هنرمند و کارشناس هنرهاي تجسمي سيستان و بلوچستان گفت: بهره‌گيري از هنرهاي بومي مانند سوزن‌دوزي و خامه‌دوزي اين استان مي‌تواند به هويت‌بخشي، زيباسازي و تقويت ارتباط طراحي شهري با مردم کمک کند.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايلنا، حجت نورزايي با اشاره به ويژگي‌هاي هنرهاي بومي سيستان و بلوچستان، اضافه کرد: هنرهاي بومي اين منطقه از سوزن‌دوزي و خامه‌دوزي گرفته تا نقش‌مايه‌هاي سنگ‌تراشي يا سفال‌کاري سنتي سرشار از فرم، رنگ، نظم و روايت است.
وي با بيان اينکه اين هنرها فقط نقش نيستند، ادامه داد: آنها حاوي داستان، باور و هويت و ريشه‌دار، تکرارشونده و نمادين هستند و اين دقيقا همان چيزي است که طراحي محيطي براي برقراري ارتباط با مردم به آن نياز دارد.
کارشناس هنرهاي تجسمي سيستان و بلوچستان تصريح کرد: گرافيک محيطي فقط به تابلو محدود نمي‌شود بلکه طراحي مسيرها، مبلمان شهري، ديوارنگاره‌ها، نشانه‌هاي راهنمايي، کف‌پوش‌ها و فضاهاي تفريحي را نيز دربرمي‌گيرد.
نورزايي تاکيد کرد: نقش‌مايه‌هاي بومي مي‌توانند در طراحي همه اين عناصر به‌کار گرفته شوند مثلا الگوهاي خامه‌دوزي با کمي بازطراحي مي‌توانند روي بدنه ايستگاه‌هاي اتوبوس يا ديوار کوچه‌ها اجرا يا نقوش سنتي سوزن‌دوزي مي‌توانند قالب طراحي يک ميدان يا سر در يک مجموعه فرهنگي باشند.
پيوند موفق هنر بومي و فضاي شهري
نورزايي به برخي تجربه‌هاي محدود اما موفق در سطح سيستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: در برخي از شهرستان‌ها، ديوار مدارس يا فضاي اطراف بازارچه‌ها با نقوش بومي تزيين شده‌اند.
وي خاطرنشان کرد: اين نمونه‌ها نشان داده‌اند که مردم با اين فضاها ارتباط برقرار مي‌کنند، گردشگران از آنها عکس مي‌گيرند و منتشر مي‌کنند به‌طوريکه اين فضاها به نمادهاي تصويري شهر تبديل مي‌شوند.
اين هنرمند سيستان و بلوچستاني، مهمترين مانع در اين مسير را ناآگاهي برخي مديران شهري و بي‌توجهي طراحان به ظرفيت‌هاي بومي دانست و افزود: گاهي طراحي پروژه‌ها به افرادي سپرده مي‌شود که هيچ شناختي از فرهنگ محلي ندارند.
نورزايي اظهار کرد: آموزش هنرهاي بومي در دانشگاه‌ها و مدارس جدي گرفته نمي‌شود و ما نياز به تربيت طراحاني داريم که دانش گرافيکي و ريشه در فرهنگ منطقه داشته باشند.
وي افزود: هر يک از هنرهاي بومي اين استان حاوي پيام‌هاي بصري بسيار زيبايي هستند، فقط بايد بدانيم کجا و چگونه از آنها استفاده کنيم.
ضرورت آموزش، مشارکت و خلاقيت در طراحي شهري
کارشناس هنرهاي تجسمي سيستان و بلوچستان تاکيد کرد: آموزش از مدرسه تا دانشگاه، دعوت از هنرمندان بومي در پروژه‌هاي طراحي شهري، ايجاد بانک تصويري از نقوش بومي و ارائه آن به طراحان و حمايت از طرح‌هايي که به ريشه‌هاي فرهنگي تکيه دارند براي گسترش اين رويکرد ضروري است.
نورزايي با بيان اين پرسش که اگر ما از فرهنگ خود در ساخت شهرها استفاده نکنيم چه کسي اين کار را خواهد کرد، افزود: هنرهاي بومي ما فقط مربوط به گذشته نيست بلکه کليد ساخت آينده هستند و بايد به آنها توجه کرد تا زنده بمانند، رشد کرده و شهرها را متحول کنند.
سيستان و بلوچستان سرزميني وسيع با آداب و رسوم خاص و هنرهايي لطيف همچون خامه‌دوزي، سفالگري، حصيربافي، خولک بافي، سکه‌دوزي و سوزن‌دوزي است؛ سوزن‌دوزي در اين استان از هنرهاي کاربردي است و با دوخت مناطق ديگر ايران کاملا فرق دارد از اين حيث به آن «بلوچي‌دوزي» نيز مي‌گويند.