معاونت ميراث فرهنگي از بازگشت الواح هخامنشي از آمريکا به ايران در ماه‌هاي آينده خبر داد.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، علي دارابي در گزارش عملکرد دوساله‌اش اعلام کرده که ۱۷ هزار شيء فرهنگي ـ تاريخي در ماه‌هاي آينده از آمريکا استرداد خواهد شد که اشاره تلويحي او به الواح هخامنشي است که براي مطالعه در اختيار مؤسسه شيکاگو قرار گرفته بود و بخشي از آن قبلا به ايران بازگردانده شده است.
روابط عمومي معاونت ميراث فرهنگي نيز در توئيتي با اين متن بازگشت الواح هخامنشي به ايران را تاييد کرده است: «خبر خوب اينکه بيش از ۲۰ هزار «لوح هخامنشي» متعلق به تخت جمشيد تا پايان امسال از آمريکا به کشورمان بازگردانده مي‌شود.»
مرتضي اديب‌زاده ـ مديرکل موزه‌هاي کشور ـ در اواخر ارديبهشت‌ماه سال ۱۴۰۲ از پيگيري وزارت وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي براي بازگرداندن الواح هخامنشي به ايران اطلاع داده بود.
اسفند سال ۱۴۰۰ نيز مديرکل موزه‌ها از آمادگي دانشگاه شيکاگو براي بازگرداندن باقي‌مانده کتيبه‌هاي هخامنشي به ايران خبر داده بود، اما در نيمه سال ۱۴۰۱ استرداد اين الواح متوقف شد. علي دارابي ـ معاون ميراث فرهنگي وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي ـ در مردادماه ۱۴۰۱ از ممانعت آمريکا براي بازگشت الواح هخامنشي به ايران خبر داد.
دارابي در آذرماه ۱۴۰۱ هم در شرح جزئيات بيشتر اين ممانعت اظهار کرد: بخش قابل ملاحظه‌اي از موضوع بازگشت الواح هخامنشي به ايران حل شده بود، ولي به دليل شرايطي که در دو سه ماه اخير پيش آمد و روابط و مناسبات خارجي ما را به طور کلي تحت‌تاثير قرار داد، وقفه بزرگي ايجاد کرد و در عين حال که دادگاه حکم داده و بخشي از الواح بسته‌بندي شده بود که به ايران برگردد، اما الان انجام نمي‌شود، چون بازگشت آن‌ها به روابط ايران و آمريکا گره خورده است. هرچند با توجه به حکم دادگاه، خوش‌بين هستم مشکلي براي تحويل الواح وجود نداشته باشد.
الواح هخامنشي از جمله آثاري است که حدود ۹۰ سال پيش با موافقت دولت وقتِ ايران از کشور، خارج و براي مطالعه و بررسي به دانشگاه شيکاگو «امانت» سپرده شد. الواح در ۵۰ صندوق چوبي شامل حدود دوهزار جعبۀ مقوايي و چند پيت نفتي که در تخت جمشيد (پارسه، پرسپوليس) به پارافين آب‌شده آغشته شده بودند، از راه بوشهر به آمريکا فرستاده شدند. قرار بود اين الواح سه سال پس از مطالعه به ايران برگردانده شوند.
بعد از مطالعه و انتشار نتايج مطالعات در قالب چند کتاب، استرداد الواح آغاز شد، که در سه مرحله بخش کوچکي از آن‌ها به کشور برگردانده شد؛ ۱۷۹ قطعه در نخستين محموله ارسالي در سال ۱۳۲۷ به تهران رسيد. دومين محموله شامل ۳۷ هزار قطعه بود که در سال ۱۳۲۹ به ايران بازگردانده شد و در سال ۱۳۸۳ سومين محموله يعني ۳۰۰ قطعه لوح به ايران تحويل داده شد.
براي بازگشت بخش چهارم الواح به کشور، يک شکايت اما ورق را برگرداند. پروندۀ معروف «جني روبين» عليه ايران تشکيل شد. رويترز در اسفند ۱۳۹۶، آن را بررسي کرد و درباره آن نوشت: «سه سال پيش دادگاهي در آمريکا حکم داد، آثار تاريخي ايران که امانت در دانشگاه شيکاگو بودند، مصادره شوند و غرامت ۷۱ ميليون و ۵۰۰ هزار دلاري حاصل از فروش آن به قربانيان آمريکايي که در انفجار انتحاري در بيت‌المقدس بودند، پرداخت شود. در نتيجه دادگاه آمريکايي حکم مصادرۀ اين اشياء تاريخي را صادر کرد و دستور فروشِ الواح را داد، اما در بررسي نهايي قضات ديوان عالي در دادگاهي که دوم اسفند ۱۳۹۶ برگزار شد، حکم مصادره و فروش الواح هخامنشي ايراني لغو شد.
پس از اين مرحله، مجوز خروج را اوفک (دفتر کنترل دارايي‌هاي خارجي آمريکا) بايد صادر مي‌کرد و سرانجام سال ۱۳۹۸ پس از ۸۴ سال، چهارمين محموله از الواح که شامل ۱۷۸۰ قطعه لوح هخامنشي بود به ايران بازگشت. درحال حاضر ۱۷ هزار قطعه از الواح هخامنشي همچنان در اختيار مؤسسه شيکاگو است که وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي با توجه به پيگيري‌هاي انجام‌شده تخمين مي‌زند تا پايان سال اين الواح به ايران بازگردانده شود.