به نقل از ميراث آريا، خبرگزاري "کيودو" در گزارش ويژهاي نوشت: با مشاهده ترکهايي در بخشهاي شرقي و جنوبي محوطه تاريخي و ارزشمند تخت جمشيد که به سبب تغييرات آب و هوايي شکل گرفته، باستانشناسان در پي همکاريهاي بينالمللي بهويژه بهرهگيري از تخصص فني ژاپنيها براي مرمت و حفظ بقاياي پايتخت باستاني هخامنشيان هستند.
متخصصان اعلام کردهاند از مشاهده اين ترکها که عمدتا به سبب خشکسالي و استفاده بيش از حد از منابع آبي زيرزميني ايجاد شده شگفتزده شدهاند، ترکهايي که اگر به آنها توجه نشود، ميتواند به خطري بزرگ براي اين بناي تاريخي بر اثر نشست زمين ايجاد کند.
"علي احمدي"، متخصص باستانشناسي محوطه پرسپوليس در اينباره به "کيودو" ميگويد: "حدود پنج سال پيش، زمانيکه طبق روال عادي مشغول بررسي محوطه بودم، از مشاهده ترکهايي در ۱۵۰ متري جنوب محوطه شوکه شدم."
تختجمشيد يا پرسپوليس در سال ۱۹۷۹ به عنوان ميراث جهاني يونسکو به ثبت رسيد، شهري که به عنوان پايتخت امپراطوري هخامنشي در سال ۵۱۸ قبل از ميلاد توسط داريوش بنا نهاده شد و اکنون در شهرستان مردوشت در ۴۰ کيلومتري شمال شرق شيراز قرار دارد.
"مسعود منفرد"، مديرکل محوطه باستاني تختجمشيد از دعوت از محققان ژاپني براي کمک به حفاظت از پرسپوليس خبر داده و اضافه کرده که دانشمندان ميتوانند با مشاوره و فراهم کردن فنآوري و تجهيزات آزمايشگاهي به حفاظت بهتر از اين بقاياي تاريخي کمک کنند.
او همچنين نسبت به انجام تحقيقات مشترک با دانشگاهها، زمينشناسان و باستانشناسان ژاپني براي حفظ اين محوطه تاريخي ابراز علاقه کرد.
"عليرضا اصغري"، استاد هنر دانشگاه شيراز که بيش از ۲۰ سال بر روي تخت جمشيد کار کرده است نيز در اينباره گفت: "در حاليکه از کمکهاي مالي استقبال ميشود، اما اين تنها کافي نيست و آنچه ما در پياش هستيم، دانش ژاپنيها در حفاظت از آثار تاريخي است."
ژاپن پيش از اين نيز به بازسازي شهر تاريخي بم پس از زلزله سال ۲۰۰۳ در جنوب ايران کمک کرد و ۱.۳ ميليون دلار براي کمک به مرمت و حفظ بقاياي ارگ بم اختصاص داد. ضمن اين که در سال ۲۰۰۵ نيز دانشگاه "سياتما"ي ژاپن تحقيقي را براي حفاظت از محوطه باستاني چغازنبيل انجام داد.
در سال ۲۰۱۲ و پيش از ظهور ترکها بر بدنه تخت جمشيد، "عزتالله رئيسي"، استاد زمينشناسي و آبشناسي دانشگاه شيراز نيز به مقامات محلي نسبت به احتمال زياد فرونشست زمين در تخت جمشيد هشدار داده بود.
رئيسي در اينباره گفت: "تغييرات فصلي موجب بروز خشکسالي در مرودشت و استفاده بيش از حد از منابع آب شده است. اگر بتوانيم مصرف منابع زيرزميني را کنترل کنيم، ميتوانيم جلوي پيشرفت ترکها را بگيريم."
او ادامه ميدهد: "اين ترکها ميتواند موجب فرونشست دشتهاي پايين تختجمشيد و تخريب شهر پارسه و بخشهايي از گورستان شامل کعبه زرتشت شود."
"کيودو" در ادامه نوشته است: "با اين وجود، تلاشها براي محافظت از محوطه تختجمشيد و سياستهاي مديريت مصرف آب در منطقه و اطراف آن چندان به مذاق کشاورزان و مقامات محلي خوش نميآيد. ۲۸۹ روستا با مجموع جمعيت بيش از ۱۵۵ هزار نفر در اطراف محوطه تختجمشيد قرار دارند که کار عمده ساکنان آن کشاورزي محصولاتي چون برنج و گندم است که نيازمند مقادير زيادي منابع آبي است."
از ميان ۱۶ هزار حلقه چاه منطقه نيز ۸ هزار حلقه به صورت غيرقانوني توسط کشاورزان مرودشت حفر شدهاند. يکي از کشاورزان منطقه به نام "ذبيحالله" که يک مزرعه در همسايگي تختجمشيد دارد گفت: "کمبود آب به سبب خشکسالي، کشاورزان را ناگزير به حفر غيرقانوني چاه کرده است. کشاورزي تنها کاري است که ما بلديم. ما عاشق تخت جمشيد هستيم، اما نه بيشتر از جانمان. ما براي کارمان به آب نياز داريم و به همين دليل چاههاي غيرقانوني حفر ميکنيم."
با توسعه قابل ملاحظه مناطق اطراف تختجمشيد در دو دهه اخير، جمعيت اين منطقه نيز افزايش يافته است و مناطق روستايي به محل فعاليتهاي صنعتي تبديل شده است. اين تغييرات موجب مصرف غيرقابل کنترل منابع آب و انرژي شده است که تهديدي جدي در مقابل تلاشها براي حفظ تخت جمشيد است. دولت ايران نظارت و کنترل چاهها و سطح آبهاي زيرزميني در مناطق اطراف تخت جمشيد را آغاز کرده، اما ظاهرا اين موضوع نتوانسته ساکنين اين مناطق را نسبت به مصرف کمتر آب متقاعد کند.
مديرکل محوطه تاريخي تخت جمشيد با اشاره به اهميت فرهنگي اين منطقه، نسبت به تشويق مردم به روي آوردن به فعاليتهاي گردشگري به جاي کشاورزي چون فراهم آوردن سکونتگاه يا وسيله حمل و نقل براي گردشگران تأکيد کرد.
اين اميدواري ميرود دولت ايران و سازمان يونسکو پروژههاي آموزشي و فرهنگي براي تغيير سبک زندگي کشاورزان اجرا کنند تا در نهايت مسير براي محافظت از تختجمشيد هموار شود، در اين راه ميتوان از پروژه مشترک ايران، ژاپن و يونسکو براي نجات درياچه اروميه در شمال غرب ايران به عنوان مدل استفاده کرد.
بر اساس آمارهاي گردشگري، در سال ۲۰۱۵ بيش از يک ميليون گردشگر از تختجمشيد ديدن کردند. در ماه مي امسال نيز ۱۶ هزار گردشگر از اين محوطه بازديد کردند، در حاليکه در ماه مشابه سال گذشته آن اين رقم ۹۸۴۱ نفر اعلام شده بود. ايتالياييها، انگليسيها و فرانسويها سه گروه اصلي گردشگران تخت جمشيد هستند و در آسيا نيز ژاپنيها پس از گردشگران چين بيشترين بازديد را از تخت جمشيد دارند.
منبع: هنرآنلاين