پيگيري وزير ميراث براي نقش برجسته‌اي که قرباني نبودِ يگان حفاظت شد

در حالي وزير ميراث فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري از ابلاغ دستورهاي لازم به مديرکل ميراث‌فرهنگي استان کرمانشاه براي سنگ‌نگاره‌ي آسيب‌ديده در "ثلاث باباجاني" کرمانشاه خبر داده که، هشت روز قبل اعلام شده بود «قرار است نخستين سوال از نخستين وزيرِ اين وزارتخانه در مجلس درباره‌ي تخريب کتيبه تخريب‌شده‌ي «ثلاث باباجاني» در کرمانشاه پرسيده شود.

به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، خبر کشف دو کتيبه نقش برجسته در منطقه ثلاث باباجاني که احتمالا صحنه پيروزي "ايدين سين" حاکم دولت سيموروم را نشان مي‌داد، هرچند مي‌توانست چند ماه قبل منتشر شود، اما حدود سه هفته قبل و در حالي منتشر شد که ميراث فرهنگي استان کرمانشاه اعلام کرد به دليل نبود نيروي امنيتي براي حفاظت از اين اثر تاريخي انتشار اين خبر را حدود ۶ ماه به تعويق انداخته است، تا از دستبرد سودجويان در امان باشد، اقدامي که به نظر مي‌رسد در آن موفق نبود، چون دو روز بعد از انتشار اين کشف، مديرکل استان خبر تخريب نقش برجسته را منتشر کرد.

تخريبي که به نظر مي‌رسد با انتشار رخ نداده، چون اميد قادري – مديرکل ميراث فرهنگي استان کرمانشاه –  ۱۶ شهريور به  ايسنا اعلام کرده بود «تخريب اين اثر مربوط به روزهاي اخير نيست، حدود دو ماه پيش توسط افرادي ناشناس به اين اثر خسارت وارد شده، اما به‌زودي کار مرمت اثر را  انجام خواهيم داد. اگر اين اثر آسيب هم نمي‌ديد باز هم نياز بود آن را مرمت کنيم، چراکه در طول زمان دچار فرسايش شده است.»

در اين ميان در ۲۴ شهريور شهاب نادري – نائب رئيس فراکسيون گردشگري مجلس شوراي اسلامي – به يک رسانه اعلام کرد: «اعضاي فراکسيون گردشگري مجلس شوراي اسلامي در حال بررسي علت تخريب اين نقش برجسته ارزشمند هستند، به زودي با طرح سوال از وزير ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، وي را به مجلس فرا مي‌خوانيم تا در رابطه با اين موضوع توضيح دهد.

نماينده مردم اورامانات در مجلس شوراي اسلامي ادامه داد: تخريب آثاري با قدمت بيش از چهار هزار سال به معني بي‌توجهي به تاريخ و تمدن ملت بزرگ ايران و مردم منطقه است که به هيچ عنوان پذيرفتني نيست. پيش از اين نمايندگان مجلس اگر نقدي در بحث ميراث فرهنگي داشتند بايد رئيس جمهوري را به مجلس فرامي‌خواندند اما با تشکيل اين وزارتخانه، مجلس بهتر مي‌تواند نظارت داشته باشد.»

از سوي ديگر مديرکل ميراث فرهنگي استان کرمانشاه، ۲۵ شهريور در گفت‌وگو با رسانه‌ها اعلام کرده بود «هر هفته کشفيات باستاني مهمي داريم، اين کشفيات به دلايل مختلف از جمله حفاظت محرمانه باقي مي‌مانند»!

و اکنون علي‌اصغر مونسان – وزير ميراث‌فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي -خبر داده که «جمعه شب ۲۹ شهريور در تماس با مديرکل ميراث‌فرهنگي استان کرمانشاه دستورات لازم را براي انجام اقدامات مرمتي فوري درخصوص سنگ‌نگاره‌ آسيب‌ديده که متعلق به تمدن بين‌النهرين است، صادر کردم و به‌زودي کارشناسان براي بررسي و مرمت در محل حاضر مي‌شوند.»

او با بيان اين‌که افراد سودجو با هدف غارت و سرقت اين اثر تاريخي بخشي از آن را جدا کرده بودند، گفت: «اين افراد بلافاصله شناسايي شدند و بخش جداشده از آن  نيز در اختيار ميراث فرهنگي قرار گرفته است. اين بخش از کتيبه و نيز قسمت‌هايي که در زلزله سال ۹۶ کرمانشاه آسيب ديده، قابل مرمت است. همچنين به مديرکل استان کرمانشاه دستور داده شد که درخصوص آثار مشابه در اسرع وقت مستندسازي به‌روش حرفه‌اي و تخصصي انجام شود و اين کار در اولويت قرار بگيرد.»

وي با تأکيد بر اهميت نقش بي‌بديل مردم در حفاظت از آثار تاريخي، گفت: «از مديرکل استان خواستم تا آگاهي‌بخشي، ظرفيت‌سازي و ترويج حفاظت از ميراث فرهنگي در جوامع محلي استان کرمانشاه را در دستور کار قرار دهد. برنامه‌ريزي براي مشارکت مردم و فعال کردن هرچه بيشتر انجمن‌هاي ميراث‌فرهنگي و سمن‌ها در جهت مشارکت در حفاظت از آثار تاريخي موارد ديگري بود که به مديرکل استان کرمانشاه ابلاغ شد.»

سجاد علي­‌بيگي – عضو هيات علمي رشته باستان‌شناسي دانشگاه رازي کرمانشاه -يکي از  دو کارشناسي که با اطلاع مردم بومي منطقه سراغ نقش برجسته‌ها رفته است، در توصيف و بازآفريني تصوير اين نقش برجسته‌ها توضيح داده بود: «در نقش شماره‌ي يک، شخصي که احتمالاً يک شاه است، پاي خود را روي سينه‌ي اسيري قرار داده و روبه‌روي آن، شخص ديگري  ايستاده است. اين دو نفر دست‌هاي خود را به حالت التماس بلند کرده‌اند. شاه يک دامن کوتاه به تن دارد و در دست راست خود شيء نوک‌تيز حمل مي‌کند. در نقش برجسته دو نماد که نماد «خدايان بين‌النهريني» هستند، مانند هفت‌گوي و يک ماه و ستاره قرار دارند، اين سبک از نقش برجسته مربوط به پايان هزاره سوم تا اوايل هزاره دوم پيش از ميلاد است.

نقش برجسته‌ي دوم چند متر پائين‌تر از اولي قرار دارد، اين نقش يک شاه را به صورت تمام‌قد با لباس بلندِ يقه هفت نشان مي‌دهد. شاه روي لباس خود کمربندي دارد و زير کمربندش يک شي گرز مانند ديده مي­‌شود. همچنين در دست راست اين شخص، شي دو سر مخروطي ديده مي­‌شود. طرز قرار گفتن دست چپ شاه و مقايسة‌ي آن با ساير نقوش برجسته‌ي هم‌دوره‌اش نشان مي‌­دهد که احتمالاً شاه در دست چپ خود کماني را نگه داشته است.

اين شاه به استناد کتيبه‌­هاي نقش برجسته شماره ۳ سرپل ذهاب و سنگ يادمان «بيت واته»، احتمالاً متعلق به «ايدين سين شاه سيموروم» يا «آنزابازونا» است که در اواخر هزاره سوم قبل از ميلاد تا اوايل هزاره دوم قبل از ميلاد در منطقه «دياله» در شرق دجله و عراق امروزي حکومت مي‌کرده­‌اند. اين پادشاه بارها به منطقه زاگرس لشکرکشي کرده و اين دو نقش برجسته، احتمالاً يادمان‌هاي پيروزي آن‌ها بر ساکنان دامنه‌ي زاگرس است.»

پیمایش به بالا