قدمي برداريم.

مدرس ملي فدراسيون جهاني گردشگري بابيان اينکه تبديل شدن خانه‌هاي تاريخي قم به گالري موزه يکي از پيشنهادات است که نياز چنداني به هزينه‌هاي سنگين ندارد، گفت: مدت مديدي است که چشم انتظار افتتاح موزه فرش قم هستيم ولي پس از سال‌ها هيچ اتفاقي نيفتاده است و همه ارگان يا اداره دولتي خاصي را مسبب آن مي‌دانند.

وي ادامه داد: بهتر نيست بخش خصوصي يا مردم‌نهادي بيايد در داخل بافت تاريخي يا يکي از بناهاي تاريخي قم، بخشي را به عنوان آشنايي با صنعت فرش قم تجهيز کند تا هم آشنايي با بناي تاريخي رخ دهد و هم در فضايي تاريخي با مراحل آماده‌سازي فرش آشنايي صورت گيرد.

وي بابيان اينکه اين قدم کوچک مي‌تواند گردشگر را تشويق کند که به تيمچه فرش قم برود و خريد صورت بگيرد، اضافه کرد: راهکار ديگر براي اعتلاي فرهنگ عمومي، آن است که کسبه شاغل در بافت تاريخي شهر را مجبور کنيم براي تمديد پروانه کسب خود دوره آشنايي با صنعت گردشگري را ببيند و پايش شود.

پیمایش به بالا