«فعالان ميراث فرهنگي و محيط زيست لرستان، با ساختِ مولاژ از يک مُهر باستاني چهار هزار ساله‌ي لرستان، درخواست کردند تا تصوير منقوش شده روي اين مُهر باستاني که مي‌توان آن را «ويردار» ناميد به عنوان نماد محيط زيست کشور استفاده شود.»
به گزارش گالري آنلاين به نقل از عطا حسن‌پور – پژوهشگر لرستان و باستان‌شناس با اشاره به رونمايي از نماد باستاني "ويردار" – نامي کهن با مفهوم نگهبان يا حامي و برخواسته از اساطير کهن لرستان – در نشست مجمع عمومي شبکه تشکل‌هاي محيط زيست و منابع طبيعي لرستان، مي‌گويد: با توجه به اين‌که محيط زيست کشور، نماد چندان تاريخي ندارد، مي‌توان اين نماد پرمفهوم با پشتوانه تاريخي چهار هزار ساله را به عنوان لوگو يا آرم سازمان محيط زيست کشور درنظر گرفت.
او با بيان اين‌که «ويردار» نامي کهن با مفهوم نگهبان يا حامي و برخواسته از اساطير کهن لرستان است که از نقش يک مهر باستاني اقتباس شده؛ توضيح مي‌دهد: نقش اين مهر باستاني مردي را نشان مي دهد که ۲ بز کوهي را دلسوزانه در آغوش گرفته و آنها را از گزند شير و پلنگ در امان نگه داشته است. مضمون اين نقش پيش از تاريخي حمايت از حيوانات است که از پيشينه‌ي بلند اين فرهنگ از قديمي‌ترين ازمنه‌هاي تاريخ تا کنون در نزد ايرانيان خبر مي‌دهد.
طرح مهر باستاني ويردار به دست مده در محوطه باستاني سنگتراشان
وي با اشاره به اين‌که لقب‌هايي از جمله "حامي حيوانات"، "محيط بان پير" يا "نگهبان طبيعت" براي اين مهر باستاني و اين نقش کهن پيشنهاد شده است، ادامه مي‌دهد: با توجه به محل کشف اين اثر در کوهستان‌هاي لرستان و همچنين ديرينگي نقش بز کوهي در نقوش و يافته‌هاي باستان‌شناختي و فراواني بز کوهي روي کوه‌هاي زاگرس، به همراهِ فعالان محيط زيست تلاش کرديم تا نام «ويردار» که نامي به قدمت تاريخ لرستان و اسطوره‌هايش است، را روي اين اثر تاريخي بگذاريم.
او با توصيف وضعيت اين اثر تاريخي بيان مي‌کند: اين مُهر استوانه‌اي شکل از جنس سنگ آهک، به طول حدود چهار سانتي‌متر و ۲۸ ميليمتر و قطر دوسانتي‌متر و ۸۴ ميليمتر است که مربوط به اواخر هزاره دوم و اوايل هزاره اول پيش از ميلاد مي‌شود.
اين باستان‌شناس با تاکيد بر اين‌که اين اثر باستاني از کاوش‌هاي باستان شناختي محوطه «سنگتراشان» در خرم آباد در سال ۱۳۸۸ کشف شده و امروز در گنجينه قلعه فلک الافلاک خرم آباد نگهداري مي‌شود، توضيح مي‌دهد: محوطه سنگتراشان خرم‌آباد از سال ۸۴ تا ۹۰ در شش فصل کاوش باستان شناسي توسط مهرداد ملکزاده و وي (حسن عطاپور) کاوش شده که حاصل آن کشف معبدي با بيش از دو هزار قطعه شي مفرغي، آهني، سفالي و سنگي بوده است، همچنين برخي اشياي مفرغين اين محوطه مانند اشياي مينياتوري آن در نوع خود بي‌نظير هستند.
به گفته‌ي وي؛ مولاژ بازسازي شده اين اثر تاريخي توسط اميرحسين کوليوند – هنرمند لرستاني – ساخته شده است.
او هدف از ساختِ مولاژ اين استوانه را اين طور تشريح مي‌کند که «مي توان به نسل امروز فهماند که نياکان ما هم در حفاظت از حيوانات چه نقشي داشته‌اند، آنها حتي به شکار حيوانات فکر هم نمي‌کردند. بر اساس اوستا امشاسپند نگهبان چهارپايان بوده است. حتي نقش روي مُهر همان امشاسپند بهمن است که حافظ حيوانات در برابر ديگر حيوانات درنده بوده است.»
حسن‌پور با اشاره به پيشينيه‌ي اين نقش‌ها که از دوره‌ي باستان در ايران بوده‌اند، بيان مي‌کند: با انتخاب نام «ويردار» که حتي مي‌توان به آن محيط بان امروزي نيز گفت، بار معنايي اسطوره‌اي اين اثر در کشور مشخص مي‌شود. آن هم براي شيء تاريخي با حدود چهار هزار سال قدمت که نشان مي‌دهد پيشنيان ما نيز حامي حيوانات بوده‌اند.