نشست خبري «هفته سينماي ايتاليا» در ايران در خانه هنرمندان ايران برگزار شد و سفير ايتاليا درباره سرنوشت ارسال آثار گنجينه موزه هنرهاي معاصر تهران به کشورش صحبت کرد.
به نقل روابط عمومي خانه هنرمندان ايران، نشست خبري «هفته سينماي ايتاليا» در ايران با حضور مائورو کنچاتوري سفير ايتاليا در ايران و مجيد رجبي معمار مديرعامل خانه هنرمندان ايران چهارشنبه ۶ تير در تالار استاد اميرخاني خانه هنرمندان ايران برگزار شد.
سفير ايتاليا در اين نشست از روند برنامه‌ريزي اين هفته فيلم، تعاملات فرهنگي ايتاليا و ايران، سرنوشت ارسال آثار گنجينه موزه هنرهاي معاصر به رم و برلين، بازي‌هاي درخشان تيم ملي فوتبال ايران در جام جهاني و.. سخن گفت. مديرعامل خانه هنرمندان ايران نيز ضمن توضيح برنامه‌هاي اين هفته فيلم از تعاملات فرهنگي ايران و ديگر کشورهاي جهان، برنامه‌هاي خانه هنرمندان ايران در اين زمينه، موضع قدرتمند ايران در تعاملات فرهنگي و.. صحبت کرد.
انتخاب فيلم‌ها بر اساس علايق مشترک ايران و ايتاليا
در ابتداي اين نشست مجيد رجبي معمار در توضيحاتي کوتاه گفت: طي روزهاي آينده «هفته سينماي ايتاليا» در خانه هنرمندان ايران برگزار خواهد شد. در اين هفته تعدادي از آثار مهم که امکان دريافت مجوز براي آنها وجود داشت، به زبان اصلي و با زيرنويس‌هاي فارسي و انگليسي به نمايش در خواهند آمد. زيرنويس انگليسي لحاظ شده تا مهمانان از ديگر کشورها نيز امکان تماشاي فيلم‌ها را داشته باشند. فيلم‌هاي برگزيده بر اساس يک چارچوب و علايق مشترک ما و سفارت ايتاليا انتخاب شده‌اند.
مديرعامل خانه هنرمندان ايران ادامه داد: همکاري‌هاي فرهنگي خانه هنرمندان ايران و سفارت ايتاليا به اين هفته فيلم محدود نمي‌شود؛ سينماتک خانه هنرمندان ايران يکي از فعال‌ترين سينماتک‌هاي ايران است و فيلم‌هاي سينماگران ايتاليا که جايگاه ويژه‌اي در سينماي کلاسيک دارند نيز بارها در آن به نمايش در آمده‌اند. سال گذشته با همکاري سفارت‌هاي مختلف، گروه سينمايي هنر و تجربه و همين‌طور سازمان سينمايي کشور، ۷ هفته فيلم در خانه هنرمندان ايران برگزار کرديم. امسال نيز اين برنامه‌ها را با همکاري بنياد فارابي، بخش بين‌الملل سازمان سينمايي و وزارت امور خارجه ادامه خواهيم داد.
وي افزود: فيلم‌هاي برگزيده «هفته سينماي ايتاليا» از ميان حدود ۲۵ فيلمي انتخاب شده‌اند که وزارت خارجه ايتاليا براي برنامه «ايتاليا، فرهنگ‌ها، مديترانه» در نظر گرفته بود. از اين جهت در انتخاب فيلم‌ها به زمينه‌هاي فرهنگي و برجستگي‌هاي هنري آنها توجه شده است. در سمينارهاي برنامه‌ريزي شده نيز اين مورد را لحاظ کرده‌ايم که سينماگران همواره در تامين بودجه و نقدينگي با مشکلاتي روبرو بوده‌اند و بنابراين خوب است از تجربه کارشناسان ديگر کشورها در زمينه چگونگي توليد فيلم با بودجه محدود بهره بگيريم.
ايران و جريان فرهنگ و فلسفه از شرق به سمت غرب
پس از آن مائورو کنچاتوري درباره دلايل برگزاري «هفته سينماي ايتاليا» در ايران گفت: هفته سينماي ايتاليا و دو سميناري که در طول اين هفته برگزار مي‌شود در چارچوب يک برنامه فرهنگي کلي‌تر به نام «ايتاليا، فرهنگ‌ها، مديترانه ۲۰۱۸» جاي مي‌گيرد که وزارت خارجه ايتاليا ترتيب داده و امسال تمامي کشورهاي حوزه مديترانه را درگير خود کرده است. در اين هفته، تقريبا تمامي سفارت‌هاي ايتاليا در کشورهاي مختلف جهان رويداد «پرداختن به سينما» را برگزار مي‌کنند و ما نيز خوشحاليم که امکان برگزاري آن‌را در ايران و خانه هنرمندان ايران داريم.
وي ادامه داد: حوزه مديترانه همواره يک پل ارتباطي بوده که نظرات و فرهنگ و ايده‌هاي مختلف را از مشرق زمين به مغرب زمين انتقال داده است اما تمامي اين مسايل فرهنگي و فلسفي از ايران به حوزه مديترانه و به مغرب زمين مي‌رسيده است به همين دليل خواستار گنجاندن ايران در برنامه «ايتاليا، فرهنگ‌ها، مديترانه» شديم و اين امر مورد موافقت وزارت امور خارجه ايتاليا نيز قرار گرفت.
ايجاد ارتباط ميان دست‌اندرکاران سينماي ايران و ايتاليا
سفير ايتاليا افزود: در سال جاري رويدادهاي سينمايي ديگري نيز در ايران برگزار کرده‌ايم که يکي از آنها در موزه سينماي ايران و ديگري در جشنواره جهاني فيلم فجر بود. هر کدام از اين برنامه‌ها ويژگي خاص خود را دارند؛ در موزه سينما به رابطه ميان سينما و تاريخ پرداختيم و اينکه سينما چگونه فرازهايي از تاريخ را روايت کرده و به نمايش مي‌گذارد. در جشنواره جهاني فيلم فجر نيز شاهد حضور نيکولا پيوواني آهنگساز ايتاليايي بوديم که کنسرت خود را در تالار وحدت برگزار کرد. در آن زمان نيز پيوواني با همکاران ايراني خود در زمينه موسيقي متن فيلم و چگونگي ساخت آن به گفتگو و تبادل نظر پرداخت.
کنچاتوري در ادامه اظهار کرد: در هفته سينماي ايتاليا با عنوان «پرداختن به سينما»، قرار است نشان دهيم يک فيلم اساسا چگونه ساخته مي‌شود به همين دليل تصميم گرفتيم علاوه بر نمايش فيلم، دو سمينار در زمينه‌هاي طراحي صحنه و جلوه‌هاي ويژه به‌عنوان دو عنصر اصلي در ساخت فيلم را نيز برگزار کنيم. در همين راستا از نوئمي مارکيکا و ويتو پينکه‌ننا دعوت کرديم به ايران بيايند؛ آنها کساني هستند که برخلاف ستاره‌ها در خط اول فيلم ديده نمي‌شوند اما بدون حضور آنها امکان ساخت فيلم وجود ندارد. در سمينار طراحي صحنه به موضوع ايده‌پردازي و شکل‌گيري صحنه پرداخته خواهد شد و در سمينار جلوه‌هاي ويژه به اين مساله پرداخته مي‌شود که چگونه مي‌توان با بودجه‌اي محدود به جلوه‌هاي ويژه مناسبي دست پيدا کرد. هدف ما علاوه بر برگزاري برنامه‌اي جذاب و سرگرم‌کننده براي مخاطبان، اين است که دست‌اندرکاران حوزه‌هاي مختلف سينماي ايران و ايتاليا با يکديگر ارتباط گرفته، تبادل نظر داشته و پروژه‌هاي مشترکي تعريف کنند.
ارتباط فرهنگي از طريق سينما سريع اتفاق مي‌افتد
وي سپس درباره دليل تاکيد روي سينما در گفتگوهاي فرهنگي ميان ايران و ايتاليا توضيح داد: فيلم‌هاي اين هفته فيلم هوشمندانه و با دليل روشن انتخاب شده‌اند؛ محيطي که داستان اين فيلم‌ها در آنها اتفاق مي‌افتد داراي تنوع است. يکي از فيلم‌ها در زمان حال، ديگري در دوران نزديک به جنگ جهاني دوم و يکي ديگر در دوره تزارهاي روسيه مي‌گذرد. به لحاظ مضموني نيز برخي مبتني بر تخيل کارگردان و برخي ديگر تاريخي و مستند هستند. در اين فيلم‌ها هم‌چنين شاهد حضور هنرپيشه‌هاي برجسته جهاني هستيم و موسيقي متن آنها نيز توسط اساتيد برجسته‌اي هم‌چون انيو موريکونه و سرجيو کاماريره ساخته شده است.
سفير ايتاليا در ايران اضافه کرد: فيلم‌هاي انتخاب شده براي برنامه «ايتاليا، فرهنگ‌ها، مديترانه» ژانرهاي مختلف سينمايي را به نمايش مي‌گذارند و در سيمنارهاي طراحي صحنه و جلوه‌هاي ويژه نيز به ژانرهاي مختلف سينمايي اشاره خواهد شد. يکي ديگر از نقاط مشترک اين فيلم‌ها نيز جديد بودن آنهاست که همگي آنها از سال ۲۰۰۷ به بعد توليد شده‌اند. در حالي‌که در برنامه‌اي که در موزه سينما داشتيم فيلم‌هاي قديمي‌تر سينماي ايتاليا به نمايش در آمدند. اميدوارم اين ترکيب کنجکاوي سينمادوستان ايراني را برانگيزد تا به تماشاي اين فيلم‌ها بنشينند.
پروژه‌هاي مشترک هنرمندان ايراني و ايتاليايي
کنچاتوري در پاسخ به سوالي در باره امکان توليدات مشترک سينمايي بين ايتاليا و ايران گفت: فکر مي‌کنم برگزاري اين رويدادهاي فرهنگي پايه‌اي براي همکاري عملي و ملموس بين هنرمندان دو کشور باشد. طبيعتا سفارت ايتاليا نمي‌تواند تصميمي در مورد پروژه‌هاي هنرمندان با يکديگر اتخاذ کند، وظيفه ما صرفا برقراري ارتباط ميان هنرمنداني است که حساسيت‌هاي فرهنگي مشترکي دارند و مي‌توانند با هم کار کنند. تجربه شخصي من مي‌گويد وقتي يک ايراني و يک ايتاليايي سر ميز نشسته باشند و پاي هنر در ميان باشد، تعريف کردن و به سرانجام رساندن پروژه‌هاي مشترک خيلي ساده اتفاق مي‌افتد.
وي ادامه داد: در سال‌هاي گذشته هنرمنداني از عرصه موسيقي کلاسيک جز و موسيقي فيلم در ايران حضور پيدا کرده و با همکاران ايراني خود ملاقات کردند. آنها در حال حاضر مشغول انجام پروژه‌هاي مختلفي هستند تا موسيقي‌هايي را با هم نوشته و اجرا کنند. همين‌طور پروژه‌هاي براي بازنويسي موسيقي‌هاي کلاسيک ايراني و اجراي آنها به‌صورت موسيقي جز مدرن در حال انجام است. هم‌چنين مي‌توانم به اجراي مشترک ريکاردو موتي با نوازدگان ايراني اشاره کنم. اجراي برنامه‌هاي موسيقي کمي راحت‌تر است چون نيازي به ترجمه ندارد، اما آهنگسازي مشترک کار دشواري است چون متدهاي آهنگسازي با يکديگر تفاوت دارند. در حوزه سينما نيز مي‌تواند همين اتفاق رخ دهد. گمان مي‌کنم به‌دنبال برگزاري دو سمينار در طول هفته سينماي ايتاليا، چنين ارتباطي ميان هنرمندان ايتاليايي و ايراني برقرار خواهد شد.
سينماي ايران در ايتاليا پرطرفدار است
سفير ايتاليا سپس در پاسخ به پرسشي در خصوص اکران فيلم‌هاي خارجي و از جمله فيلم‌هاي سينماي ايتاليا در سينماهاي ايران اظهار کرد: سينماي ايران در ايتاليا کاملا شناخته‌شده و پرطرفدار است و هم مخاطبان عام و هم دست‌اندرکاران سينما را به سمت خود مي‌کشاند. مصاحبه‌هاي زيادي از کارگردان‌ها و هنرپيشه‌هاي ايتاليايي مي‌بينيد که از الهام‌بخشي همتايان ايراني خود سخن مي‌گويند. به نظر من سفارت ايران در رم مي‌تواند از سينما براي شناساندن فرهنگ ايران به مردم ايتاليا به‌خوبي بهره بگيرد.
وي ادامه داد: اکران عمومي فيلم‌هاي سينماي ايتاليا در ايران نيز مورد استقبال مخاطبان قرار خواهد گرفت و در اين زمينه ما به تسهيل امور خواهيم پرداخت. در گذشته برخي سفرا در محل اقامت خود به نمايش خصوصي فيلم‌هاي خارجي براي سفراي ديگر کشورها مي‌پرداختند که از نظر من کاري بي‌فايده است. علاقه شخصي من نمايش فيلم‌هاي سينماي ايتاليا براي مخاطب عام و گسترده ايراني و شناساندن سينماي ايتاليا به آنهاست در همين راستا پيگيري کرده‌ام که چه فضاها و موسساتي در ايران وجود دارد که امکان همکاري با آنها را داشته باشيم. خانه هنرمندان ايران و مجيد رجبي معمار مشوق بزرگي براي ما در مسير برگزاري هفته سينماي ايتاليا بودند.
محوريت همکاري مشترک در برگزاري رويدادهاي فرهنگي
کنچاتوري سپس به پرسشي درباره امکان برگزاري هفته تئاتر ايتاليا در ايران پاسخ داد و گفت: در زمينه تئاتر نيز کارهايي صورت گرفته است، اما در تئاتر مشکل ترجمه وجود دارد و نيازمند پروژه‌هاي مشترک طولاني‌مدت‌تر هستيم تا بازيگران در کنار يکديگر قرار بگيرند. پروژه‌هاي تئاتري نيازمند تلاش بيشتري هستند تا هنرمندان به تفاهم برسند و در نهايت اثري خلق شود که از نظر فضا، زبان و مضمون براي مخاطب ايراني مناسب باشد. ما در سفارت ايتاليا آمادگي داريم به انجام چنين پروژه‌هايي کمک کنيم. همان‌طور که در حوزه‌هاي عکاسي و گرافيک نيز رويدادهايي برگزار شده و مي‌شود. خانه هنرمندان ايران فضاي خوب، مناسب و زيبايي براي اين‌گونه برنامه‌ها دارد و در صورت تمايل خانه هنرمندان ايران، ما هم براي برگزاري چنين برنامه‌هايي تمايل و آمادگي لازم را داريم.
وي اضافه کرد: ويژگي اصلي سينماي ايتاليا درک شخصي کارگردان و هنرپيشه از جامعه است. دولت نيز تلاش مي‌کند برخي از کارهاي هنري را تامين مالي کند و به آنها بودجه بدهد اما اين بودجه‌ها نامحدود نيستند و در ادامه راه، فيلم خود بايد با بال‌هايش پرواز کند و جايگاهش را در سالن‌هاي تثبيت نمايد. اينجاست که جنبه شخصي و بازاريابي خصوصي مورد توجه قرار مي‌گيرد و به همين دليل است که موضوع يکي از سمينارها را به دستيابي به جلوه‌هاي ويژه مطلوب با بودجه پايين اختصاص داديم.
«مسافران رم و برلين» به سفر مي‌روند؟
کنچاتوري در پاسخ به سوالي درباره سرانجام پروژه نمايش آثار موجود در گنجينه موزه هنرهاي معاصر تهران در رم و برلين، گفت: نمايش اين آثار در رم و برلين پروژه‌اي پيچيده بود که دو جنبه مهم داشت: جنبه مالي و جنبه اداري. موزه ماکسي ايتاليا که قرار بود آثار در آنجا به نمايش در بيايد، حتي ضيافت شامي را تدارک ديده بود تا خبر برگزاري نمايشگاه را اعلام کند، آثار را معرفي نمايد و يکي از آثار را نيز در همان مراسم به نمايش بگذارد اما از طرف ايران مشکلاتي اداري براي خروج آثار وجود داشت که باعث توقف پروژه شد. اين پروژه هنوز هم بين موزه هنرهاي معاصر و موزه‌هاي رم و برلين در دست بررسي است. اين دو موزه در سال گذشته براي نمايش آثار تامين بودجه کرده بودند و در صورت رفع مشکلات اداري در ايران و تامين بودجه مجدد اين موزه‌ها، اين پروژه مي‌تواند در آينده اجرايي شود. البته تلاش‌هاي ما براي انجام اين پروژه بي‌نتيجه نبود و براي ما که در تهران زندگي مي‌کنيم امکان تماشاي ۶۰ اثر از اين آثار در نمايشگاهي با عنوان «مسافران رم و برلين» در موزه هنرهاي معاصر فراهم آمد. بايد ديد آيا عملا مي‌شود آنها را در سفري عازم رم و برلين کنيم يا نه؟
بهم ريختن ناگهاني برنامه‌ها
در ادامه مجيد رجبي معمار به ارايه توضيحاتي در خصوص برنامه‌ريزي‌هاي فرهنگي پرداخت و گفت: آثار گنجينه موزه هنرهاي معاصر بسيار گران‌قيمت هستند و مساله بيمه و همين‌طور مسائل فني جابجايي آنها مشکلات خود را دارد که البته به انجام رسيد اما اختلاف سليقه‌هايي بين هنرمندان و مسئولان هنري و بخش‌هاي فرهنگي هنري رسانه‌ها وجود دارد. گاهي اوقات شايد يک خبر دلسوزانه از جانب خبرنگاري که فکر مي‌کند در اين قضيه ممکن است خسارت بزرگي به فرهنگ و هنر ايران وارد شود، عده زيادي را در مجلس، دولت و نهادهاي مختلف حاکميتي نگران مي‌کند و يک مرتبه تصميمي که دو سه سال با سختي‌هاي فراوان براي آن برنامه‌ريزي شده، دچار تغيير مي‌شود.
مديرعامل خانه هنرمندان ايران افزود: در ايران اين تصور عمومي وجود دارد که طرف‌هاي خارجي مشکل مالي ندارند، بله شايد مشکل مالي نداشته باشند اما مساله برنامه‌ريزي براي آنها شکلي جدي دارد. براي يک هزينه جزيي نيز بايد از قبل تمامي مسايل لحاظ شود و مورد تصويب قرار بگيرد تا بودجه‌اي براي آن لحاظ شود. در حالي که در ايران گاهي اوقات خارج از هر برنامه‌ريزي و فکر قبلي يک مرتبه بودجه هنگفتي براي کاري اختصاص پيدا مي‌کند. به هر حال بايد يک حمايت عمومي در مجلس، دولت و رسانه‌ها براي اين پروژه وجود داشته باشد.
کنچاتوري در پايان به بازي‌هاي درخشان تيم ملي فوتبال ايران در جام جهاني اشاره کرد و گفت: ايران فقط ۱۵ سانتي‌متر با صعود به مرحله بعد جام جهاني فاصله داشت. از آنجايي که ايتاليا در جام جهاني غايب است، همه ما طرفدار تيم ايران بوديم و اميدوار به اينکه حداقل تماشاگران فوتبال، پرچم‌هاي دو کشور را با هم اشتباه بگيرند.
برنامه هفته سينماي ايتاليا
هفته سينماي ايتاليا در ايران با عنوان «پرداختن به سينما» طي روزهاي ۱۰ تا ۱۵ تير در خانه هنرمندان ايران برگزار مي‌شود. بر اين اساس يکشنبه ۱۰ تير ساعت ۱۷:۳۰ مراسم افتتاحيه با حضور مجيد رجبي معمار و مائورو کنچاتوري برگزار خواهد شد و ساعت ۱۸ فيلم «پدر جواننا» (IL PAPA’ DI GIOVANNA) به کارگرداني پوپي آواتي به نمايش در خواهد آمد. دوشنبه ۱۱ تير ساعت ۱۸ فيلم «شياطين سن پترزبورگ» (I DEMONI DI SAN PIETROBURGO) به کارگرداني جوليانو مونتالدو به روي پرده مي‌رود. سه‌شنبه ۱۲ تير ساعت ۱۸ فيلم «دوران کودکي دوم» (UNA SCONFINATA GIOVINEZZA) اثر پوپي آواتي نمايش داده مي‌شود. چهارشنبه ۱۳ تير ساعت ۱۸ فيلم «جشن» (L’ABBUFFATA) به کارگرداني مميو کالو پرستي به روي پرده خواهد رفت. پنج‌شنبه ۱۴ تير ساعت ۱۸ فيلم «ايتاليا در يک روز» (ITALY IN A DAY) اثر گابريل سالواتورس به نمايش در خواهد آمد. جمعه ۱۴ تير و در روز پاياني هفته سينماي ايتاليا ساعت ۱۸ فيلم «ورود وانگ» (L’ARRIVO DI WANG) به کارگرداني مشترک آنتونيو مانتي و مارکو مانتي به روي پرده خواهد رفت.
فيلم‌ها به زبان اصلي و با زيرنويس‌هاي فارسي و انگليسي به نمايش در خواهند آمد.
هم‌چنين در طول اين هفته دو کارگاه برگزار خواهد شد؛ کارگاه «بودجه خلاقيت را محدود مي‌کند؟» با تدريس نوئمي مارکيکا، طراح صحنه و لباس ايتاليايي، چهارشنبه ۱۳ تير ساعت ۱۶ در تالار استاد شهناز خانه هنرمندان ايران برپا مي‌شود. کارگاه «جلوه‌هاي ويژه و توليد نهايي» با تدريس ويتو پينکه‌ننا، کارشناس جلوه‌هاي ويژه و توليد نهايي، جمعه ۱۵ تير ساعت ۱۶ در تالار استاد شهناز خانه هنرمندان ايران برگزار خواهد شد.
حضور در برنامه‌هاي نمايش فيلم و کارگاه‌هاي هفته سينماي ايتاليا براي تمام علاقمندان آزاد و رايگان است.