به قلم فاطمه السادات عبدالله زاده حسيني
مدير مسئول رسانه هنرهاي تجسمي گالري آنلاين
عصر يک روز زمستاني وقتي قدم به خيابان گذاشتيم، پهنه خالي خيابان و درب‌هاي بسته فروشگاه‌ها و رستوران‌ها و … در سرتاسر آن، ترس عجيبي در همه ما ايجاد کرد، و زودتر از آنچه فکر مي‌کرديم عجيب‌ترين خبر آن روزها به حقيقت پيوست:
"شهر قرنطينه خواهد شد و رويدادهاي هنري بايد متوقف شود."
بيش از يک سال پيش اين خبر همه ما را متحير کرد و در حالي که هنرمندان غرق در خلق آثار هنري و برگزاري رويدادهاي فرهنگي بودند، ناگهان اشتياق و خلاقيت جاي خود را به اضطراب و ترديد داد. خبرنگارهاي سايت گالري آنلاين نيز براي پاسخ به پرسش هنرمندان از آخرين وضعيت گالري ها و برنامه هاي هنري، پيگير تصميم نهايي مقامات کشور بودند.
با آغاز قرنطينه همگي با اميد به موقتي بودن اين شرايط به دور از هم در خانه و آتليه ها شروع به کار و خواندن برخي کتاب هاي انباشته شده در کتابخانه هايمان کرديم و جوياي حال عزيزانمان در فضاي مجازي شديم.
با اوج گرفتن بيماري، وب سايت گالري آنلاين پر شد از ليست خبر بسته شدن موزه ها و گالري ها، و متأسفانه گاهي ناچار به انشار خبر بيماري و يا از دست دادن دوستان هنرمند مبتلا به کوويد 19 شديم. به دليل اين شرايط استرس زا و ناگوار، ما يکي از وظايف اصلي خود را ايجاد اميد، انگيزه و آگاهي نسبت به اين بيماري براي مخاطبان سايت دانستيم. بي شک در شرايط متفاوت جديدي که ايجاد شد، آنچه براي يک رسانه هنرهاي تجسمي اهميت پيدا مي کند، نيازهاي جديدي است که براي هنرمندان ايجاد مي شود.
در دوراني که تمام مشاغل و رويداد هاي هنري از جمله مجموعه گالري آنلاين گريبانگير آسيب هاي اقتصادي کرونا شدند، دغدغه مسئوليت رسانه در اين مقطع تاريخي در قبال مخاطب، انگيزه اصلي تداوم فعاليت و برنامه ريزي هاي جديد شد.
باور دارم به عنوان مديرمسئول گالري آنلاين، تعهد و وظيفه دارم که مانند فرزندم از سايت در برابر آسيب هاي گوناگون از جمله شرايط بيماري همه گير COVID-19 محافظت کنم، بنابراين با همراهي دلسوزانه و بي چشم داشت همکاران سايت تلاش خود را ادامه داديم. در اين دوران پر فشار روحي و اقتصادي به ياد آوردم که چطور در حدود شش سال پيش نيز بدون هيچ گونه حمايت مالي، با انگيزه برطرف کردن خلاء هاي جامعه هنرهاي تجسمي و نياز هاي روز هنرمندان، انگيزه راه اندازي سايت در ما ايجاد شد و با حمايت هنرمندان و اساتيد، روزها و سالها تا به امروز با لذتي بي پايان از اين همدلي گذشت.
از آنجايي که هميشه مشتاق کشف چگونگي عملکرد رسانه هاي آينده، نوع ارتباطات در دهه هاي بعدي، نيازهاي هنرمندان تجسمي در آينده و چگونگي برطرف کردن اين نياز ها از طريق رسانه بوده ام. با تغييراتي که کرونا در شرايط زندگي ايجاد کرد، متوجه شدم زودتر از آنچه مي انديشيدم، آينده اتفاق افتاد.
به اعتقاد Leopoldina Fortunati و John O'Sullivan توليد و استفاده اخبار از موئلفه هاي مهم شهروند فعال و مشارکت در حوزه عمومي است. اين امر با آغاز دوران قرنطينه شدت گرفت و اکثر افراد جامعه از جمله هنرمندان تلاش کردند تا از طريق رسانه هاي جمعي ديگران را در جريان وضعيت و احساسات خود قرار دهند و جوياي احوال ديگران نيز باشند. Karlsson بيان مي کند: در نتيجه اين امر کاربرها به توليد کننده اخبار تبديل شده اند و چنين عملکردي در عصر liquid news طبيعي است.
سايت گالري آنلاين نيز در اين دوران به فکر ايجاد امکانات متفاوت با توجه به نيازهاي جديد مخاطبان و با در نظر گرفتن سن، رشته هنري و سطح حرفه اي آنها بود. به همين منظور براي شناخت نياز هاي هنرمندان از روش هاي متنوعي همچون نظرسنجي، تحقيق و مشاوره با روئساي انجمن هاي هنري از طريق گفتگوي زنده استفاده کرده ايم و ايشان توضيح دادند که اعضاي انجمن آن ها بر اساس حوزه تخصصي خود چگونه با مشکلات دوران کرونا روبرو شده اند و چه نياز هايي دارند.
به عنوان مثال عباس مجيدي، رئيس هيئت مدير انجمن مجسمه سازان يکي از مشکلات عمده هنرمندان مجسمه ساز را يافتن متريال مناسب عنوان کرد؛ چرا که اغلب هنرمندان ناچار مي شوند براي تهيه اين مواد از منزل و يا کارگاه خود خارج شوند.
امير راد، رئيس هيئت مدير انجمن هنرمندان نقاش، اين شرايط را يک فرصت طلايي براي استفاده هنرمندان از فضاي مجازي دانست. وي اين شرايط را مانع اصلي کار نقاشان نمي داند، زيرا کار هنرمندان نقاش به صورت انفرادي و در کارگاه هاي آنها انجام مي شود.
رئيس انجمن طراحان گرافيک، فاطمه کرکه آبادي نيز در مورد مشکلات مالي طراحان گرافيک که به دنبال مسائل مالي که براي مشتريان آنها اتفاق افتاده، صحبت کرد.
محسن حسن پور، رئيس هيئت مديره انجمن تصويرگران نيز بيان کرد، تصويرگران در اين شرايط مستثني نيستند و به دليل بحران هاي مالي پيش آمده براي ناشران، وضعيت آنها نيز با مشکلات خاص خود مواجه شده است.
رئيس هيئت مدير انجمن عکاسان ايران، محمدمهدي رحيميان گفت، عکاس ها در طول تاريخ و در شرايط خاص در ثبت تصاوير نقش بسيار ويژه اي داشته اند و اين وضعيت نيز از اين قاعده مستثني نيست، گرچه سلامتي آنها در معرض خطر است اما مانند خبرنگاران دوران جنگ در خط مقدم اين فاجعه، تصاوير ارزشمندي ثبت کرده اند.
واضح است که برخي از امکاناتي که پيش از اين وجود داشته است، با آمدن کرونا بيش تر مورد استفاده قرار گرفت، مانند امکان مصاحبه هاي زنده، نمايشگاه هاي آنلاين و حراجي هاي آنلاين. در واقع هنگامي که ملزم به حفظ فاصله اجتماعي و ماندن در قرنطينه شديم، فضاي مجازي به عنوان تنها راه برقراري ارتباط از اهميت فوق العاده اي برخوردار شد.
همانطور که اشاره شد، مجموعه گالري آنلاين يکي از اهداف اصلي خود در اين دوران را ايجاد اميد و انرژي مثبت در جامعه هنري و آگاهي سازي در رابطه با بيماري کرونا دانسته، ازين رو در ابتداي دوران شيوع کوويد 19 مسابقه ي آنلاين در حوزه گرافيک با موضوع عوامل شيوع بيماري کرونا برگزار شد.
همچنين گالري آنلاين به عنوان حامي در تهيه ويدئوهاي گفتگو با هنرمندان (مجالس نقاشي خواني) که به همت کارگروه پژوهش انجمن هنرمندان نقاش ايران پيش از دوران کرونا آماده شده بود، نقش ايفا نمود، و در دوران کرونا همراه با انجمن به انتشار ويدئوها اقدام کرد.
علاوه بر اين، چندين نمايشگاه آنلاين نيز با همکاري برخي مراکز فرهنگي و هنري همچون گالري خط سفيد با هدف فروش آثار هنري و حمايت از هنرمندان و همچنين همراهي با بيماران متاثر از کرونا در اين دوران، برگزار شد.
در روز جهاني ايدز نيز، نقاشي هاي کودکان متاثر از اچ آي وي با همکاري خيريه سيماي سبز رهايي، با هدف خريد تبلت براي آموزش آنلاين اين کودکان به نمايش و فروش گذاشته شد.
همچنين در راستاي همراهي هنرمندان براي استفاده هر چه موثر تر از دوران قرنطينه، اخبار، گزارش ها و فراخوان و بورسيه هاي مربوط به دوره هاي آموزشي آنلاين، نمايشگاه ها و رويدادهاي هنري آنلاين در داخل و خارج از کشور را در سايت منتشر کرديم تا مخاطبين به انتخاب خود بتوانند از امکانات آنلاين به وجود آمده استفاده کنند.
با گذشت زمان، هنرمندان شروع به کار در استوديوهاي خود کردند و از آنجا که همواره هنرمندان تحت تأثير محيط خود قرار مي گيرند، تاثيرپذيري از شرايط اين دوران خاص نيز اجتناب ناپذير است.
بسياري از هنرمندان در سراسر جهان احساس خود در مورد بيماري همه گير ويروس کرونا و قرنطينه را نمايش دادند و آثار هنري آنها از طريق رسانه هاي آنلاين نمايش داده شد. به اين طريق فضاي مجازي مفهوم فاصله و مرز ها را در دوران قرنطينه بيش از پيش کمرنگ کرد و فعاليت هنرمندان نقاط مختلف جهان را در يک نمايشگاه آنلاين عظيم به نمايش در آورد.
"زير سايه ماسک‌ها" عنوان نمايشگاه مجسمه ساز ايراني عباس مجيدي بود که ديدگاه خود را در مورد ماسک و بيماري کرونا به نمايش درآورد. به نقل از مرکز هنرهاي تجسمي حوزه هنري ايران، وي در رابطه با نمايشگاه خود بيان کرد: «زير سايه ماسک‌ها» ايده‌اي بود که به دنبال همه‌گيري ويروس کرونا و وضعيت تحميل شده ناشي از آن، شکل گرفت؛ وضعيتي که همگي به شکلي مشترک تجربه مي‌کنيم؛ وضعيتي که در تمام ابعاد زندگي اجتماعي و شخصي يک يک ما تأثيراتي به جا گذاشته است. در شکل‌گيري آثار چيدماني اين نمايشگاه، سعي شده تأثيرات اين وضعيت با مخاطب به اشتراک گذاشته شود.
"زير سايه ماسک‌ها" اثر عباس مجيدي
و هنرمند مجسمه ساز tony matelli با اثري تحت عنوان "شوخي" به مفهوم احساس ماندن در قرنطينه پرداخت. شناور بودن به تنهايي در فضاي خالي احساسي است که براي اين هنرمند در دوران قرنطينه ايجاد شده است و با اثر خود اين تعليق در فضاي سردرگم و بدون آينده مشخص را به مخاطب القا مي کند. با توجه به شيوع کرونا گالري در هر لحظه تنها سه بازديدکننده مي پذيرد و کارمندان در محل حضور ندارند.
شوخي اثر tony matelli
هنرمنداني که با مضامين اجتماعي سر و کار دارند و هنرمندان خياباني، مانند بنکسي نيز به صراحت در کار خود به همه گيري کرونا واکنش نشان داده اند.
برگزاري نمايشگاه هاي آنلاين
از جمله نمايش هاي آنلاين هيجان انگيز، امکان بازديد مجازي از موزه ها و گالري هاي مهم مانند پرادو در مادريد، موزه بريتانيا، موزه متروپوليتن، موزه ارميتاژ و تورهاي مجازي جشنواره هاي هنري مانند جشنواره ساحل ميامي، Frieze لندن، دوسالانه سراميک ايران، بيست و هشتمين نمايشگاه سالانه گالري گلستان، نمايشگاه هاي فرهنگستان هنر و … بوده است.
با اين حال جشنواره هنر بازل به عنوان يکي از بزرگترين نمايشگاه ها در بازار بين المللي هنر، که قرار بود در ماه سپتامبر در سوئيس برگزار شود، به تعويق افتاد. همچنين در ايران، تاريخ برگزاري حراج تهران، دوسالانه مجسمه سازي، دوسالانه سراميک و برخي ديگر از برنامه هاي هنري تغيير کرد.
سفر مجازي به خانه و کارگاه هنرمندان
برنامه آنلايني ديگر در اين دوران، تورهاي مجازي به برخي از خانه ها يا استوديوهاي هنرمندان مشهور مانند فريدا کالو، مونه و … بود. اين سفر هيجان انگيز مجازي فرصتي ايجاد مي کرد تا دقايقي نگراني هاي بيماري کرونا را فراموش کنيم و به نقطه اي ديگر از جهان سفر کنيم.
به اعتقاد Larissa Buchholz، نمايشگاه هاي آنلاين و شبکه هاي اجتماعي فرصت هايي را براي گردش و تعامل با ديگران فراهم مي کنند. با اين حال، بسياري هنرمندان از مشاهده آثار به صورت آنلاين به اندازه بازديد حضوري از آنها لذت نمي برند. چرا که از نظر هيجان جمعي، روابط و معاشرت هاي سابق در گالري ها و فضاهاي هنري را تجربه نمي کنند و ناچارند از راه دور با يکديگر ارتباط داشته باشند، هرچند اين امکان براي آنها ايجاد مي شود که ارتباط هاي جديدي با هنرمندان ساير نقاط جهان ايجاد کنند.
دسترسي آنلاين به کتابخانه ها
همچنين برخي از کتابخانه هاي حرفه اي ايران و ساير نقاط جهان مانند دانشگاه تهران، کتاب هاي خود را براي همه هنرمندان در دسترس قرار دادند و اين امر باعث افزايش دسترسي گسترده مردم به اطلاعات شد.
وبينارها و کارگاه هاي آنلاين
علاوه بر اين ها، وبينارها و کلاس هاي آنلاين از طريق فضاي مجازي برگزار شد و اين فرصت را براي همه از هر نقطه کره زمين فراهم کرد تا در دوره هاي حرفه اي شرکت کنند و با اين دوره هاي آنلاين در نقاط مختلق جهان مفهوم اختلاف زماني بين مناطق مختلف معناي خود را از دست داد. به عنوان مثال، برخي از اين دوره ها در دانشگاه هاي معتبر همچون هاروارد به صورت رايگان و آنلاين با ارائه مدرک معتبر از دانشگاه برگزار شد.
همچنين، انجمن طراحان گرافيک ايران مصاحبه هاي زنده با هنرمندان خارجي انجام داد که مورد استقبال هنرمندان ايراني قرار گرفت.
در سايت گالري آنلاين نيز با هنرمند نقاش، بابک اطميناني در رابطه با شيوه هاي آموزش هنر و ساختار کارگاه هاي هنري و آموزش آنلاين هنر تجسمي گفتگوي زنده انجام شد.
گفتگوي زنده با بابک اطميناني
برگزاري حراج هاي هنري آنلاين
از طرف ديگر، وضعيت اقتصادي هنرمندان تحت تأثير COVID-19 قرار گرفت. گالري ها و حراج هاي بين المللي به فروش آنلاين روي آوردند و هنرمندان سعي کردند آثارشان را در صفحات شخصي خود در شبکه هاي اجتماعي به نمايش و فروش بگذارند. Horowitz معتقد است بازار هنر معاصر مدت ها در برابر فروش آنلاين مقاومت مي کرده است، اما در اين شرايط ناچار شدند از فناوري استفاده کنند تا تجارت را در جريان بحران COVID-19 زنده نگه دارند.
در نتيجه اين جريان تعاملات رو در رويي که در بازار هنر وجود داشت کاهش پيدا کرد. به گفته Kinsella اين امر در ابتدا مانعي براي تجارت آنلاين آثار هنري بود و نزديک به 200 گالري ايالات متحده گزارش کرده اند که براي سه ماهه اول 73 درصد ضرر داشته اند.
به نظر Leopoldina Fortunati فضاي مجازي در کنار فرصت هايي که ايجاد کرده است به دليل اخبار و مطالب جعلي که در آن منتشر مي شود، اعتماد سازي ميان فروشنده اثر هنري و خريدار را با چالش روبرو کرده است. Timothy Rooks محقق حوزه اقتصاد هنر بيان مي کند: بر اساس گزارش Art Basel و بانک UBS Art Market 2020 ، فروش جهاني هنر در سال 2019 به 641 ميليارد دلار (حدود 567 ميليارد يورو) رسيده است. اين يک کاهش کلي 5 درصدي نسبت به سال قبل است. به اعتقاد Moulin از مديران فروش آثار هنري، براي مجموعه داران هنري، اعتماد بسيار ضروري است. در عين حال که خريد اثر هنري يک معامله اقتصادي است، روابط شخصي در آن بسيار مهم است.
در سال 2019، حراج Sotheby's حدود 48 ميليارد دلار فروش از حراج هاي خود ثبت کرد. فروش در آسيا 939 ميليون دلار بود که طبق گفته اين شرکت 16 درصد نسبت به رقيب خود پيش افتاد. خريداران آسيايي 30 درصد از اين فروش را به خود اختصاص داده اند. اين در حالي است که فروش کلي نسبت به بالاترين قيمت سال گذشته يعني 53 ميليارد دلار، کاهش داشت.
به گفته Timothy Rooks، حراج Christie's نيز وضعيت مشابهي را تجربه کرد و در سال 2019 نسبت به سال 2018 کاهش فروش داشته است.
مگان گرين، مجوعه دار جوان ساکن شهر نيويورک در مورد خريد آثار هنري از طريق اينترنت گفت: فروش آنلاين قدرت باقي ماندن در آينده را نيز خواهد داشت. من فکر مي کنم فضاي مجازي يک پل ارتباطي خوب بين دنياي فيزيکي و ديجيتال است که شما مي توانيد همزمان در نقاط مختلف حضور داشته باشيد.
از نظر گرين سيستم عامل هاي ديجيتال جايگزيني براي دنياي فيزيکي نيستند، بلکه يک مکمل ارزشمند هستند. گرين افزايش شفافيت قيمت گذاري در برخي از سيستم عامل هاي آنلاين را يک مزيت مهم مي داند.
در مارس 2019 گالري گاگوسيان نقاشي هنرمند آلماني آلبرت اوهلن (سال خلق اثر 1988) را با رکوردشکني 6 ميليون دلار به صورت آنلاين فروخت، که يکي از بالاترين نرخ هاي فروش اين گالري بود.
طبق توئيت سام اورلوفسکي، مدير گالري، اين اثر تنها ظرف سه ساعت پس از انتشار در فضاي مجازي فروخته شد و هرگز ديدار حضوري با خريدار انجام نشد. Timothy Rooks اين امر را يک سيگنال واضح مي داند که خريداران حاضرند هزينه هاي آنلاين زيادي را براي آثاري که هرگز شخصاً نديده اند پرداخت کنند، هرچند تغيير شرايط به کندي اتفاق خواهد افتاد.
ليزا دنيسون از مديران فروش حراج Sotheby's بر اهميت تعاملات رو در رو تاکيد مي کند. وي معتقد است دسترسي در سايت هاي فروش آثار هنري بايد شخصي سازي شود. اين مدير هنري مي گويد: حراج هاي حضوري به تعوق افتاد اما نتايج فروش آنلاين در سال 2020 اميدوار کننده بود و نسبت به سال 2019 افزايش داشت. حتي 30 درصد خريدار جديد در سطح جهاني به اين حراج جذب شدند.
در ايران نيز ليلي گلستان در گفتگو با هنرآنلاين بيان کرد، در فروش آنلاين نمايشگاه صد اثر صد هنرمند ۱۳۲ اثر به فروش رسانده و خريداراني از پنج کشور غربي نيز داشته است. به گزارش هنرآنلاين، يکي از نکات جالب اين دوره صد اثر از نگاه ليلي گلستان، مدير گالري گلستان و طراح اين رويداد تابستاني اين است که همه خريداران جز سه نفر، جديد بودند و خانم گلستان مي گويد "پيش از اين هيچ يک را نمي‌شناختم."
نکته جالب توجه ديگر اينکه به لطف فضاي مجازي و فروش آنلاين در اين دوره صد اثر، سه کار از امريکا، چهار کار از انگليس، دو کار از فرانسه، يک کار از بلژيک و يک کار از آلمان خريدار داشت.
ليلي گلستان مي گويد:" صد اثر بيست و هشتم را در يک جور شک و ترديد و در کمال نا اميدي شروع کردم، بنا به تجربه‌هاي پيشين ديگران، فکر مي‌کردم که نمايشگاه آنلاين حاصل چنداني ندارد، اما دقيقا برعکس آنچه فکر مي‌کردم رخ داد. مخاطبان از همان ساعت اوليه افتتاح نمايشگاه آنلاين شروع به خريد آثار کردند. اصلا فکر نمي‌کردم در اين اوضاع اقتصادي خراب و نا اميدي برآمده از کرونا کسي به فکر خريد اثر هنري باشد اما با کساني مواجه شديم که ۸ يا ۱۵ اثر خريدند. اين مسئله برايم غيرقابل‌تصور بود و بسيار از اين اتفاق خوشحال شدم."
گلستان افزود: "آنلاين بودن نمايشگاه باعث شد که ما محدوديت زمان نمايشگاه و البته ابعاد آثار هم نداشته باشيم. زماني که اين نمايشگاه در گالري برگزار مي‌شد، بزرگترين سايز تابلويي که مي‌توانستيم از هنرمندان دريافت کنيم ۵۰ در ۷۰ سانتي‌متر بود اما الان کارهاي بزرگ دو متري هم داريم. حالا که پنج هفته از شروع نمايشگاه گذشته است ۱۳۲ اثر به فروش رفته و اين در حالي است که در نمايشگاه‌هاي حضوري صد اثر صد هنرمند، سابقه نداشته است که اين تعداد اثر در طول چند هفته فروخته شود."
سيزدهمين حراج تهران نيز با تاخير به صورت همزمان، آنلاين و حضوري با تعداد محدود ميهمان برگزار شد و رکورد ۸۷ ميليارد و نهصد و چهل و دو ميليون تومان را به جاي گذاشت.
اکنون پس از گذشت بيش از يک سال از شروع دوران شيوع کرونا، برخي از افراد با رعايت پروتکل هاي بهداشتي سعي در برگزاري رويدادهاي هنري در فضاي واقعي دارند. به عنوان مثال، دوسالانه مجسمه سازي ايران با بازديدکنندگان محدود در فضاي واقعي و همزمان در رسانه هاي آنلاين برگزار شد.
به نظر مي رسد هنرمندان جهان به دنبال راه حل هايي براي سازماندهي رويدادهاي هنري و گشودن درب هاي گالري ها و موزه ها هستند. هرچند نمي توان از وجوه مثبت فعاليت هنري در جامعه و فضاي واقعي چشم پوشيد، وليکن بايد بپذيريم تاثير مثبت تغيراتي که فضاي آنلاين در دوران شيوع کوويد 19 در ارتباطات ما ايجاد کرد، تا مدت ها باقي خواهند ماند.
تاثير جريان فضاي مجازي در اين دوران در آمار بازديد سايت گالري آنلاين نيز کاملا مشهود است و در دوره زماني 01 ژانويه 2020 تا 01 دسامبر 2020 نسبت به مدت مشابه سال گذشته 35/64٪ افزايش داشته است.
طبق آمار شبکه هاي اجتماعي نيز، به ترتيب اينستاگرام، واتس اپ، تلگرام و فيسبوک بيشترين آمار بازديد را بخود اختصاص داده اند و اولويت بازديد با گزارش هاي ويدئويي، سپس گزارش هاي تصويري، اخبار و فراخوان هاي هنري بوده است.
همانطور که در طول سال گذشته شاهد بوديم نوع ارتباطات بر گستره دنياي هنرمندان تاثير بسياري داشته و بيماري کوويد 19 تغيرات چشمگيري را علاوه بر شرايط جسمي و روحي افراد، بر شرايط کاري و وضعيت اقتصادي آنها داشته است. ارتباط هاي مجازي در اين دوران به حفظ روابط انساني از راه هاي دور کمک بزرگي کرده است و تا حدي از شيوع بيش تر اين بيماري جلوگيري نمود. در طول تاريخ، به مقتضي نياز زمانه شاهد تغيير در نوع ارتباطات براي رفع نياز بشر بوده ايم. اين بار نيز فضاي آنلاين نقشي اساسي در بقاي انسان ها بازي کرد.
امکانات آنلاين در زمانه معاصر وضعيت بهتري براي ما نسبت به افرادي که صد سال پيش زندگي مي کردند و با آنفولانزاي اسپانيايي روبرو شدند، رقم زد.
حال بايد انديشيد اگر بار ديگر جهان در قرن آينده با يک بيماري همه گير مانند کرونا روبرو شود، چگونه امکانات جديد شرايط بهتر و راحت تري را براي ساکنين زمين ايجاد مي کند؟ و چگونه مفاهيم ارتباطي متفاوت مي شوند؟ و آيا باز هم اين خبر ترسناک خواهد بود؟
"شهر قرنطينه خواهد شد و رويدادهاي هنري بايد متوقف شود."