شرکت عمران شهر جديد صدرا براساس مصوبه هيئت مديره و پيش بيني طرح جامع شهر صدرا در نظر دارد که طراحي معماري و شهرسازي مرکز اجتماعي شهر جديد صدرا را طي دو مرحله به مسابقه بگذارد. صدرا شهر جديدي است با عمر ۲۵ سال که در ۱۵ کيلومتري شمال غربي شيراز واقع شده است. به خاطر محدوديت هاي ارتفاعي و پستي و بلندي زمين و عبور لوله گاز و محور سبز روي لوله گاز، صدرا شهري خطي و کشيده است. برخي از قسمت هاي شهر شکل گرفته و برخي از قسمت ها در حال شکل گيري ست. جمعيت شهر در سال ۱۳۹۵ معادل ۷۰۰۰۰ نفر و طبق پيش بيني طرح جامع صدرا- که در مرحله تصويب قرار دارد- اين شهر در سال ۱۴۰۵ پذيراي ۳۸۵۰۰۰ نفر خواهد بود.
پهنه اي از اين شهر به باغشهر ها تعلق دارد، حدود ۲۵۰ هکتار زمين در قالب چهار منطقه با متراژهاي حداقل ۱۰۰۰ مترمربعي جهت ايجاد باغ مسکن در نظر گرفته شده که اين مناطق در دامنه کوه هاي جنوب شهر مستقر مي باشند. مجتمعي تفريحي- گردشگري- پذيرائي در اين پهنه به نام “سرزمين سبز” ساخته شده و مورد بهره برداري قرار گرفته است. اين بخش از شهر صدرا عمدتا به توسط ساکنان شيرازي مورد بهره برداري قرار مي گيرد (www.greenlandsadraShiraz ).
به غير از مجموعه سرزمين سبز، چندين بناي ارزشمند و شاخص (مانند خانه هنرمندان، هنرستان هنر، مسجد جامع، موزه آبزيان، مجموعه گردشگري داووس و…) و يک پارک با نام پرديس مرکزي صدرا در پيرامون سايت مرکز اجتماعي شهر صدرا در حال طراحي و احداث مي باشند
در نقاط مختلفي از اراضي شهر جديد صدرا و با مقياس هاي منطقه اي، ملي و فرا ملي مراکز درماني و آموزش عالي متنوع و متعددي مستقر شده که برخي از آن ها مورد بهره برداري قرار گرفته اند. بيمارستان پيوند اعضاء که در جنوب غربي سايت مرکز اجتماعي شهر (زمين مسابقه) قرار دارد در مقياس فراملي کار مي کند. مرتبط با نوع از کاربري ها مي توان به بيمارستان سوانح و سوختگي، بيمارستان اعصاب و روان، پرديس دانشگاه آزاد اسلامي، دانشگاه علوم پزشکي شيراز و در آينده اي نزديک دانشگاه صنعتي شيراز اشاره کرد.
پهنه هائي از شهر صدرا به محل استقرار مسکن هاي مهر اختصاص دارد. اين مجتمع هاي مسکوني از ابتدا در برنامه شهر صدرا حضور نداشته اند و از نيمه دوم سال ۱۳۸۰ استقرار ۲۳۰۰۰ واحد مسکوني در قالب قطعات ويلايي و آپارتمان هاي تا ۱۰ طبقه براي اين شهر در نظر گرفته شده و بسياري از آن ها ساخته شده و هم اکنون مورد بهره برداري قرار گرفته اند. اين پهنه ها عمدتا توسط اقشار کم درآمد مورد استفاده قرار گرفته اند تنوع قوميتي و تکثر فرهنگي ويژگي مهم اين مجموعه هاي مسکوني مي باشد.
در پيرامون شهر صدرا چندين شهرک مسکوني ديگر قرار دارند که بيشتر آن ها پس از تصويب احداث شهر جديد صدرا شکل گرفته اند که از نقطه نظر جذب مهاجران رقيب صدرا محسوب مي شوند.
در آخرين سال هاي دهه ۱۳۸۰ براي صدرا شهرداري تاسيس شد. در حال حاضر شهر جديد صدرا از دو مديريت شهري (شهرداري و شرکت عمران) برخوردار است.
با توجه به نياز شهر به مراکز کارگاهي و صنعتي غيرآلاينده و با در نظر گرفتن بادهاي غالب و تمرکز اين قبيل کاربري ها، مکاني در حدود ۲۰۰ هکتار در قسمت جنوب غربي شهر براي صنايع و استقرار کارگاه هاي توليدي در نظر گرفته شده است. اما امکان برخورداري از شغل ثابت براي ساکنان فعلي صدرا وجود ندارد. پيش بيني طرح هاي کلان اقتصادي و اجتماعي صدرا براي دراز مدت، بر افزايش ميزان شاغلين و کاهش وضعيت خوابگاهي شهر دلالت دارند.
اهداف طرح:
هدف مسابقه مرحله اول به مشارکت گرفتن نقطه نظرها، دانش، تجربه و خلاقيت عموم معماران و شهرسازان ايراني، براي مشخص کردن رويکرد، مفهوم و ايده هاي طراحي مناسب براي مرکز اجتماعي شهر صدرا مي باشد. شهر در حال ساخته شدن و پر شدن است و زمين در نظر گرفته شده براي مرکز اجتماعي ذو عارضه است. پرسش و درخواست اصلي و اساسي کارفرما اين است: کدام معماري و کدام رفتار با زمين، براي ساماندهي محيطيِ مرکزِ شهري که خود شهر در حال شکل گيري ست، مناسب ترين است؟ کارفرما خواهان آنست که سازمان فضائي مرکز اجتماعي شهر صدرا بعنوان يک قلمرو همگاني بتواند در شکل گيري شخصيت شهر صدرا نقشي تاثير گذار داشته باشد. ساير اهداف مورد نظر براي طراحي اين مرکز اجتماعي شهر صدرا عبارتند از:
– تقويت جريان زندگي شهري، روزانه و شبانه؛ به منظور ايجاد يک مرکز شهري چند عملکردي با هدف ارتقاي سرزندگي شهري
– روياروئي بهره برداران اين مرکز اجتماعي شهر با فضايي “رويداد مدار” و در نظرگرفتن فضاها و عملکردهاي مناسبي براي زندگي روزانه و شبانه اين مجموعه؛
– تشويق به حضور هرچه بيشتر خانواده ها ، زنان و جوانان در اين مرکز و فراهم کردن ايمني براي کودکان و سالمندان؛
– فراهم شدن امکانات فضائي- مکاني براي توليد چيدمان (هنر اينستاليشن)، هنر اجرا (پرفورمنس ارت)، صنايع دستي و ديگر صورت هاي آفرينشهاي هنري از طريق حضور سازندگان و هنرمندان در اين سايت و ايجاد نوعي کارآفريني؛
– در نظر گرفتن امکانات تاريخي اجتماعي مکاني واقع در حوزه تاثير شهر صدرا و حوزه هاي تاثيرگذار بر شهر صدرا، امکاناتي همچون توپوگرافي پيراموني محوطه پروژه، باغ هاي شخصي که به بخشي از منظر و شناسه شهر بدل شده اند و ظرفيت هاي محيطي اي همچون حضورعشاير و ظرفيت هاي منطقه اي و فرداستي اي همچون سايتهاي باستاني و شهر شيراز؛
– چند مقياس بودن عملکردها، مقياس هائي که از صدرا شروع مي شوند و تا مقياس هاي فرا استاني پيش مي روند؛
– در نظر گرفتن امکانات تاريخي- اجتماعي واقع در پيرامون شهر صدرا مانند: حضورعشاير، سايت هاي باستاني و شهر شيراز.
– متصل شدن با پهنه هاي بلافصل شهر و فراهم آوردن پيوند بين قسمت شرقي زمين مرکز اجتماعي شهر (فاز يک شهر که شکل گرفته و تقريبا پر شده) و قسمت غربي آن (فاز دو) که در حال شکلگيريست؛
– توجه جدي به فرايند اجرا شدن طرح و کيفيت اجرا و در نظر داشتن تصويري ازهزينه ها و برآوردمالي طرح، بويژه در مرحله دوم مسابقه.
– خواست کارفرما در مرحله دوم پرورش و پردازش ايده ها و ارائه نقشه هاي شهرسازي و معماري در حد فاز يک مي باشد.
ملزومات هدايت کننده براي برنامه ريزي و طراحي مرکز اجتماعي شهر جديد صدرا:
۱. بر اساس ضوابط و معيارهاي طرح جامع و تفصيلي مصوب سال هاي ۱۳۷۴ و ۱۳۷۹ ، عملکرد غالب براي زمين مرکز اجتماعي شهر صدرا “گردشگري” با تراکم ۱۲۰و سطح اشغال ۴۰ درصد در نظرگرفته شده؛
۲. عملکرد گردشگري در اين سايت بطور مشخص، کاربري هاي اقامتي، پذيرائي، تفريحي با گرايش هاي فرهنگي و ورزشي را شامل مي شود؛
۳. افق زماني کوتاه و ميان مدت پروژه جهت لحاظ نمودن “آينده” در طرح، بين ده تا پانزده سال، از سال ۱۳۹۵ مد نظر قرار گيرد؛ مقياس عملکردي و نفوذ خدمت رساني اين پروژه، در بازۀ زماني کوتاه و ميان مدت، شهرِ صدرا، شهر شيراز و نيمۀ شمالي استان فارس در نظر گرفته شود؛
۴. در اين فاصلۀ زماني (۱۴۰۵– ۱۳۹۵) امکاناتي به شهر صدرا اضافه خواهد شد (مانند برقرار شدن مترو، بهره برداري کامل از بيمارستان پيوند اعضا و مراکز آموزش عالي و ساير امکاناتي که موجب ارتقا مقام شهر صدرا نسبت به ساير شهرهاي استان خواهد شد)؛
۵. ۴۰ درصد اين اراضي معادل ۲۰۰۰۰ متر مربع مي شود، به عبارت ديگر با درنظر گرفتن تراکم ساختماني ۱۲۰ درصد، ۲۴۰۰۰ متر مربع از اراضي مي تواند به توسط ابنيه و فضاهاي مربوطه اشغال شود؛ اين ميزان از ساخت و ساز به منزلۀ حداکثر ساخت و ساز تلقي مي شود و شرکت کنندگان مي توانند با کمتر ازين ميزان نيز ايده طراحي را به سامان برسانند. چند هکتار باقيمانده
( ۳ هکتار و بيشتر) در اختيار محوطه سازي قرار مي گيرد. مسير هاي پياده (مسير تندرستي) و اتصال با پهنه هاي پيرامون، لوپ يا لوپ هاي دوچرخه سواري، درختکاري و انواع فضاهاي باز تعريف شده و با سايه به همراه کاربري هاي ورزشي متناسب با زمين و سرزمين مي توانند محوطه سازي را غنا بخشند؛
۶. با توجه به آينده صدرا، مناسب تر است که کاربري هاي پذيرائي براي مقياس هاي محلي، شهري و فرا شهري محاسبه و در نظر گرفته شوند؛
۷. ميزان کاربري اقامتي عمدتا براي مقياس هاي فراشهري محاسبه و درنظر گفته شوند. از آنجا که پس از استقرار عملکردهاي در مرکز اجتماعي شهر صدرا، اين مجموعه به مقصد بازديدکنندگان تبديل خواهد شد، ضروريست امکانات مناسب براي اقامت و پذيرايي در بازه هاي زماني، نيم روزه، يک شبه و چند شبه براي آن در نظر گرفته شود (انواع مکان هاي اقامتي و شيوه هاي پذيرايي مي توانند در زمرۀ ايده هاي پروژه پرورش يابند)؛
۸. ميزان کاربري تفريحي- فرهنگي براي مقياس هاي محلي، شهري، فراشهري و شيراز محاسبه و طراحي شوند. سالن مناسب موسيقي در مقياس شهر و فراشهر و يک بازارچه حراج هاي هنري توصيه هاي مناسبي در اين زمينه به شمار مي آيند؛
۹. ميزان کاربري هاي تفريحي-ورزشيِ سرپوشيده در مقياس هاي محلي، شهري و شيراز با توجه به پست و بلند زمين و ويژگي هاي سرزميني صدرا محاسبه و طراحي مي شود؛ فضاهاي باز ورزشي را نيز مي توان جزئي از فضاهاي باز و محوطه سازي محاسبه و طراحي نمود؛
۱۰. کاشت درخت هاي بومي يکي از خواست هاي موکد کارفرما مي باشد. درختکاري مي بايست با توجه به گونه هاي بومي که به آب کمتري احتياج دارند و در ترکيب با مسيرهاي پياده و دوچرخه طراحي شوند، در نظر گرفتن يک گلخانه براي پرورش انواع نهال ها و بذرهاي بومي قابل مطالعه مي باشد. بويژه معماري گلخانه خود مي تواند نقش مهمي را در ايجاد يک نشانه متفاوت حجمي ايفا کند. تفکر باغ- فضا براي ساماندهي اين مرکز قابل توجه است؛
۱۱. به موازات استقرارِ تسهيلات و تجهيزات در بازۀ زماني متذکر شده، بنظر مي رسد که نقش عملکرد هاي فرهنگي مي تواند به اين مجموعه ويژگي بخشد تا آنجا که شايد بتوان در اين سايت براي عرضۀ بروز هنرهاي هفت گانه انديشه کرد. از ميان هنرهاي هفت گانه، بنظر مي رسد جايگاه موسيقي اقوام (موسيقي هاي محلي) و سالن کنسرت مقياس استاني که در شهر شيراز نيز وجود ندارد، متمايزتر باشد. در درجات بعدي امکان تحقق هنرهاي ديگر چون تئاتر و سينما و استقرار موزه استاني نيز مي تواند در برنامه عملکردي سايت جاي گيرند.
۱۲. براي تمامي کاربري هاي شهري و فرا شهري مي بايست فضاي پارکينگ محاسبه و در پيرامون سايت مستقر شود به نحوي که تداخلي با مسيرهاي پياده نداشته باشند. بعلاوه مسيرهاي سواره ويژه سرويس، اورژانس و حمل ونقل کالا به کاربري هاي اقامتي- پذيرائي و از اين قبيل در نظر گرفته شود.
هيئت داوران:
داوران مسابقه به ترتيب حروف الفبا عبارتند از:
– فرهاد احمدي
– آرش بصيرت
– سيد محمد بهشتي
– فريار جواهريان
– فيروز فيروز
– سهند لطفي (داور علي البدل)
اعضاء هيئت داوران در فرايند تدوين فراخوان بطور موثر مشارکت داشته اند.
شرايط شرکت کنندگان:
در مرحله اول، عموم فارغ التحصيلان معمار و شهرساز، شامل شخصيت هاي حقيقي و حقوقي مي توانند در اين مسابقه شرکت کرده و ايده ها و پيشنهاد هاي خود را ارائه دهند. طرح-هاي برنده شده در مرحله اول به مرحله دوم مسابقه ورود پيدا خواهند کرد. شرکت در مرحله دوم مسابقه نيازمند برخوردار بودن از توان هاي تخصصي در رشته هاي مرتبط با طراحي معماري و شهرسازي و اجرا مي باشد. معرفي تيم حرفه اي و چند تخصصي شرکت کننده شامل متخصصان سازه، ژئوتکنيک، تاسيسات، محيط زيست و ساير تخصص هاي مرتبط پيش از ورود به مرحله دوم و تائيد آن به توسط هيئت داوران و کارفرما الزامي است. هر يک از برندگان مرحله اول که نتوانند تيم تخصصي قابل قبولي معرفي کنند فقط جايزه مرحله اول را دريافت مي کنند.
نحوه ارسال آثار:
شرکت کنندگان براي کسب اطلاعات و دريافت مدارک مورد نياز مسابقه به وبسايت مخصوص مسابقه در درون سايت شرکت عمران مراجعه کنند. مدارک ارسالي در موعد مقرر براي مرحله اول به صورت ديجيتال و به شرح زير مي باشند:
۱. فرم مشخصات شرکت کننده/ شرکت کنندگان؛
۲. ۴ اسلايد شامل تمامي ايدئوگرام ها، دياگرام ها، ترسيمات سه بعدي، متن ها و تحليل ها؛
اسلايدها در قطع آ-سه (A3) قابليت چاپ داشته باشند، با کيفيت تصوير سيصد دي پي آي (۳۰۰ dpi) در فرمت يک PDF با حجم حداکثر ۱۰ Mb ارائه شوند، جوهر انديشه و ايده حداکثر در ۱۰۰ کلمه بر روي اسلايد ها آورده شود.
توجه شود که در زمان داوري، اسلايدها بر روي صفحه نمايش داده (Project) مي شوند. توضيحات کلي نيز بايد حداکثر در ۵۰۰ کلمه در يک صفحه A4 به طور جداگانه ارائه شود. بر روي مدارک ارسالي نبايد نام، عکس، لوگو يا اطلاعات ديگري از شرکت کنندگان قرار گيرد. فرم ثبت نام و اطلاعات مورد نياز در سايت مسابقه قابل دانلود است، اين فرم بايد توسط شرکت کنندگان تکميل و امضا شود و به همراه مدارک مرحله اول ارسال شود.
ارسال همزمان فرم مشخصات و مدارک خواسته شده به منزلۀ شرکت در مسابقه مي باشد و شرکت کننده پس از ارسال و معلوم شدن کفايت مدارک يک شناسه پيگيري دريافت مي کند. پيگيري هاي آتي از طريق اين شناسه ميسر خواهد بود. ارسال ناقص مدارک به حذف شرکت کننده منجر مي شود.
جوايز:
پس از داوري مرحله اول، ۲۰ طرح برگزيده و از ميان آن ها ۵ طرح برنده خواهند شد.
نام و طرح ۲۰ شرکت کننده برگزيده در يک بروشور به چاپ خواهد رسيد. نام برندگان طي نشستي رسمي در رسانه ها اعلام و به هر کدام از ۵ برنده مبلغ ۷ ميليون تومان و به ۱۵ طرح برگزيده يک سکه بهار آزادي بعنوان جايزه و لوح تقدير اهدا خواهد شد. با برگزاري مراسم مسابقه در مرحله اول از ۵ برنده دعوت مي شود تا براي حضور در مرحله دوم، طي ده روز تيم و آمادگي خود را اعلام کنند.
براي شروع مرحله دوم و پس از معرفي گروه فني-حرفه اي (هر يک از ۵ طرح برنده براي تامين توان فني- تخصصي خود، مخير هستند با مهندسان مشاوري که از طرف کار فرما معرفي مي شوند بطور مشترک کار مرحله دوم را به پايان برسانند) ظرف مدت ۱۰ روز داوران و کارفرما مي بايست فرايند تشخيص صلاحيت را به اتمام رسانند. درين مرحله طبق قرار قبلي هر يک از ۵ طرح برنده مبلغي معادل ۲۰ ميليون تومان بعنوان کمک هزينه طراحي مرحله دوم دريافت خواهند کرد. در مرحله دوم مسابقه از ميان ۵ گروه، کارفرما با گروهي که طرحشان از طرف هيئت داوران محقق کننده اهداف مسابقه و مناسب براي اجرا باشد قرار داد امضا خواهد نمود.
دريافت مدارک مورد نياز:
– دانلود فايل پاورپوينت (جهت معرفي سايت)
– دانلود تصاوير هوايي شهر جديد صدرا
برنامه زمان بندي:
با توجه به انتشار فراخوان در نيمه اول تير ماه ۱۳۹۵ برنامه زماني مسابقه آغاز شده و شرکت کنندگان نيازي به ثبت نام ندارند. ارسال طرح در زمان مقرر به همراه فرم مشخصات الزامي است. برنامه زمان بندي مسابقه به شرح زير مي باشد:
تاريخ هاي مهم:
تاريخ تحويل مرحله اول مسابقه: آخر شهريور ماه ۱۳۹۵ (ارسال طرح به همراه فرم مشخصات)
تاريخ داوري مرحله اول و اعلام اسامي برندگان: ۱۵ مهر ماه ۱۳۹۵
اعلام آمادگي و معرفي تيم فني-حرفه اي: بين ۱۶ تا ۲۵ مهرماه ۱۳۹۵
برگزاري نشست رسانه اي برندگان مرحله اول: آخر مهر ماه ۱۳۹۵
شروع مرحله دوم: ۵ آبان ماه ۱۳۹۵
تحويل مرحله دوم: آخر دي ماه ۱۳۹۵
داوري مرحله دوم و اعلام نتايج: ۱۵ بهمن ۱۳۹۵
برگزاري نشست رسانه اي مرحله دوم: تا آخر بهمن ۱۳۹۵
بلافاصله پس از اعلام برندگان مرحله اول فرايند معرفي تيم هاي تخصصي برندگان آغاز مي شود. جوائز مرحله اول تا پايان مهر ماه تقديم خواهد شد.
منبع: اتوود