نزديک به ۱۰۰ سال قبل از اينکه «لئوناردو داوينچي» نقاشي مشهور «موناليزا» را خلق کند، يک نقاش ديگري استانداردهايي را براي پرتره‌هاي رنگ روغن واقع‌گرايانه تعيين مي‌کرد. «يان ون ايک» که در سال ۱۳۹۰ ميلادي در بلژيک کنوني به دنيا آمد، يکي از نقاشان چيره‌دست قديمي نقاشي با رنگ روغن بود و از اين سبک براي خلق تابلوهاي نقاشي با جزئيات بسيار دقيق استفاده مي‌کرد.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، مهم‌ترين اثر «ون ايک» تابلو نقاشي «پرتره آرنولفيني» است که نمادي از رنسانس شمالي محسوب مي‌شود و بسياري از ايده‌آل‌هاي زيبايي‌شناسي و نوآوري‌ها در نحوه نقاشي کردن آن دوره زماني را در بر مي‌گيرد. با اين حال صرف نظر پالت رنگي غني آن، نکته‌هاي قابل توجه بيشتري درباره اين نقاشي وجود دارد.
در همان زماني که رنسانس ايتاليايي، زيبايي‌شناسي کلاسيک را در ايتالياي قرن پانزدهم احيا کرد، رنسانس شمالي در بين هنرمندان شمال کوه‌هاي آلپ به‌ويژه در هلند، بلژيک، آلمان، فرانسه و انگلستان رواج پيدا کرد. اين دوره هنري نيز همچون همتاي جنوبي خود، بر رئاليسم تأکيد داشت اما با تمرکز بيشتر بر نقاشي و چاپ.
«خود نگاره» اثر «يان ون ايک»
«يان ون ايک»، نقاش فلاماني به عنوان يکي از مهم‌ترين نقاشان «رنسانس شمالي» شناخته مي‌شود که آثار هنري با مضامين بسيار مذهبي خلق کرده است.
«قطعه محراب خنت» يکي از نخستين شاهکارهاي اين هنرمند محسوب مي‌شود که با استفاده از رنگ روغن خلق شده است. «ون ايک» و برادرش «هوبرت» که او هم يک هنرمند بود، اين اثر هنري را در يک دوره ۱۰ ساله خلق کردند. اين اثر هنري نشان‌دهنده عدم پذيرش سبک آرماني قرون وسطي و حرکت به سمت هنر واقع گرايانه‌تر است.
تابلو نقاشي «پرتره آرنولفيني»
«ون ايک» در سال ۱۴۳۴ ميلادد، حدود يک سال پس از اتمام خلق «قطعه محراب خنت» روند خلق «پرتره آرنولفيني» را که با نام «ازدواج آرنولفيني» نيز شناخته مي‌شود را آغاز کرد. اين تابلو نقاشي يک تاجر ثروتمند که گمان مي‌رود «جيوواني دي نيکولا آرنولفيني» باشد را به همراه همسرش در يک اتاق بسيار مجلل که نشانگر ثروت آنها اسـت، به تصوير کشيده است.
در نگاه اول، «پرتره آرنولفيني» با توجه به پالت رنگي که براي خلق آن مورد استفاده قرار گرفته است، توجه مخاطب را جلب مي‌کند. در سمت چپ اين نقاشي، مرد يک کت سنگين آبي-مشکي با تزيينات خز را به تن کرده است و در سمت راست نقاشي نيز همسر اين مرد لباسي زمردي با آستين‌هاي ظاهرا زبر به تن دارد. به نظر مي رسد هر يک از لباس ها و جواهرات روي بوم مي درخشد.
«ون ايک» با استفاده از تکنيک «خيس در خيس» به اين رنگ عميق دست يافت که در آن لايه‌هايي از رنگ مرطوب را قبل از خشک شدن لايه‌هاي قبلي اضافه کرد. اين روش به او اجازه داد تا رنگ‌ها را به طرز ماهرانه‌اي ترکيب کند و يک نماي سه بعدي را روي بوم ايجاد کند. علاوه بر اين، هنرمند لايه‌هايي از لعاب‌هاي شفاف را بر روي نقاشي اضافه کرد تا نه تنها واقع‌گرايي چهره‌ها، بلکه مجلل بودن خانه را نيز پررنگ‌تر کند.
شمايل‌نگاري در اين نقاشي
اگرچه هويت سوژه‌هاي نمايش‌داده در اين نقاشي مشخص نيست، اما پوشش سر اين زن نشان مي‌دهد که آنها در واقع يک زوج متاهل هستند، زيرا تنها زنان مجرد در فلاندر قرن ۱۵ موهاي خود را پايين مي‌بستند. با اين حال، برخلاف تصور بسياري از مخاطبان اين نقاشي، زن باردار نيست، بلکه تنها لباس حجيم خود را که در آن زمان مرسوم بود، با دستش بالا گرفته است.
مورخان هنري هنوز درباره معناي دقيق دست به دست هم دادن اين زوج در نقاشي به توافق نرسيده‌اند. برخي معتقدند که اين حرکت نمادي از قرارداد ازدواج است.
بيشتر اشياي اين اتاق، همچون لوستر، پارچه‌هاي رنگ شده و غذاهاي وارداتي، براي نشان دادن ثروت بي حد و حصر اين زوج به تصوير کشيده شده‌اند. در ديوار پشتي اتاق يک آينه محدب است که انعکاس دو نفر در آن ديده مي‌شود. يکي از آنها به احتمال زياد «ون ايک» است.
در بالاي آينه يک نوشته به زبان لاتين وجود دارد که مي‌گويد: «جان ون ايک در سال ۱۴۳۴ اينجا بود». اين نوشته حضور هنرمند را در اين نقاشي را تأييد مي‌کند.
گمان مي‌رود بسياري از انتخاب رنگ‌هاي «ون ايک» معاني پنهاني را در برگفته باشند. به عنوان مثال، لباس سبز اين زن، احتمالاً مي‌تواند نماد اميد باشد و به احتمال زياد اميد به داشتن فرزند. به همين ترتيب، پرده‌ها و ملحفه‌هاي قرمز رنگ در پس‌زمينه مي‌توانند به صميميت بين زوجين دلالت کنند. بين آنها يک سگ کوچک وجود دارد که معمولاً به عنوان نمادي براي وفاداري در نقاشي‌ها گنجانده مي‌شود.
در مجموع، شمايل‌نگاري «پرتره آرنولفيني» تصويري از يک زوج تاجر مرفه را به تصوير مي‌کشد که از ثروت خود لذت مي‌برند. در عين حال، تسلط «ون ايک» در رنگ، فضا و داستان‌گويي را نيز به نمايش مي‌گذارد که براي آن زمان يک نقاشي انقلابي بود.