مراسم نکوداشت مرتضي مميز به مناسبت هجدهمين سالگرد او، جمعه ۲۴ آذر ساعت ۱۷ در سالن استاد جليل شهناز برگزار شد. اجراي اين برنامه برعهده امرالله فرهادي بود.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از روابط عمومي خانه هنرمندان ايران، امرالله فرهادي در بخش ابتدايي اين مراسم گفت: امسال هم به رسم ۱۸ سال گذشته که از درگذشت زنده‌ياد مرتضي مميز مي‌گذرد، به لطف و همت خانواده و بنياد مميز و به خصوص انوشيروان مميز عزيز مراسم و نمايشگاهي را تدارک ديده‌اند.
او در ادامه يادداشتي از افسانه مميز (همسر زنده‌ياد مرتضي مميز) که در مراسم حضور نداشت را به نيابت از او خواند.
فرهادي در ادامه بيان کرد: به نوبه خود، از جانب جامعه طراحان گرافيک ايران از دوستاني که هر سال اين رويداد را برگزار مي‌کنند، صميمانه تشکر مي‌کنم. همين که در اين مراسم شرايطي را ايجاد مي‌کنيد تا با نمايش آثار هنرمندان مطرح گرافيک جهان، بچه‌ها، دانشجويان و حتي طراحان گرافيک ما با يک‌سري از آثار درجه يک جهان آشنا شوند و همچنان با نمايش آثار يکي از طراحان گرافيک ايراني، يکي از طراحان گرافيک کشور خودمان را هم مورد تشويق قرار مي‌دهيد، از شما سپاسگزاريم. زيرا با اين کار به دانش، سواد و علاقمندي‌هاي ما مي‌افزاييد.
انوشيروان مميز(فرزند زنده‌ياد مرتضي مميز) نيز در ادامه اين مراسم گفت: در اين رويداد سه نمايشگاه برگزار مي‌شود. نمايشگاه اول مربوط به استاد اسدالهي است که در آن گزيده‌اي از نشانه‌ها و پوسترهاي ايشان را در نگارخانه مميز به نمايش گذاشتيم. نمايشگاه دوم مربوط به پوسترهاي آلکساندر ديموس (هنرمند فرانسوي) است. اين نمايشگاه حاوي ۴۰ پوستر بوده که مربوط به تئاتري در حومه پاريس است. اين آثار در گالري پاييز به نمايش گذاشته شده است.
او افزود: نمايشگاه سوم نيز به مارک گاونينگ (طراح استراليايي) اختصاص دارد. به اين ترتيب گزيده‌اي از پوسترهاي ايشان در گالري زمستان به نمايش گذاشته مي‌شود. مانند هر سال از خانه هنرمندان، مديريت و تمام کارکنان آن و دوستان ديگري که در اين راه ما را ياري کرده‌اند، تشکر مي‌کنم.
محمد مهدي عسگرپور مدير عامل خانه هنرمندان ايران نيز در اين مراسم گفت: به جهت عرض ادب و به نمايندگي از بقيه انجمن‌هاي عضو شوراي خانه هنرمندان ايران در اين جلسه صحبت مي‌کنم. از خانواده استاد مميز تشکر مي‌کنم که هر سال باني خير شده و سبب مي‌شوند تا علاقمندان به اين استاد بزرگ و حوزه گرافيک و تجسمي گرد هم آيند و دقايقي را با هم بگذرانند. نسبت استاد مميز با خانه هنرمندان نسبتي انکار ناشدني است. ايشان نه فقط در کالبد خانه هنرمندان هستند و گالري مهم ما در اين مجموعه به نام ايشان است، بلکه بخش قابل توجهي از روح خانه هنرمندان پيوند جدي با زندگي و نام استاد مميز دارد.
او افزود: ممکن است برخي دوستان گاهي به ياد ايشان بيفتند، اما ما تقريبا هر روز به ياد ايشان هستيم. زيرا نام يکي از گالري‌هاي خانه هنرمندان ايران، به نام استاد مميز است و ايشان يکي از موسسين اوليه خانه هنرمندان نيز بوده است. به همين دليل وقتي در جلسات اين چنين از هنرمنداني که از دست داده‌ايم، ياد مي‌کنيم، مي‌گوييم زنده هستند و واقعيت امر هم همين است.
مديرعامل خانه هنرمندان ايران در ادامه صحبت‌هايش بيان کرد: در مورد برخي از اين اساتيد بدون اغراق بايد اين حرف را زد. واقعيت اين است که تصور نبودن استاد مميز هم تصور عبثي است. ايشان انگار کاملا حضور دارند. ايشان در ارتباطي ما با مجموعه گرافيک نوين در کشور ايران هستند. امثال ما بايد بگوييم خوش به حالمان که در دوره‌اي زيست کرديم که استاد مميز بودند و ما از نزديک ايشان را ديديم. براي همه آرزوي موفقيت دارم. براي استاد بزرگمان؛ آقاي ابراهيم حقيقي نيز آرزوي طول عمر و سلامتي دارم.
ابراهيم حقيقي نيز در بخش بعدي اين مراسم گفت: چقدر خوب است که اين همه از جوانان سالن را پر کرده‌اند. قطعا درک درستي از معلمي دارند که اگرچه معلم مستقيم آنها نبوده، اما معلم همه ما بوده است. معلم‌هاي خوب دانشجويان خوبي را تربيت مي‌کنند که معلم‌هاي خوبي مي‌شوند و مدرسه‌هاي خوبي درست مي‌کنند. وقتي سال ۴۸ مرتضي مميز، بنيان رشته گرافيک را در دانشکده هنرهاي زيبا را گذاشت، کاري کارستان کرد.
او افزود: به قول يکي از دوستان ما شکرگزار حرفه‌اي هستيم که مرتضي مميز به آن آبرو بخشيد و با تلاش خود براي آن انجمن و تعاوني درست کرد؛ دانشکده‌اش را رونق بخشيد و دانشجويان بسياري را تربيت کرد. اگر به عنوان يک حرفه آبرومند در تمام جهان، ما هم به اين حرفه مشغوليم، قطعا شکر گذار و خوشحال هستيم و به آن افتخار مي‌کنيم.
سال‌ها چقدر زود مي‌گذرند؛ سال ۴۷ با مرتضي مميز به عنوان معلمم آشنا شده‌ام. در سال ۴۸ نيز با مصطفي اسداللهي که يکي از اولين دانشجويان دانشکده گرافيک دانشگاه هنرهاي زيبايي بود که مرتضي مميز تاسيس کرد، آشنا شده‌ام.
حقيقي در ادامه بيان کرد: ۵۴، ۵۵ سال از آن روزي که دوستي‌ام با مصطفي اسدالهي آغاز شد، مي‌گذرد و بايد بگويم مي‌توان او را به عنوان يکي از يادگارهاي درخشان مرتضي مميز نام برد. هر وقت مميز فکر مي‌کرد بايد کاري کند، مصطفي اسدالهي يکي از کساني بود که بايد کنارش مي‌بود. يکي از تلاش‌هاي مهم مرتضي مميز معرفي گرافيک ايران به اروپايي‌ها بود. او واقعا کار کرد و اين اتفاق افتاد و اکنون از گرافيک ايران به عنوان يکي از گرافيک‌هاي شاخص جهان نام مي‌برند. اين چيزي جز تلاش‌هاي مرتضي مميز نبود. او همکارهايي تربيت کرد و ما همچنان با غرور مديون او هستيم.
او ادامه داد: گرچه مصطفي اسدالهي امروز در ايران زندگي نمي‌کند اما همچنان حضور پررنگي در گرافيک ما دارد. تعداد نشانه‌هايي که مصطفي اسدالهي طراحي کرده است، به قدري است که ما هنوز بدون آنکه بدانيم کار مصطفي اسدالهي هستند، با آنها سر و کار داريم. پوسترها عمر کوتاهي دارند اما نشانه‌ها در فرهنگ هر مملکت باقي مانده و جز ذات زندگي هر قوم و ملتي مي‌شوند و مصطفي در اين قضيه بسيار تاثيرگذار بوده است. تاثير مهم ديگر مصطفي تدريس بود. از وقتي فارغ‌التحصيل شد و براي ادامه تحصيل به پاريس رفت. بعد از ۴ سال برگشت و مشغول تدريس شد. تصور مي‌کنم مصطفي بيش از ۲ هزار دانشجو تربيت کرده است.
حقيقي در پايان گفت: اين چيزي نيست، جز آموزه‌هايي که همه ما از مرتضي مميز ياد گرفته‌ايم. منظورم اين پايداري و تربيت کردن بوده که جز وضايف ماست. او در ما عادت ساخت که وظيفه بشماريم. براي اينکه جز اين حرکت‌ها نيست که سبب پايدار ماندن فرهنگ يک مملکت مي‌شود. کار فرهنگي کردن، تداومي بدون چشم‌داشت و بدون دستمزد مي‌خواهد. مصطفي اسدالهي از مرتضي مميز آموخت. فکر مي‌کنم خيلي از ما نيز بتوانيم اين حرفه را براي فرهنگ مملکتمان پايدار نگه داريم.
در بخش ديگري از اين مراسم ويديويي از صحبت‌هاي الکساندر ديموس از فرانسه که در اين رويداد نمايشگاهي از آثارش به نمايش گذاشته مي‌شود، پخش شد.
رومن اتل رايزن فرهنگي فرانسه نيز در بخش ديگري از اين مراسم گفت: آقاي رييس بنياد مميز، مدير خانه هنرمندان ايران، انوشيروان عزيز، خانم‌ها و آقايان، خيلي خوشحالم که امروز در جمع شما هستم. براي اينکه قرار است به رسم هر سال از ۱۸ سال پيش تاکنون، ياد مرتضي مميز را از خلال برگزاري نمايشگاهي گرامي بداريم. مرتضي مميز، پدر گرافيست معاصر ايران بوده که نسل‌هاي متفاوت از هنرمندان ايران را تعليم داده است. اما ايشان همين طور ارتباط قوي و ويژه‌اي با فرانسه نيز داشته است.
او افزود: شما مي‌دانيد که بخشي از تحصيلات خود را در پاريس گذرانده‌اند. سالي که ايشان در پاريس بود، سال مهمي در تاريخ گرافيست است. سال ۶۸ سال مهمي در سياست فرانسه و هنر و گرافيست است. چون اولين سالي است که گرافيست به عنوان يک هنر واقعي و کامل پذيرفته مي‌شود. فکر مي‌کنم اين اتفاق يک تجربه مهم براي مرتضي مميز بود. همچنين او در طول زندگي حرفه‌اي خود با بزرگان حوزه گرافيست فرانسوي، پيوند دوستي و حرفه‌اي داشته است.
رايزن فرهنگي فرانسه در ادامه بيان کرد: من بخت آن را نداشتم که مرتضي مميز را از نزديک بشناسم ولي مطمئنم بعد از برگزاري اين نمايشگاه، اگر اينجا بود، به اين نمايشگاه افتخار مي‌کرد. چون هر يک از سه هنرمندي که در اين نمايشگاه حضور دارند، به نوعي در حال انجام ميراث مميز هستند. به عنوان رايزن فرهنگي فرانسه، هر روزه براي تعميق روابط بين دو ملت و دو کشورمان کار مي‌کنم و فکر مي‌کنم کارهاي مهمي را بايد باهم انجام دهيم. به همه برگزيدگان اين نمايشگاه تبريک گفته و از همه تشکر مي‌کنم.
در بخش ديگري از اين مراسم، ويديويي از صحبت‌هاي مصطفي اسدالهي از گرافيست‌هاي به نام ايراني که در اين رويداد، آثارش در گالري استاد مميز به نمايش گذاشته شده است، پخش شد.
مصطفي اسدالهي در اين ويديو گفت: اميدوارم حال همگي بسيار خوب و سلامت باشد. از همگي براي حضورشان و ديدن کارهايم در خانه هنرمندان سپاسگزارم. اگر بخواهيم از گرافيک صحبت کنيم، بايد به اين نکته اشاره کنيم که کار توانايي ارتباط گرفتن با مخاطب خود را دارد يا خير. به عنوان طراحي که مدت زيادي کار کرده است، بايد بگويم کارهايي در اين نمايشگاه ارائه شده است، شبيه يک کارنامه حرفه‌اي است. اگر کارنامه را شبيه کارنامه‌هاي تحصيلي در نظر بگيريم، در آن نمرات خوب، متوسط و ضعيف وجود دارد. اين خصلت مجموعه کارهاي يک طراح گرافيک است که معمولا در يک سطح نمي‌ماند.
او افزود: آنچه که بايد در حداقل ميزان داوري براي کار طراحي گرافيک در نظر گرفته شود، درست بودن کار گرافيک در عملکرد و کاربرد آن است. اين نکته کليدي، اصلي و بسيار مهمي است. هميشه علاقه شديدي به سادگي داشتم و اين يکي از ويژگي‌هايي است که از روزي که با گرافيک آشنا شدم، در کارهاي خود اعمال کردم. چون فکر مي‌کنم مي‌تواند جذاب باشد. زيرا سادگي مي‌تواند به صميميت کار اضافه کند. چنين لحني را هميشه ترجيح داده و مورد علاقه‌ام بوده است.
اسدالهي در ادامه بيان کرد: سادگي و صراحت را دوست داشتم و هميشه به دنبال آن بودم و سعي کردم در گرايش‌هاي مختلف اين حرفه، اين نوع گرافيک را دنبال کنم. همچنين علاقه داشتم تجربياتم را منتقل کنم. به همين دليل در کنار کار حرفه‌اي، وقتي را در نظر گرفتم تا آنچه که در طراحي گرافيک ياد گرفته‌ام را به جوانان ارائه کنم.
او در پايان گفت: البته کار آموزش مسئوليت بسيار سنگين و حساسي است. بنابراين بايد شرايطي فراهم شود تا آدم بتواند در آن کار درستي را انجام دهد. کار تدريس با طراحي گرافيک دو مقوله کاملا جداست. به‌صورتي که ممکن است يک طراح موفق در امر آموزش خوب نباشد. در پايان به اين موضوع اشاره مي‌کنم که من شاگرد استاد نازنين مرتضي مميز بوده و خواهم بود. روحش شاد و يادش هميشه برايمان گرامي باشد.