يک معمار که از پاويون ايران بازديد کرده است، درباره طراحي داخلي آن مي‌گويد: طراحي داخلي پاويون ايران در اکسپو ۲۰۲۰ در حدي ضعيف بود که اگر آن را به دانشجويان سال اول و دوم اين رشته مي‌سپردند، مي‌توانستند کار بهتري را ارائه دهند.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، وحيد قباديان ـ معمار ـ که اخيرا از پاويون ايران در اکسپو ۲۰۲۰ بازديد کرده است، مي‌گويد: در بازديد از پاويون ايران حدود ۵۰ معمار بوديم که به اتفاق نظرمان اين بود که پاويون ايران حق مطلب را درباره کشور ما ادا نمي‌کند و خيلي تأثير مثبتي ندارد؛ البته مي‌دانم انتخاب طرح و معمار پروژه از طريق يک مسابقه صورت گرفته و زحمات زيادي براي ايده پردازي آن کشيده شده است ولي گويا برخي از ايده‌هاي طراح اجرا نشده و مقصر مشکلات پروژه را تا حدي مديريت آن مي‌توان دانست.
او ادامه مي‌دهد: آنچه در پاويون ايران در اکسپو ديديم، هشت اتاق بود که در يکي از آنها از بدو ورود با چند تا مجسمه هخامنشي برخورد کرديم که بدل اين مجسمه‌ها را همه جا مي‌توان پيدا کرد. همچنين در ديگر بخش‌هاي پاويون ايران، کاوش معدن، يک تلويزيون با پخش آگهي، فروش پسته و تخمه و يک رستوران شبيه به رستوران‌هاي ضعيف سر راهي وجود داشت. راهرويي هم وسط پاويون بود که در آن يک آب‌نما ساخته بودند که هيچ حُسني به پاويون اضافه نکرده بود و پاويون ايران بدون آن خيلي بهتر بود.
مديريتي که هدف کسب درآمد بود
او همچنين درباره مديريت پاويون ايران مي‌گويد: به نظر مي‌رسد که هدف مديريت اين پاويون بيشتر جنبه کسب درآمد از ارگان‌ها و سازمان‌هاي شرکت‌کننده بود. درواقع به جاي اينکه پاويون ايران نمايانگر فرهنگ و دستاوردهاي کشورمان باشد، نمايانگر اين بود که بخواهد با دريافت پول کاسبي کرده باشد.
اين معمار درباره پاويون ديگر کشورها توضيح مي‌دهد: محتوايي که پاويون ديگر کشورها ارائه داده بودند، شامل تاريخي از گذشته آنها، دستاوردهاي کنوني و ديدگاه‌شان نسبت به آينده و روابط بين الملل بود. ولي در پاويون ايران حتي يک راهنما نبود که به بازديدکنندگان بگويد چه خبر است و يا دانه‌هاي تسبيحي که روي پاويون نصب شده، ماجرايش چيست؟
او ادامه مي‌دهد: پاويون ايران در مقايسه با پاويون عربستان، امارات، پاکستان و مراکش که هم‌رده ما هستند، بسيار ضعيف بود. پاويون آنها از نظر سازه‌اي، معماري، فناوري‌هاي نوين چون نورپردازي، صوت و مانيتور بسيار قوي‌تر بود. در اين دوره مانيتور حرف اول را مي‌زد و دور تا دور برخي غرفه‌ها در پاويون‌ها انواع مانيتورها با اشکال و ويژگي هاي مختلف نصب شده بود. در پاويون ايران تنها يک تلويزيون معمولي بزرگ وجود داشت که گاهي آگهي‌هايي ضعيف و تصاويري از شهرهاي ايران را پخش مي‌کرد.
قباديان خاطرنشان مي‌کند: با وجود ضعفي که پاويون ايران در ارائه داشت، براساس آنچه که شنيده‌ام براي اين دوره وقت و هزينه زيادي صرف شده است؛ يعني تلاش شده ولي اين تلاش‌ها به ثمر نرسيده و نتيجه کار اصلا رضايت بخش نيست.
از طرح پاويون ايران چيزي دستگيرمان نشد
از او همچنين درباره معماري پاويون ايران سوال مي‌کنيم. مي‌گويد: طراحي پاويون ايران در جريان يک مسابقه داوري شد و طراح و داور افرادي فرهيخته و صاحب نام هستند. ولي اگر طراح نکاتي را هم مد نظر داشته، ما از اين طرح چيزي دستگيرمان نشد.
اين پرسش را با او مطرح مي‌کنيم که به نظر او چرا پاويون ايران تصوير درستي از کشور ارائه نداده است؟ پاسخ مي‌دهد: پاويون‌هاي اکسپو بايد نمايانگر تمدن، فرهنگ، گذشته، وضعيت کنوني، ديدگاه کشور شرکت کننده نسبت به آينده يا مسائلي که در آن کشور اکنون واجد اهميت است باشد.
او در ادامه توضيحات خود، پاويون کشور آلمان را مثال زده و مي‌گويد: در بازديد از پاويون آلمان از همان ابتدا که در صف ايستاده‌اي، يک سري عکس و تصوير از مناظر اين کشور به نمايش گذاشته شده است. سپس با مسائلي چون حفاظت از کره زمين مواجه مي شويد که به خوبي توانسته بيننده را درگير کند. درواقع در پاويون آلمان، شما تنها يک ناظر صرف نيستيد و در بخش‌هاي مختلف از نظر ذهني و فيزيکي شما را درگير مباحث مختلف پايداري و زيست محيطي مي کند.
اين معمار اضافه مي‌کند: همچنين پاويون امارات با مانيتور و نورپردازي از گذشته، وضعيت کنوني و چشم انداز آينده خود گفته است و افرادي را براي راهنمايي و پاسخ به سوال بازديدکنندگان در آنجا مستقر کرده است.
او تصريح مي‌کند: در اکسپو ۲۰۲۰ در مساحتي بسيار وسيع، ۱۹۲ کشور ايده‌هاي خود را به نمايش گذاشته‌اند ولي زماني که وارد پاويون ايران مي‌شويد، تنها چند اتاق مي‌بينيد که صحبت‌هايي از تاريخ ايران دارد و باقي آن مغازه است که آن هم در سطح خيلي ضعيف ارائه شده است. به طور کلي با شرايط موجود بهتر بود که اصلا شرکت نمي‌کرديم؛ چون ايران يک کشور ثروتمند، وسيع و باتمدن است ولي هيچ کدام از اين موارد را در پاويون آن نمي‌بينيد.
«بهتر نيست که مديريت اين رويداد توسط يک کيوريتور يا يک گروه کيوريتوري انجام شود يا صرفا به تيم معماري سپرده شود؟»
پاسخ مي‌دهد: يکي از اشکالات همين است؛ يعني طراح پروژه بايد جهت پياده شدن عيني ايده هايش، از ابتدا تا انتها ناظر بر اجرا باشد؛ وگرنه خيلي از نکاتي که در ذهن دارد، در اجراي فردي که مسئوليت اجرا را بر عهده دارد به علت آگاه نبودن پياده نمي‌شود. البته طراحي داخلي هم مهم است و بايد براي پاويون طراحي داخلي انجام شود. اينکه يک پاويون با چند تا اتاق ساخته شود تنها مسئله مهم نيست، پر کردن اين فضاها با يک ايده مناسب نيز به همان اندازه حائز اهميت است و نبايد براي پر کردن پاويون به چند تا فرش و مبلمان بسنده کرد.
پاويون ايران نسبت به سال‌هاي ديگر چگونه بود؟
قباديان در پاسخ به اين پرسش مي‌گويد: ايران از زمان ناصرالدين شاه تا کنون در اين رويداد شرکت کرده است. براساس مطالعات من آن زمان پسته و تخمه برده بودند و ما هم اکنون پسته و تخمه مي‌بريم. به نظرم، موفق‌ترين پاويوني که ايران در اکسپو داشته است، به اکسپو سال ۱۹۶۷ در مونتريال کانادا برمي‌گردد که طراحي آن را آقاي عبدالعزيز فرمانفرمائيان برعهده داشت. طراحي ايشان طرح خيلي خوبي به شکل يکي از کاروانسراهاي قديمي ايران بود.
او ادامه مي‌دهد: ولي در دوره گذشته که در ميلان برگزار شد، بر اساس تصاويري که ديده‌ام و نظر همکارانم، به لحاظ طراحي و اجرا پروژه موفقي نبود. اکسپو بايد در سطح کشور تبليغ شود؛ چون رويدادي است مانند مسابقات ورزشي المپيک. در اکسپو بايد براي مملکت خود کسب افتخار کرد. پس يا نبايد شرکت کرد و اگر شرکت مي‌کنيم بايد مراقب ذهنيتي که با پاويون خود به بازديدکنندگان مي‌دهيم، باشيم.
اين معمار درباره حضور ايران در دوره بعدي بيان مي‌کند: اکسپو در دوره بعدي در شهر اوساکا در ژاپن برگزار مي‌شود و اگر قرار بر شرکت کردنمان است، بايد از اکنون براي آن برنامه ريزي کرد، مسابقات طراحي را برگزار و بودجه‌اش را کنار گذاشت. حضور در اکسپو يک مديريت قوي و دلسوز مي‌خواهد. معماري که مسئوليت پروژه را برعهده دارد از همه دلسوزتر است و بايد تا آخر، ناظر پروژه باشد.
تأثير اکسپو در معماري؟
قباديان درباره اين نکته مي‌گويد: اکسپو تأثير بالايي در معماري دارد و خود من از زماني که از بازديد اين اکسپو در دبي به ايران بازگشته‌ام، به معماراني که مي‌شناسم پيشنهاد کرده ام که از اين رويداد بازديد کنند. اکسپوي اين دوره ميزبان حضور ۱۹۲ کشور با ۱۹۲ محتوا و ايده مختلف است. هر کشور با ايده، ديدي متفاوت و فناوري‌هاي نوين در اين رويداد حضور پيدا کرده است.
او ادامه مي‌دهد: به عنوان مثال برج ايفل که يکي از دستاوردهاي اکسپو است، سازه‌اي است که در زمان خود از فناوري روز بسيار جلوتر بوده است و يا قصر بلورين انگلستان در زمان خود يک شاهکار بوده است. تمام معماران ما، مهندسين سازه، مکانيک و کليه کساني که به نوعي در صنعت ساختمان دخيل هستد بايد از اکسپو بازديد کنند تا بدانند حرف روز دنيا به چه نحو در اين رويداد پياده شده است. در اين صورت متوجه خواهيم شد که براي دوره بعدي به چه صورت آماده شويم.