«پژوهش‌هاي معاصر خوشنويسي در پنجاه سال اخير» به همت معاونت علمي و پژوهشي فرهنگستان هنر عصر يکشنبه 22 مهرماه با حضور علاقه‌مندان، بررسي شد.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از روابط عمومي فرهنگستان هنر، در اين نشست که مهدي مکي‌نژاد، عضو هيئت علمي فرهنگستان هنر، هدايت جلسه را برعهده داشت، ابتدا حميدرضا قليچ‌خاني، خوشنويس و عضو کميته تاييد اصالت نسخه‌هاي خطي کتابخانه ملي، با موضوع «نگاه انتقادي به منابع دست اول در خوشنويسي ايراني» مقاله خود را تقديم حاضران کرد. او با ذکر اين نکته که پژوهش‌هاي خوشنويسي از نظر کمي و کيفي در پنجاه سال اخير، پيشرفت‌هاي قابل توجهي داشته، عنوان کرد:
«اگر مدار پژوهش در عصر پهلوي را دکتر مهدي بياني بدانيم، پژوهش در اين نيم قرن با استاد حبيب‌الله فضائلي و استاد علي راهجيري آغاز شده و در دهه اخير بسياري از خوشنويسان و دانشجويان کارشناسي‌ارشد و دکتري به تحقيق در اين حوزه پرداخته‌اند که اين راه ادامه دارد.»
اين هنرمند حوزه خوشنويسي در ادامه منابع پژوهش در کتابت و خوشنويسي را دسته‌بندي کرد و با ذکر نام هر يک، توضيحاتي درباره آنها ارائه کرد.
عليرضا هاشمي‌نژاد، عضو پژوهشکده فرهنگ اسلام و ايران وابسته به دانشگاه شهيد باهنر کرمان، دومين سخنران نشست بود که به تبيين مقاله خود با عنوان «بررسي پژوهش‌ها در حوزه مباني نظري و تحليل سبک‌شناسي خوشنويسي در پنجاه سال اخير» پرداخت. وي سخنش را با ذکر اينکه در هر دوره، نگرش‌هاي مختلفي وجود دارد که در شکل و محتواي هنر آن دوره اثر مي‌گذارد، آغاز کرد و ادامه داد:
«مباحث نظري خوشنويسي را پژوهش مبتني بر تامل، تفکر و روش‌هاي شناخته شده در ماهيت و فلسفه خوشنويسي، زيبايي‌شناسي، تحليل سبک‌شناسي، شيوه‌شناسي و بنيادهاي تاريخي مي‌دانيم؛ ولي در پژوهش‌هاي صورت گرفته در پنجاه سال اخير، غفلت‌هايي در پرداختن به مباحث نظري در اين حوزه، مشاهده مي‌شود و بيشترين پژوهش‌ها در دوره مذکور در ادامه سنت تاريخ‌نگاري و تذکره‌نويسي در تاريخ خطوط و معرفي خوشنويسان بوده است.»
هاشمي‌نژاد استنباط نادرست از مفاهيم، مباني نظري و زيبايي‌شناسي را نيز نکته ديگري ذکر کرد که باعث پيدايش آثار پژوهشي بي‌کيفيت در اين سال‌ها بوده است. وي با ارائه گزارشي از چگونگي پژوهش در مباني نظري خوشنويسي سخنان خود را به پايان برد.
آخرين پژوهشگري که در نشست «پژوهش‌هاي معاصر خوشنويسي در پنجاه سال اخير» در سالن همايش‌هاي فرهنگستان هنر، پيرامون اين موضوع، نتايج تحقيق خود را به گوش حضار رساند، فرهاد خسروي بيژائم، استاديار گروه کتابت و نگارگري دانشگاه هنر اصفهان بود. او با عنوان «مقايسه رويکردهاي پژوهشي در خوشنويسي ايران توسط پژوهشگران ايراني و غير ايراني» به ارائه مباحث و نقطه‌نظرات خود پرداخت.
بيژائم، با ذکر پرسش پژوهش خود يعني اينکه، کدام محورهاي پژوهشي در حوزه‌هاي مختلف خوشنويسي مدنظر پژوهشگران ايراني و غير ايراني بوده است؟ به طرح مبحث خود پرداخت و نمونه‌هاي آماري خود را از 183 مقاله فارسي و 20 کتاب غيرفارسي ذکر کرد و اظهارداشت: «يکي از کاستي‌هاي جامعه خوشنويسي ايران در ساليان دور، فقدان نسبي پژوهش‌هاي هدفمند و عميق بوده که به نظر بسياري از اهالي هنر، در خور شأن و عظمت خوشنويسي ايراني نبوده است.»
استاديار دانشگاه هنر اصفهان، محورهاي عمده پژوهش‌هاي منتشره شده ايراني در نشريات معتبر وزارت علوم را تاريخچه خوشنويسي، شکل‌گيري و تحول قلم‌هاي خوشنويسي، اصطلاحات خوشنويسي، ابزار و مواد خوشنويسي، شرح احوال و آثار خوشنويسان، کتيبه‌نگاري، وجوه معنوي خوشنويسي، مذهب و عرفان در اين هنر، اسلوب و شيوه‌هاي خوشنويسي و … برشمرد و با ذکر نمونه‌هايي از آسيب‌ها و اغلاط پژوهشي در اين حوزه سخنان خود را به اتمام رساند.
در پايان مهدي مکي‌نژاد از حاضرين درخواست کرد تا نقطه‌نظرات خود را در باب مباحث مطرح شده در جلسه بيان کنند و اين مهم با پاسخگويي سخنرانان اين نشست، به سرانجام رسيد.
گزارش تكميلي اين نشست در نشريه سفير هنر منتشر مي‌شود.