در حاليکه کاتالوگ معرفي نمايشگاه «ايران؛ فرهنگ کهن بين آب و بيابان» در شهر بُن آلمان و همچنين مصوبه هيات دولت براي نمايش آثار تاريخي ايران در آن نمايشگاه هفت جام طلا را به عنوان آثار به نمايش درآمده در اين نمايشگاه معرفي مي‌کنند که مديرکل موزه ملي ايران فقط از چهار جام طلا نام برده است.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، ۲۳ فروردين امسال، ۴۴۶ شيء تاريخي از موزه‌ي ملي ايران در نمايشگاهي با عنوان «ايران؛ فرهنگ کهن بين آب و بيابان» در موزه و تالار هنر و نمايش جمهوري فدرال آلمان با حضور محمدحسن طالبيان، معاون ميراث فرهنگي و جبرئيل نوکنده، مدير کل موزه ملي ايران به نمايش درآمدند و قرار است به مدت چهار ماه مُعرف تاريخ و فرهنگ ايران در آن کشور باشند.
در ميان آثار تاريخي که قرعه به نام‌شان افتاد تا مُعرف تاريخ ايران از هزاره هفتم پيش از ميلاد تا آغاز دوره هخامنشي باشند، اغلب در قالب مجموعه‌هاي تاريخي مختلف در اين دوره‌ي تاريخي انتخاب و به نمايش درآمده‌اند، مانند مجموعه‌ي «جوبجي رامهرمز»، «مجموعه‌ي جيرفت»، «ژتون‌هاي گلي» و «جام‌هاي طلا» از تپه‌ها و محوطه‌هاي تاريخي مختلف.
و البته جام‌هاي شاخصي مانند «حسنلو» و «مارليک» نيز در اين ميان به چشم مي‌خورند. اما جالب اينکه اطلاعاتي که درباره‌ي آثار به نمايش درآمده در اين نمايشگاه که مي‌توان آن را يکي از رويدادهاي مهم فرهنگي ايران در آلمان ناميد، يکسان نيستند.
هيات دولت ۱۱ اسفند سال گذشته با مصوبه‌اي، به خروج ۴۴۶ شيء تاريخي براي برگزاري نمايشگاه به مدت محدود و با بيمه‌اي مشخص براي هر کدام از آثار تاريخي موافقت کرد و البته اين اقدام را با مسئوليت سازمان ميراث فرهنگي دانست.
جام‌هاي معرفي شده در مصوبه‌ي هيات دولت که امضاي هيات دولت را دارند، هفت جام طلا هستند.
«"جام" جنس؛ زرين. ملقب به جام حسنلو» با شماره اموال ۳۷۱۲ متعلق به نيمه نخست هزاره اول قبل از ميلاد و ارزش بيمه‌اي سه ميليون يورو.
«"جام" جنس؛ زرين. ملقب به جام کلاردشت» با شماره اموال ۱۶۸۸ از نيمه نخست هزاره اول قبل از ميلاد با ارزش بيمه‌اي يک ميليون يورو.
«"جام از طلا" جنس؛ زرين. ملقب به جام رودبار» با شماره اموال ۶۳۹۴ متعلق به هزاره اول پيش از ميلاد به ارزش بيمه‌اي يک ميليون و ۲۰۰ هزار يورو.
«"جام" جنس؛ زرين. ملقب به جام عمارلو» با شماره اموال ۷۶۹۸ از هزاره اول پيش از ميلاد، به ارزش بيمه‌اي يک ميليون و دويست هزار يورو.
«"جام" جنس؛ زرين. ملقب به جام مارليک» به شماره اموال ۷۶۹۹ و باقي مانده از هزاره اول پيش از ميلاد، به ارزش بيمه‌اي يک ميليون و ۵۰۰ هزار يورو.
«"جام زرين" جنس؛ زرين. ملقب به جام مارليک» به شماره اموال ۷۷۰۱ و باقي مانده از نيمه نخست هزاره اول قبل ازميلاد به ارزش بيمه‌اي هشتصد هزار يورو.
«"جام" جنس زرين. ملقب به جام مارليک» به شماره اموال ۷۷۰۸ متعلق به نيمه نخست هزاره اول قبل از ميلاد و به ارزش بيمه‌اي يک ميليون و ۵۰۰ هزار يورو.
از سوي ديگر در کاتالوگ منتشر شده از سوي مديريت «موزه و تالار هنر و نمايش جمهوري فدرال آلمان»، تعداد جام‌هاي طلا هفت عدد اعلام شده و چهار جام طلا با نام مارليک، يک جام کلاردشت، يک جام کلورز و يک جام نيز با نام حسنلو معرفي شده‌اند.
همچنين جبرئيل نوکنده به دنبال درخواست خبرنگار ايسنا، مبني بر اعلام ارائه اطلاعات کامل از جام‌هاي طلاي به نمايش درآمده اين اين نمايشگاه، فقط از چهار جام طلا نام برد.
«جام زرين مارليک گيلان» با قدمت حدود ۹۰۰ پيش‌ازميلاد، با ارتفاع بلندي ۱۸ سانتي‌متر و شماره اموال «۷۷۰۸»بر بدنه اين جام سه گاو- قوچ بالدار نقش شده است که روي پاهاي خود بلند شده‌اند و دستهاي خود را روي شاخ و برگ‌هاي درخت زندگي تکيه داده‌اند و سر آنها به صورت برجسته از بدنه جام بيرون زده است. در بالا و پايين قسمت استوانه‌اي اين جام دو نوار با نقوش هندسي ديده مي‌شود.
«جام زرين کلاردشت مازندران» با قدمت حدود ۱۰۰۰ پيش‌از ميلاد که قطر دهانه‌ي آن ۱۲ سانتي‌متر، قطر کف: ۱۰.۷ سانتي‌متر و ارتفاع ۱۰ سانتي‌متر است . شماره اموال اين جام «۱۶۸۸» است.
جام زرين با نقش سه شير با سر برجسته تصوير شده است. سرها به صورت جداگانه کار شده و روي جام پرچ شده است. يک رديف زنجيره‌اي در بالا و پايين جام به صورت نقش حاشيه‌اي تکرار شده است. کف جام با نقش ترنج هندسي محصور در نوار زنجيره‌اي که درون آن گل‌هاي شش پر حک شده است تزئين شده است.
«جام زرين حسنلو، نقده، آذربايجان غربي» با قدمت حدود ۸۰۰ پيش از ميلاد و ارتفاع ۲۱ سانتي‌متر و شماره اموال «۳۷۱۲» است. اين جام زرين با نقوشي پر کار و ترکيبي از انسان‌ها و حيوانات احتمالا داستاني اساطيري را روايت مي‌کند. نقش‌هاي جام در دو رديف و گاهي در سه رديف کار شده و فاقد ترکيب منظمي است. صحنه‌هاي مختلفي چون ارابه ران، گوسفنداني احتمالا در صف قرباني شدن، شير، عقاب، نقش ايزدان و انسان‌هاي گوناگون ديده مي‌شود. بالا و پايين بخش استوانه‌اي جام نوارهايي از نقوش هندسي ديده مي‌شود. در کف جام نيز دايره‌اي با نقش حصيري و چهار قوچ در چهار طرف نقش حصيري ديده مي‌شود.
«جام زرين(افسانه زندگي) مارليک گيلان» متعلق به حدود نيمه نخست هزاره اول قبل از ميلاد به بلندي ۱۹/۵ و شماره اموال ۷۶۹۹ است.
جام زرين شامل چهار رديف نقش روايي از داستان زندگي و بالندگي و مرگ بز کوهي است. در اولين رديف از پايين، صحنه شير دادن مادر به بره، در رديف دوم بزهاي کوهي جوان ايستاده بر درخت زندگي هستند.
رديف سوم نقش گرازهاي وحشي و در آخرين رديف کرکس‌ها ايستاده بر لاشه بز کوهي، که اين نقوش بر دور ظرف تکرار شده است. بالا و پايين جام يک رديف نقوش زنجيره‌اي بنا بر روال اين جام‌ها ديده مي‌شود. در رديف بالايي علاوه بر نقش‌هاي پيش گفته، تصويري از حيواني شبيه ميمون نشسته در کنار درختي کوچک و چند پرنده در حال پرواز نيز ديده مي‌شود که احتمالا اشاره به باورهاي پس از مرگ دارد و همچنين در ته ظرف نقش حصيري وجود دارد .
وي يک توضيح ديگر درباره‌ي شاخصه‌هاي اين نمايشگاه مي‌دهد: «البته برخي آثار نيز قيمت گذاري بالايي شده است. براي نمونه، بالاترين رقم ارزيابي بيمه به جام‌هاي زرين مارليک اختصاص دارد که براي هر جام تا يک ميليون و پانصدهزار يورو در نظر گرفته شده است. در واقع گران‌ترين اثر اين مجموعه متعلق به هزاره اول پيش از ميلاد، به عنوان يکي از سمبل‌هاي تمدن ايران، حداکثر شش ميليارد تومان مي‌ارزد. مجموع اين ۴۴۶ اثر نيز ۳۷ ميليون و ۶۹۹ هزار و ۴۰۰ يورو يورو معادل ۱۵۳ ميليارد و هشتصد و سيزده ميليون تومان ارزش گذاري شده است.»
البته به گفته جبرئيل نوکنده، مديرکل موزه‌ي ملي ايران، پيش از اين جام‌هاي زرين در نمايشگاه‌هاي خارجي ديگر نيز نمايش داده شده‌اند.
«نمايشگاه «فلزکاري بوخوم» آلمان در سال ۱۳۸۳، نمايشگاه «ايران نمادي از پرديس»، مکزيک در سال ۱۳۸۵، نمايشگاه «شکوه پارسي»، ژاپن در سال ۱۳۸٥، نمايشگاه «شکوە پارسي»، کرە جنوبي در سال ۱۳۸۷ و نمايشگاه «هفت هزار سال هنر ايران» که در کشورهاي اتريش، بلژيک، ايتاليا، آلمان، سوئيس، کرواسي، اسپانيا و پرتغال به نمايش درآمده‌اند.»
براساس اين گزارش و سه منبع متفاوت؛ در کاتالوگ منتشر شده در مکان نمايشگاه از سوي مديريت تالار و موزه هنر و نمايش فدرال جمهوري‌آلمان؛ جام «کلورز» که در مصوبه هيات دولت با نام جام «عمارلو» معرفي شده و دو جام مارليک ديگر معرفي شده‌اند.
