" آموزش ما دو جانبه است ، ما فقط با کودک روبه رو نيستيم بلکه هميشه بايد با خانواده ها در ارتباط بود ." اين را ساقي نظر داد پژوهشگر حوزه کودکان و مدرس مربيان نقاشي کودک در دانشگاه تهران، ضمن تاکيد بر اينکه"نقاشي کپي نيست و بايد کودک از خودش بيرون بريزد." بيان کرد.
ساقي نظر داد از گرايش خود به رشته هنر و دوران کودکي خود به خبرنگار گالري آنلاين گفت:
از کودکي علاقه عجيبي به هنر داشتم و در گوشه و کنار کتاب هاي درسي ام نقاشي ميکردم . اما به دليل اينکه خانواده ام پزشک هستند به شدت با ادامه تحصيل من در رشته ي هنر مخالفت مي شد به همين دليل ناچاراً در دوره دبيرستان رشته ي تجربي را خواندم و در نهايت کنکور تجربي دادم که قبول هم شدم و خوشبختانه از آنجايکه آن دوران اينترنت نبود من به راحتي کاغذ ها و مدارک قبولي ام را پاره کردم و آمدم خانه و گفتم رد شدم.
تا اينکه خواهر بزرگترم که ايشون جراح هستند من رو حمايت کردند و خانواده متقائد شدند که من کنکور هنر بدهم. همان سال اول که کنکور هنر را شرکت کردم چهار رشته قبول شدم که در نهايت از ميان آنها رشته گرافيک را انتخاب کردم. از همان سالها به صورت مکاتبه اي با جهاد دانشگاهي کار نقاشي کودک را شروع کردم ، در حقيقت معلمي و کار با کودکان را بسيار دوست داشتم .
از سال 72 کمي مسير زندگيم تغيير کرد و به عنوان سرپرست تبليغات مدتي در شرکت بوتان کار ميکردم بعد از مدتي حس کردم کاري نيست که مرا راضي کند به همين دليل روزهاي پنج شنبه و جمعه در کارگاه همسرم آقاي بامداد رضوانيان ، کلاسهاي آموزش هنر به کودکان را برگزار ميکردم تا اينکه تصميم گرفتم از کارم استفاء بدهم و مستقيم وارد کار نقاشي کودک شدم.
همسرم به شدت مشوق من بود و من را همراهي ميکرد و هر کجا دلسرد شدم به من دلگرمي داده است.
اين مربي نقاشي کودکان در ادامه از فعاليت هاي هنري خود گفت :
من در حوزه هنر بازيافت هم فعاليت ميکنم و تکنيک مورد علاقه ام پاپيه ماشه است . در کنار کلاسها تلاش ميکنم مجموعه اي جمع آوره کنم و اميدوارم بتوانم آن را خرداد يا تير ماه به نمايش بگذارم.
ساقي نظرداد ضمن تاکيد بر فاصله سيستم هاي آموزشي هنر ايران را با استانداردهاي جهاني بيان کرد:
در مدارس دولتي ساعت درس هنر بسيار کوتاه است و کتاب ها هم بسيار ضعيف هستند متاسفانه معلم ها هم اطلاعات کافي و درستي ندارند. زماني که فرزندان من مدرسه ميرفتند متوجه ميشدم معلم مدرسه حتي نام برخي سبک ها يا برخي نام هاي ديگر را اشتباه ميگويد و اين بسيار غم انگيز است ، در مدارس غير انتفاعي شرايط کمي بهتر است. اما باز هم زمان بسيار کم است به طور مثال در مقطع پيش دبستاني هفته اي 45 دقيقه براي کار نقاشي ، هنر و خلاقيت فرصت داريم و اين زمان يعني هيچي .
مشکل ديگر کمبود مربي فعال در حوزه ي کودکان است ، مربي اي که خلاق باشد و روش هاي جديد و به روز آموزش هنر به کودکان را دنبال کند .
وي در ادامه درمورد استفاده از علم رونشناسي در تفسير نقاشي و روحيات کودک ، گفت:
هميشه به دانشجويان توصيه ميکنم وارد اين حوزه نشوند چراکه زماني بايد از اين زاويه به صورت موشکافانه وارد شوند که در کودک اختلال رفتاري ديده شود و حتي در اين زمان مربي بايد به خانواده هشدار دهد که بهتر است کودک با يک مشاور صحبت کند ، در حقيقت بايد فردي متخصص در حوزه ي روانشناسي در اين خصوص با کودکان کار کند.
من پس از اين سالها هنوز به خودم اين اجازه را نميدهم که بگويم مثلا فلان کودک اين مشکل را دارد . مربي کودک مشکلات کودکان کودکان را ميتواند خيلي زود متوجه شود.کودکان مسائل و اختلالات خود را به راحتي در نقاشي هايشان نشان ميدهند و توصيه من همواره اين بوده که اين موضوع به متخصص اين حوزه ارجاع داده شود چرا که ممکن است در تشخيص اشتباه وحشتناکي رخ بدهد.
من هميشه نگران هستم کودکي را با اطلاعات اشتباه دچار مشکل کنيم ، امروزه آنچه به عنوان روانشناسي نقاشي کودک در کشورمان باب شده اين است که اگر درخت کشيد اين معني را ميدهد ، اگر ابر کشيد معني ديگر … و اگر دخت کم شاخه بود در خودمانده است و … اينها ترسناک است و نميتوان به همين راحتي در مورد شرايط کودک تصميم گيري کرد.
من مدتها است که با متخصصين مشاور کار ميکنم و آنها در مرحله اي از درمان که کودک با آنها احساس راحتي ميکند ،از کودک ميخواهند در يک شرايط آرام نقاشي کند. اينکه کودک را در شرايط شلوغ رها ميکنيم بعد ميگوييم مثلا ًچون سقف خانه را سياه کشيده پس با پدرش مشکل دارد کاملا اشتباه است و حتي ميتواند خطرناک باشد.
نظرداد در ادامه با تصريح اينکه حضور رشته آموزش هنر به کودکان در دانشگاه ها الزامي است توضيح داد:
اميدوارم روزي آموزش هنر به کودک و حوزه ي نقاشي کودکان به صورت يک رشته مستقل مورد توجه قرار بگيرد و امکاناتي ايجاد بشود که افراد علاقه مند و نگران آينده بچه ها بتوانند ارتباطات بيشتري با فضاي آموزشي خارج ار ايران داشته باشند و مطالب و شيوه هاي آموزشي پيشرفته تر وارد ايران بشود. اکنون تنها چند موسسه خصوصي و دانشگاه تهران کلاس هايي را براي اين رشته در نظر گرفته اند که همان موسسات خصوصي را من به شخصه براي اطلاع از آنچه تدريس ميکنند دنبال کردم و متاسفانه با سطح پايني از آموزش و اطلاعات قديمي مواجه شدم ، حتي اطلاعاتي که مربوط به دوران کودکي من ميشود.
براي تشکيل اين دوره کلاسهاي آزاد دانشگاه تهران هم مدتها دوندگي کردم که خدا را شکر چند سالي است تشکيل ميشود. اما اينها کافي نيست من و تعداد بسيار کمي از مربيان دلسوز ديگر هم به تنهايي به جايي نميرسيم .
اما با تمام اينها ميتوان گفت يکي از اتفاقهاي خوب در سالهاي اخير توجه بيشتر خانواده ها به هنر است و اينکه نگاهشان به هنر تغيير کرده. اتفاق خوب ديگر اين است که در فرهنگسراها کلاسهاي خوبي برگزار ميشود و امکان برگزاري ورک شاپ ها به وجود امده است. در زمان همين ورک شاپ ها و نمايشگاه ها ميبينيم مردم و اقشار غير هنري جذب ميشوند و براي شان جالب است. خانواده ها حتي اگر لازم باشد هزينه ميکنند تا آثار فرزندانشان در نمايشگاه شرکت کند. تمام اينها بسيار تغيرات مثبتي است ، من ده يا هشت سال پيش براي يک نمايشگاه بايد از خانواده ها التماس ميکردم ، اما حالا خانواده ها خودشان پيگير برگزاري نمايشگاه و ورکشاپ هستند.
اين کارشناس هنر کودک در ادامه راهکار مربيان در مقابل عدم تمايل خانواده ها به آموزش خلاقانه ي نقاشي به کودکان را اينچنين توضيح داد:
متاسفانه برخي مادرها روز اول که بچه را به کلاس مياورند روز دوم ميخواهند لئوناردو داوينچي را با خودشان ببريند. من فکر ميکنم اين داغي به سينه ي تمام مربيان دلسوز کودک است. البته اين را هم تاکيد کنم در اين مورد هم الان خيلي بهتر از سالهاي قبل شده است شايد اين تغيير به دليل اين باشد که برخي سفرهاي خارجي ميروند و به نوعي با دنياي بيرون ارتباط دارند يا متوجه ميشوند که موضوع فرق دارد ، نقاشي کپي نيست و بايد بچه از خودش بيرون بريزد.
اما در نهايت اين لازم است که خانواده ها را توجيه کنيم و بدانند که لازم است کودک ابزار را بشناسد حتي کثيف کاري بکند و تازه در اين شرايط ميتواند دنياي خود را نمايش دهد .
حتي برخي مواقع پيش مي آيد خانواده ها اين شرايط را نپذيرفته اند و بچه هاي خود را از کلاس ميبرند و متاسفانه من مربياني را ميشناسم که از همان جلسه اول به طور مثل کتاب باب راس را ميدهند و بدون توجه به آينده کودک خانواده را راضي نگه ميدارند.
من خودم اولين جلسه از کلاسهايم فقط با خانواده ها صحبت ميکنم و روش کار و مفهوم خلاقيت را توضيح ميدهم .شرح ميدهم که کودکان به اين شکل ميتوانند جلو بروند و اگر اجازه بدهند درست حرکت کنند حتي در درس هايشان تاثير مثبت دارد. اين جلسه به حدي اهميت دارد که به طور مثال من يک جلسه از کلاس هشت جلسه اي ام را به اين گفتگو اختصاص ميدهم.
آموزش ما دو جانبه است ، ما فقط با کودک روبه رو نيستيم بلکه هميشه بايد با خانواده ها در ارتباط بود .
وي در ادامه با تاکيد بر قدرت و استعداد کودکان ايراني نسبت به بچه هاي ساير کشورها شرح داد:
ما با وجود کمبود امکانات در تمام گروه هاي سني بچه هاي بسيار با استعدادي داريم که اگر فضا براي نمايش آثارشان پيدا کنند حتماً موفق ميشوند و همين موضوع تمام خستگي هاي اين کار را بدر ميکند.
اين هنرمند در ادامه افزود:
خيلي دلم براي شاگردانم تنگ ميشود و خيلي دوست دارم بزرگتر که ميشوند ببينم اشان ، البته خيلي از آنها هم، زماني که براي خودشان خانم يا آقايي شده اند مي آيند و به من سر ميزنند.
گاهي با بچه ها که هستم در فکرم حدس ميزنم که هر کدام به سوي چه رشته اي خواهند رفت ، مثلا اين به سمت ورزش ميرود يا او خلبان ميشود و ….
دلم ميخواهد بچه ها بيشتر ديده شوند چون آنها انرژي نقاشي بسيار زيادي دارند با توانايي هاي بالا که متاسفانه گاهي با اشتباه يک مربي در سنين کودکي خاموش ميشوند چون پرورش پيدا نميکنند و ديگر دوست ندارند به سمت هنر بروند. اميدوارم هنر کودک اهميت خاص پيدا کند و نه اينکه فقط به عنوان کلاس تابستاني بماند.
در پايان ايشان از آماده سازي کتابي در مورد شيوه هاي آموزشي نقاشي کودک با استفاده از تجربيات شخصي خود در کنار جمع آوري اطلاعات به روز شده از منابع ديگر ، خبر دادند که متاسفانه تا کنون به دليل مشکلات و موانع مختلف امکان انتشار و چاپ کتاب ايجاد نشده است.
راه هاي تماس:
تلفن: 88265702 – 09352223756
نشاني: گيشا ، خيلبان 34 ، پلاک 58 ، طبقه اول