به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايلنا، چندي پيش انتشار تصاويري از تابلوي «سردار اسعد بختياري» يکي از مهمترين تابلوهايکمالالملککه در موزه مجلس نگهداري ميشود و صدمات وارده به اثر در هنگام مرمت آن؛ با واکنش هنرمندان روبرو شد. گرچه اين اتفاق مربوط به امروز نيست و حدود 6 الي 7 سال پيش که اين تابلو توسط گروهي به سرپرستي حسينعلي جعفريان مرمت شد؛ رخ داد اما نارضايتيهايي از مرمت تابلو تا امروز ادامه يافته است.
![]()
مدير بخش مرمت کتابخانه مجلس، آن زمان درباره مرمت اين اثر گفته بود: «در مرمت تابلوهاي نقاشي تا حد امکان عمل آسترگيري (تقويت پشت اثر توسط يک لايه محافظ مثل پارچه) انجام نميشود و متاسفانه به خصوص در مواردي که ابعاد تابلوها بزرگ است، پارچهاي که روي آن نقاشي کشيده شده توان قرارگيري دوباره روي کلاف خود را نداشته؛ بنابراين نياز مبرمي به تقويت تکيهگاه نقاشي احساس ميشود. مخصوصا وقتي بزرگي ابعاد موجب دل دادن تابلو (در اين حالت تابلو صاف و قرص روي چارچوب سوار نيست) و عدم ايستايي مناسب ميشود.»
او با اظهار خشنودي از پايان يافتن مرمت اين اثر، ضمن اشاره به «نگرانيها و استرسهاي ناشي از انجام با کيفيت مرمت اين اثر نفيس» از عملکرد تيم مرمت اعلام رضايت کرده بود.
اما امروز؛ پس از گذشت چند سال؛ پخش تصاويري از قبل و بعد از مرمت اين تابلو و ديگر آثار کمالالملک که در مرکز اسناد و موزه مجلس شوراي اسلامي نگهداري ميشود؛ بازهم موجي از نارضايتيها را در جامعه هنري کشور به همراه داشته است. پس از پيگيريهاي فراوان؛ کميته ارزيابي و کارشناسي آثار هنري انجمن هنرمندان نقاش ايران چهارشنبه (27 مرداد) از اين موزه بازديد کرد.
![]()
منيژه صحي (سخنگو و رييس کميته ارزيابي و کارشناسي آثار هنري انجمن هنرمندان نقاش) درباره اين بازديد که توسط تعدادي از اعضاي اين انجمن از کتابخانه و موزه مجلس شوراي اسلامي با هدف بررسي کيفيت مرمت تابلوي سردار اسعدبختياري اثر فاخر کمالالملک انجام شد؛ به خبرنگار ايلنا گفت: پس از اطلاع از آسيبهاي وارده به تابلوي فاخر سردار اسعد بختياري در حين مرمت؛ نامهاي به موزه، کتابخانه و مرکز اسناد مجلس شوراي اسلامي ارسال کرديم و خواستار بازديد از اين موزه شديم.
او ادامه داد: روز چهارشنبه مورخ 27 مردادماه به همراه گروهي متشکل از سه نفر از اعضاي شوراي کميته ارزشيابي انجمن شامل؛ منيژه صحي، شهناز زهتاب، اميرهوشنگ ادويي؛ نعمتالله کيکاووسي(کارشناس هنري آثار کلاسيک)، مرتضي شکوهي( مديرکل امور مجلس، معاونت حقوقي مجلس و استانهاي سازمان ميراث فرهنگي)، اسدالله درويش اميري (معاون سازمان ميراث فرهنگي) و مهران صادقي براي بازديد از اين موزه به مرکز اسناد رفتيم.
سخنگوي انجمن هنرمندان نقاش با بيان اينکه متاسفانه تابلوي سردار اسعد بختياري آسيب جدي ديده، گفت: با بررسيهاي انجام شده و بازبيني تابلو مشخص شد، اين اثر چندين بار مرمت شده و در مرمت آخر که با نظارت حسينعلي جعفريان و اجراي محسن قانوني در نيمه دوم سال ١٣٩١ انجام شده، سه لايه ورني آن برداشته شده و لايههاي چين خورده کشيده شده و باعث پارگي اثر شده، در کنار سر و شانه سردار اسعد در حين مرمت نيز رنگ در چند قسمت ناشيانه گذاشته شده و همچنين فرش زير پاي سردار اسعد تغيير رنگ داده؛ مات و کدر شده و در بعضي قسمتها نيز مخدوش شده است.
او با بيان اينکه ما از مسئولان موزه خواستيم درباره مرمت اثر توضيحاتي ارائه دهند، گفت: آقاي جعفريان که در آن زمان مسئول نظارت مرمت آثار بودند در اين باره گفت؛ به دليل اينکه اثر چينخورده بوده و تابلو به اصطلاح خودش را وِل کرده بوده، مجبور شديم سه لايه ورني از روي اثر برداريم و آن را مجدد روي چارچوب کشيديم.
صحي درباره وضعيت ديگر آثاري که در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شوراي اسلامي نگهداري ميشوند، تصريح کرد: ضمن بازديد از ديگر آثار موزه مشخص شد تعدادي از تابلوهاي ديگر نيز مرمت شده و بعضي از آثار خسارت برداشتهاند، از جمله "پايين آوردن جسد مسيح از صليب" (١٦٠٤ اثر کاراوادجو که در اطلاعات اثر نوشته شده خاکسپاري مسيح، بازنمايي توسط کمال الملک، رنگ روغن روي کرباس، تاريخ ١٢٧٧ه.ش. ١٣١٦ ه.ق. و ابعاد ٢١٠x١٣٠ سانتي متر) که در چند بخش مرمت شده اما درنهايت کرباس کار شده در اثر به اندازه يک انگشت سوراخ شده و در چند بخش چين افتاده است.
رئيس کميته ارزيابي و کارشناسي آثار هنري انجمن هنرمندان نقاش ادامه داد: حدود 15 تابلو در اين مرکز مرمت شدهاند که پس از مرمت؛ آسيب ديدهاند و براي اينکه آسيبديدگي آثار دقيقا مشخص شود بايد آثار تک به تک از روي ديوار پايين آمده و از نزديک و با نور لازم و ابزار مخصوص کاملا بررسي شوند تا ميزان خسارات وارده تعيين شود.
صحي با بيان اينکه کارگاه مرمت آثار نقاشي اين مرکز بسيار کوچک و نامناسب بود، خاطرنشان کرد: براي جلوگيري از آسيبهاي بعدي و با نظر کارشناس هنري مبني بر اينکه اين آثار بسيار ارزشمند است و ميراث هنر ايران، مرمت آثار ميبايست از هماکنون متوقف شود تا آثار بيش از اين صدمه نبينند و در جلساتي ديگر عکسهاي آثار قبل از مرمت مجددا بازبيني شده و خسارات وارد شده به آثار توسط چند مرمتکار متخصص و حرفهاي و باتجربه بطور دقيق بررسي شده و راهکارهاي اصولي، علمي و عملي آن ارزيابي شود.
او در پايان گفت: کميته ارزيابي و کارشناسي آثار در پايان اين بازديد؛ آمادگي خود را جهت همکاري و برطرف کردن مشکلات آثار به رياست موزه مجلس اعلام نمود.
به گفته کارشناسان؛ قيمت تابلوي سردار اسعد بختياري اثر استاد کمال الملک، داراي تکنيک رنگ روغن روي کرباس، اندازه ۱۸١x۱۳۱ سانتيمتر است که در تاريخ ۱۳۲۸ ه.ق ۱۲۸۹ ه.ش،١٩١٠ م خلق شدهاست؛ بيش از ده ميليارد برآورد شده و اين مرمت نادرست قيمت اين اثر را تا 100 ميليون پايين آورده است.
![]()
