محمدحسن حامدي گفت: اگر از منظر اسناد به تاريخ هنر نگاه کنيم، تاريخ هنر بسيار جامعتري خواهيم داشت و افرادي که تا به حال از قلم افتادهاند به صفحات تاريخ هنر ما برميگردند.
کتاب "جستارهايي در تاريخ هنر" توسط نشر پيکره به چاپ رسيده و روانه بازار کتاب شد. اين کتاب حاصل پژوهش و نگارش محمدحسن حامدي است. حامدي در رابطه با اين کتاب در گفتگو با هنرآنلاين گفت: محتواي اين کتاب رجوع به تاريخ هنر از منظر اسناد است و سعي شده، اسناد مکتوب يا فايلهاي صوتي که در طول چند سال کار پژوهشي گردآوري کردهام در آن به چاپ برسد.
حامدي با اشاره به اينکه گردآوري اين مجموعه حدود 7 سال زمان برده است گفت: معمولا در دائرةالمعارفها اسامي افرادي ميآيد که هنرمندان طراز اول کشور هستند، اما هنرمندان شهرستاني معمولا مجال بروز پيدا نميکنند و يا افرادي در جايگاه استادي بودند که زير سايه شاگردان خود قرار گرفتند و شناخته نشدند. اما در کتاب من اين تفکيک انجام نشده و همه هنرمندان تهراني و شهرستاني که اسنادي درباره آنها به دست آوردم، معرفي شدهاند.
او با اشاره به اينکه کتاب در 520 صفحه و همراه با 12 صفحه نمايه منتشر شده است گفت: اين کتاب بازه تاريخي مشخصي ندارد اما قديميترين اسناد آن مربوط به کمالالدين بهزاد در دوره صفويه و جديدترين آنها نيز مربوط به دوره معاصر است. بخش عمده کتاب نيز به کمالالملک و شاگردان او اختصاص دارد و به عنوان مثال اسناد متعددي از زمان پيشنهاد تاسيس مدرسه صنايع مستظرفه تا مذاکرات مجلس درباره آن و نامهها و عکسهاي نو يافته از کمالالملک در آن وجود دارد.
حامدي درباره اسنادي که مورد استفاده قرار گرفته است گفت: بخش عمدهاي از اين اسناد مربوط به تصاويري نويافته هستند که مقداري از آنها را در جريان تاسيس موزه مکتب کمالالملک به دست آوردم. بخش ديگر فايلهاي صوتي است که پس از گذشت سالها، از جلسات شاگردان بعضي اساتيد يا فرزندان آنها به دست من رسيده است و پس از پياده کردن نوارهاي کاست و اضافه کردن توضيحاتي، در کتاب به چاپ رسيدهاند.
حامدي افزود: کمالالملک، ابوالحسن صديقي، عليمحمد حيدريان، هوشنگ پزشکنيا، حسين بهزاد و… از جمله هنرمندان شاخصي هستند که اسناد متنوعي از آنها منتشر شده است. قابل ذکر است که در اين کتاب براي اولين بار نام تعدادي از هنرمندان مطرح شده است. به عنوان مثال شمسالضحي نشاط دختر صفيعليشاه بود که از شاگردان کمالالملک و معلم زبان فرانسه بوده است. او نقاشيهاي بسيار زيبا داشت و در زمان خود از زنان شاخص ايران بود، اما کسي نام او را نشنيده است. در اين کتاب تصاوير افرادي از اين دست و آثار آنها به شکل مفصل منتشر شده است.
او با بيان اينکه کتاب "جستارهايي در تاريخ هنر" يک چشمانداز جديد از نگارش تاريخ هنر به دست ميدهد گفت: اگر از منظر اسناد به تاريخ هنر نگاه کنيم، تاريخ هنر بسيار جامعتري خواهيم داشت و افرادي که تا به حال از قلم افتادهاند به صفحات تاريخ هنر ما برميگردند. اين کتاب منظر جديدي باز ميکند تا هيچ کدام از اسنادي که راجع به هنرمندانمان وجود دارد را بدون مصرف ندانيم. معمولا وقتي يک کتاب راجع به تاريخ هنر نوشته ميشود به شکل خلاصه و جامع به معرفي هنرمندان ميپردازد، اما با استفاده از اسناد ميتوان چند کتاب درباره بعضي از هنرمندان منتشر کرد. جاي اين اطلاعات جزيي در دائرة المعارف نيست اما 50 سال ديگر اگر کسي بخواهد درباره يک هنرمند فيلم بسازد يا داستاني بنويسد ميتواند به اين کتابها مراجعه کند.