در جريان حفاريهاي باستانشناسان آلماني در شهر باستاني نينوا در عراق تصاويري کمنظير و بزرگ از دو ايزد مهم آشوري کشف شده است. اين آثار در کاخ آشوربانيپال، آخرين پادشاه امپراتوري آشور بهدست آمدهاند.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از يورونيوز، نينوا، پايتخت امپراتوري آشور در حدود ۲۷۰۰ سال پيش، بار ديگر در کانون توجه باستانشناسان قرار گرفته است.
گروهي از پژوهشگران دانشگاه هايدلبرگ آلمان در جريان کاوشهاي خود در اين شهر باستاني موفق به کشف بخشهاي بزرگي از يک نقشبرجسته عظيم در تالار شمالي کاخ شدند؛ نقشبرجستهاي که شاه آشوربانيپال (۶۶۸ تا ۶۲۷ پيش از ميلاد) را در کنار دو خداي بزرگ و شماري از ديگر شخصيتها به تصوير ميکشد.
اين نقشبرجسته بر روي تختهسنگي حجاري شده که بيش از پنج متر طول و سه متر ارتفاع دارد و وزن آن حدود ۱۲ تن تخمين زده شده است.
آنطور که آرون اشميت پژوهشگر موسسه تاريخ پيش از تاريخ و باستانشناسي خاور نزديک دانشگاه هايدلبرگ و سرپرست اين حفاريها ميگويد، اين کشف نه فقط از نظر اندازه، بلکه از نظر محتواي بيسابقه آن حائز اهميت است: «در ميان انبوه نقشبرجستههايي که از کاخهاي آشوري ميشناسيم تا به امروز هيچ تصويري از خدايان بزرگ در اختيار نداشتيم.»
مدل سهبعدي نقش برجسته: يافتههاي اين نقش برجسته با رنگ خاکستري تيره مشخص شدهاند، بخش خاکستري روشن بازسازي شده است. شاه آشوربانيپال در ميان آشور و ايشتار ايستاده است.
در اين تصوير، شاه آشوربانيپال در ميان ايزد آشور و ايشتار يکي از الهههاي زن نينوا قرار دارد. در کنار آنها موجودي موسوم به «ايزد ماهي» يا «روح ماهي» ديده ميشود که نماد زندگي و رستگاري است و به پادشاه و ايزدان قدرت ميبخشد. در کنار اين شخصيتها پيکري با دستان افراشته که احتمالا يک «انسان-عقرب» است نيز ديده ميشود.
اشميت ميگويد اين شخصيتها نشان ميدهند که احتمالا در گذشته يک ديسک خورشيدي عظيم و بالدار نيز در بالاي اين نقشبرجسته قرار داشته است.
به گفته او اين نقشبرجسته در گذشته در طاقچهاي روبهروي ورودي اصلي تالار تخت نصب شده بوده؛ جايگاهي که از نظر معماري مهمترين نقطه کاخ به شمار ميرفته است. بقاياي اين اثر در گودالي پر از خاک کشف شدهاند که به احتمال زياد در دوران هلنيستي يعني در سده سوم يا دوم پيش از ميلاد ايجاد شده است.
اشميت ميافزايد که احتمالا همين مدفون بودن قطعات باعث شده که باستانشناسان بريتانيايي که در اواخر قرن نوزدهم کاخ شمالي نينوا را بررسي کرده بودند، موفق به يافتن آن نشوند. آثار کشفشده توسط باستانسناسان بريتانيايي اکنون در موزه بريتانيا در لندن نگهداري ميشود.
دليل دقيق دفن شدن اين نقشبرجسته هنوز روشن نيست. اشميت ميگويد که اطلاعات کمي درباره وضعيت نينوا در دوران هلنيستي وجود دارد: «نميدانيم آيا ساکنان آن دوران نسبت به پادشاهان و خدايان آشوري ديدگاه منفي داشتهاند يا نه. اميدواريم حفاريهاي آينده تصوير روشنتري به ما بدهد.»
نينوا باستان يکي از مهمترين شهرهاي شمال بين النهرين محسوب ميشد و در اواخر قرن هشتم پيش از ميلاد تحت فرمان شاه سناخريب (۷۰۵ تا ۶۸۰ پيش از ميلاد) به پايتخت امپراتوري آشور تبديل شد. اين شهر در کنار رود دجله و در محل تلاقي آن با شاخهاي فرعي از رودخانه واقع شده بود.
آرون اشميت و تيمش از سال ۲۰۲۲ در تپه «کويونجيک» که هسته اصلي کاخ شمالي را دربر ميگيرد، مشغول کاوش هستند. اين پروژه بخشي از طرح «نينواي هايدلبرگ» است که از سال ۲۰۱۸ به سرپرستي پروفسور استفان ماول از گروه زبانها و فرهنگهاي خاور نزديک دانشگاه هايدلبرگ آغاز شده است.
با هماهنگي اداره کل آثار باستاني عراق، قرار است اين نقشبرجسته به محل اصلي خود بازگردانده و براي بازديد عموم به نمايش گذاشته شود.