زمانيکه دانشجويانان ليسانس معماري به آخرين سال تحصيلي خود نزديک مي‌شوند، با مشکل بزرگي در انتخاب موضوع پايان‌نامه مواجه خواهند شد. موضوعات زيادي براي انتخاب وجود دارد؛ وعلاقۀ شخصي به يک موضوع خاص تنها يکي از عوامل تأثيرگذار بر انتخاب موضوع مي‌باشد. دانشجويان بايد از خود سوالات ديگري نيز بپرسند: آيا موضوع به اندازۀ کافي قابل توجه و مهم است؟ آيا به اندازه کافي توسعه‌پذير است؟ آيا اين پروژه واقعا قابل انجام دادن است؟
اين فرايند مي‌تواند دلهره‌آور باشد، زيرا اين تصميمات عواقب بسياري خواهند داشت. گاهي اوقات انتخاب موضوع، به معني تفاوت بين موفقيت و شکست يک پايان‌نامه است.دانشجويان بايد با در نظر گرفتن عوامل متعددي که بايد در نظر گرفته شوند و مهلت تعيين شده، به تصميم گيري بپردازند تا بعدا پشيمان نشوند. در ادامۀ مطلب، 8 نکته براي کمک به انتخاب آگاهانه در مورد موضوع پايان‌نامه آورد شده است:
1. جسارتِ طرح نوين ارائه ندادن را داشته باشيد
کار پايان‌نامه در مقطع کارشناسي به شدت با آنچه که در مقاطع بالاتر با آن مواجه مي‌شويد، متفاوت است؛ و مهم است که منطقِ پشتّ گنجاندن اين درس در برنامۀدرسي را درک کنيد. در سطح تحصيلات تکميلي معمولا به شناسايي «شکاف موجود در دانش موجود» در مورد يک موضوع و در نهايت پيشنهادي براي پر کردن اين شکاف، که همان موضوع پايان‌نامه خواهد بود، مي‌پردازند. اما انتظارات از يک دانشجوي کارشناسي کمتر است. اين بدان معنيست که لزومي ندارد شما در مقطع کارشناسي، به منظور ايجاد نوآوري از مسيرتان منحرف شويد. کافيست که موضوعي ساده را برگزينيد و آن را به شيوه‌اي که نشان دهندۀ ميزان دانشي که در دانشگاه کسب کرده‌ايد باشد، انجام دهيد.
1. موضوعي را انتخاب کنيد که به آن علاقه داريد
از آنجايي که سال آخر دورۀ ليسانستان خسته‌کننده خواهد بود، سعي کنيد که در انتخاب موضوع و طرح‌هاي خود با همکلاسي‌هايتان مشورت وموضوعاتي متنوع و جالب را انتخاب کنيد. زيرا از آن به بعد، به طور ميانگين در طول روز، شما بيشتر با تختۀ رسم و نقشه‌کشي، لپ تاپ، کتاب‌هايتان و يک فنجان قهوه سر وکار خواهيد داشت. احتمالا بيشتر توجهتان به آخرين به‌روزرساني‌هاي يوتيوب جلب مي‌شود و در حين انجام کار به موزيک گوش خواهيد داد. در نتيجه، اگر موضوعي را انتخاب کنيد که در راستاي علايقتان است، مطمن باشيد که برايتان الهام‌بخش خواهد بود و انگيزۀ لازم براي کار کردن بر روي آن را خواهيد داشت؛ به طوريکه در نهايت آن را تبديل به پروژه‌اي بزرگ و عالي خواهيد کرد.
1. اهداف و حوزۀ علايق خود راکوچک و محدودتر کنيد
به طور طبيعي و ناخودآگاه ممکن است که برخي از دانشجويان براي انجام کاريهايي بزرگ، گسترده و فرا تر از حد توانشان وسوسه شوند. درحاليکه انجام چنين کارهايي در مدت زمان کوتاه تقريبا غير ممکن خواهد بود. درچنين مواقعي توصيه مي‌شود که ابتدا پروژۀ خود را با موضوعي بسيار ساده، آسان و محدود شروع کنيد و با گذشت زمان اگر زمان و شرايطتان اجازه داد، به پيچيدگي آن بيفزاييد و آن را گسترش دهيد.
4.تشخيص دهيد که در چه چيزي و در کدام حوزه خوب هستيد و عملکرد بهتري داريد
هر دانشجو، داراي مجموعه‌اي منحصر به فرد از مهارت‌ها و توانايي‌هاييست که آنها را از طريق تجربيات خود و با پيروي از علايقش به دست آورده. هيچ کس در همه چيزخوب نيست. داشتن درک صحيح از ظرفيت‌هاي خلاقانه و فني و همچنين، محدوديت هايتان، به شما اين امکان را مي‌دهد تا موضوعي را انتخاب کنيد که در آن بتوانيد به بهترين نحو از تخصصتان بهره ببريد.
5. آيا در حوزۀ مطالعاتي منتخب شما به اندازۀ کافي پيشينه و مباني نظري وجود دارد؟
يک پايان‌نامه، قبل از شروع فرآيند طراحي و نوشتنش، نياز زيادي به مطالعه،تجزيه و تحليل داده‌ها دارد؛ و براي دانشجويان مقطع کارشناسي، منابع اصلي يا همان اطلاعات مرجع، مطالعات و تحقيقاتي هستند که قبلا انجام شده‌اند. از اين رو، منطقيس تکه بايد آن حوزۀ مطالعاتي را انتخاب کنيد که در آن مقدار قابل توجهي پيشينه وجود داشته باشد. در دسترس بودن چنين مطالبي شما را قادر مي‌سازد تا هر چه بهتر بتوانيد تجزيه و تحليل، مقايسه و نتيجه گيري کنيد و با توجه به دانشي که کسب کرده‌ايد پيشنهادهاي بهتري براي انجام پژوهش‌هاي ديگر در آينده بدهيد.
6.بين "علم" و "هنر" تعادل ايجاد کنيد
دانشجويان معماري اگر موضوع پايان‌نامۀ خود را خيلي تخيلي و غير واقعي انتخاب کنند، رسما کار دشواري را آغاز کرده اند. اگرچه سرزنش کردن آنها کارمشکليست، چرا که فکر مي‌کنند پروژۀ شان نقطۀ اوج برنامۀ چند سالۀ تحصيليشان است که به همان اندازه که تکنولوژي ساختمان اهميت دارد، در هنر و تئوري نيز ريشه دارد. اما ضروريست به دنبال موضوعي باشيم که ما بين اين دو مقوله تعادل ايجاد کند. موضوعي که بسيار انتزاعي باشد ممکن است براي داور فهميدن اين مطلب که دانشجو چقدر توانسته مسائل ملموس را درک کند، را مشکل سازد.
7. قصد داريد که در آينده چه کاري انجام دهيد؟
پايان نامه مهمترين بخش تحصيل شماست. زيرا پس از فارغ التحصيل شدن،زمانيکه جوياي کار هستيد و يا قصد ادامۀ تحصيل در مقطع کارشناسي ارشد داريد، اين موضوع پايان‌نامۀ‌تان است که به دردتان خواهد خورد. موضوع پايان‌نامه، منعکس کنندۀ علاقه و تجربۀ شما در يک زمينۀ خاص است. بنابراين هنگام انتخاب موضوع، بايد سعي کنيدآن را با برنامه‌هايي که در آيندۀ نه چندان دور براي کار و زندگيتان داريد هماهنگ کنيد.
8.سعي کنيد که هدفتان حل يکي از مشکلات موجود در حوزۀ مورد نظرتان باشد
در حالي که نظرات بسياري در مورد نقش ايده آل معماري در جامعه وجود دارد، در مورد اينکه کار معماران به راستي بر چگونگي عملکرد و تکامل يک جامعه تأثيرگذاراست، نيز توافق عمومي صورت گرفته است. در دنيايي که با مسائل بي‌شمار مهمي از جمله تغييرات اقليمي، رشد جمعيت و توزيع نامناسب منابع روبروست، بهتر آن است که دانشجويان موضوعي را انتخاب کنند تا بتوانند با انجام دادن و طراحي آن درصدد حل بخشي از اين مشکلات موجودِ اجتماعي_محيطي باشند.
مترجم: هما سلوکي