ثبت ۸۳ اثر شهر سوخته موجود در موزه ملي ايران و موزه منطقه‌اي جنوب شرق ايران در زاهدان از سوي اعضاي کميته ثبت آثار ملي منقول به تصويب رسيد.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، به نقل از روابط عمومي معاونت ميراث فرهنگي، فرهاد نظري – مديرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احياي ميراث معنوي و طبيعي – با اعلام «تصويب ثبت ۸۳ شيء تاريخي شهر سوخته در کميته ثبت آثار ملي منقول» گفت: ثبت ۸۳ اثر متعلق به «شهر سوخته» که در موزه ملي ايران و موزه منطقه‌اي جنوب شرق ايران در زاهدان موجود بود، از سوي اعضاي کميته ثبت آثار ملي منقول به تصويب رسيد. از اين تعداد ۲۳ اثر از موزه ملي و ۶۰ اثر از موزه منطقه‌اي زاهدان انتخاب شده است.
او ادامه داد: اين آثار حاصل کاوش‌هاي باستان‌شناسي صورت گرفته در اين محوطه تاريخي از سوي باستان‌شناسان ايتاليايي به سرپرستي موريتزيو توزي از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ و دکتر سيد منصور سيدسجادي سرپرست هيات ايراني از سال ۱۳۷۶ تاکنون است.
«نظري» ثبت اين آثار موزه‌اي در فهرست آثار ملي را در راستاي اجراي قانون حفظ آثار ملي مصوب ۱۳۰۹ مجلس شوراي ملي، نظام نامه اجرايي مصوب ۱۳۱۱ هيات وزرا، بند (ج) از ماده واحده قانون تشکيل سازمان ميراث فرهنگي مصوب ۱۳۶۴ مجلس شورا و بند ششم از ماده سوم قانون اساسنامه سازمان ميراث فرهنگي کشور مصوب ۱۳۶۷ مجلس شوراي اسلامي، ماده ۲۲ آيين‌نامه حفاظت از ميراث فرهنگي کشور مصوب شوراي امنيت کشور، فصل دوم آيين نامه مديريت، ساماندهي، نظارت و حمايت از مالکان و دارندگان اموال فرهنگي تاريخي منقول مجاز مصوب ۱۳۸۴ هيات وزيران، برشمرد.
بنابر اين گزارش، شهر سوخته با مساحت بيش از ۱۵۰ هکتار از بزرگترين شهرهاي قديم و اوليه فلات بزرگ ايران با حدود ۵۲۰۰ سال قدمت است که پس از ۱۲۰۰-۱۴۰۰ سال به سبب جابه‌جايي بستر رودخانه، دلتاي هيرمند و همچنين تغييرات آب و هوايي متروک شد و از بين رفت.
سيد منصور سيد سجادي – سرپرست کاوش‌هاي شهر سوخته پس از انقلاب اسلامي – اهميت «شهر سوخته» در دنياي باستان و حتي امروزي را در تعدد اشيا، زيبايي آن‌ها و مسائلي اين چنيني دانست و گفت: در نقاط ديگر ايران، اشيا و آثار معماري بس زيباتر از شهر سوخته وجود ندارد؛ همچنين اهميت «شهر سوخته» در نوع جامعه، روابط بين‌المللي آن دوران و نقش آن در گسترش فن‌آوري و هنرهاي زمان خود است.
به گفته او، بر اساس داده‌هاي به دست آمده از کاوش‌ها، مردم «شهر سوخته» از قوميت‌هاي گوناگوني تشکيل شده بودند که با صلح و صفا با يکديگر و با سرزمين‌هاي همسايه خود مي‌زيسته‌اند. در اين شهر بزرگ که در اوج شکوفايي خود داراي جمعيتي حدود ۹۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ نفر بوده کوچکترين نشانه‌اي از جنگ و جدال و قتال ديده نشده است.
سيدسجادي مي‌گويد: «شهر سوخته» يک کانون علمي به معناي کامل بوده است؛ به گونه‌اي که در پنج هزار سال پيش کساني در آنجا زندگي مي‌کردند که دست به جراحي جمجمه براي معالجه بيماري مي‌زدند، براي محاسبات خود از خط‌کش‌هاي چوبي با مقياس يک ميلي‌متر استفاده مي‌کردند. همچنين آن‌ها داراي سيستم لوله‌کشي آب يا فاضلاب و مخترعين بازي‌هاي فکري بر اساس منطق و رياضيات بوده‌اند و با انعکاس تصويري بسيار ساده روي ظروف سفالي و غيرسفالي مبدعان نخستين شکل‌هاي پويا نمايي (انيميشن) هم بوده‌اند؛ اين چنين است که نمي‌توان آن‌ها را دست کم گرفت.
او يکي ديگر از امتيازات «شهر سوخته» را، واقع شدن آن در سر چهارراه تمدني زمان خود دانست و افزود: اطلاعات باستان‌شناسي نشان داده که مردم شهر مخلوطي از جوامع گوناگون فلات ايران و خارج فلات بوده است. نتايج کاوش‌هاي باستان‌شناسي نشان داده که اين جامعه ترکيبي از مردم محلي، شمالي (آسياي مرکزي)، شرقي (بلوچستان پاکستان و مردم دره سند)، غربي (ايلاميان و بين‌النهرينيان) و جنوبي (مردم سواحل درياي مکران و سواحل و جزاير جنوبي خليج فارس) بوده‌اند.
«شهر سوخته» در ۵۶ کيلومتري زابل و در حاشيه‌ي جاده‌ي زابل – زاهدان در شرق ايران و در استان سيستان و بلوچستان قرار دارد. اين شهر در سي‌وهشتمين اجلاس يونسکو در اول تيرماه ۱۳۹۳ به عنوان هفدهمين اثر کشورمان در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيد.