ميراث مکتوب زباني از مهم‌ترين اسناد براي شناخت تاريخ گذشته بشر است.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از خبرگزاري صداوسيما، در بسياري از سرزمين‌ها و از جمله ايران که ميراث مکتوب کاغذي آن در طول تاريخ در اثر تهاجم اقوام مختلف بار‌ها از بين رفته، ميراث مکتوب ماندگارتر در قالب ميراث صخره‌اي و سنگ‌نبشته‌ها، آجر نوشته‌ها و گل نبشته‌ها نقش ويژه‌اي در حفظ فرهنگ و تمدن اين سرزمين ايفا کرده است.
ميراث جهاني تخت جمشيد نيز علاوه بر همه ارزش‌هاي معمارانه خود، به‌منظور بهره‌مندي از مجموعه‌اي بي‌نظير و متنوع از ميراث زباني از جايگاه ويژه‌اي در فرهنگ و تاريخ اين سرزمين برخوردار است و مي‌توان سير تحول و تطور خط را از دوره هخامنشي تا دوره‌هاي متأخر اسلامي در کتيبه‌هاي اصلي منقوش بر ديواره‌ها و در يادگار نوشته‌هاي پس از ويراني محوطه تا به امروز رديابي کرد.
به مجموعه ارزش‌هاي زبانشناسي نقش بسته بر ديواره‌هاي تخت جمشيد مي‌توان توصيفات ۲۵۰۰ ساله‌اي نيز اضافه کرد که هم‌زمان با دوره هخامنشي توسط مورخان مشهور يوناني آغاز مي‌شود و پس از آن تا به امروز توسط مورخان، سياحان، مستشرقين، سفرنامه نويسان در منابع مختلف در وصف تخت جمشيد مکتوب شده و در نوع خود کم‌نظير است.
تخت جمشيد ميراثي است با محتوايي کم‌نظير که ارزش‌هاي معنوي بي‌شماري را با خود به همراه دارد؛ يگانه ميراث زباني در ميان ميراث‌هاي جهاني که با شواهدي از دوره هخامنشي تا دوره معاصر و با طيفي از صاحبان اين کتيبه‌ها از پادشاهان گرفته تا مردم عادي، رخ‌نمايي مي‌کند.
با توجه به کشف حدود ۳۰هزار قطعه گل نوشته از باروي شمالي تخت جمشيد، مي‌توان تخت جمشيد را يکي از مهم‌ترين بايگاني‌هاي دنياي باستان بشمار آورد. به يمن پيدايش اين بايگاني که خوانش الواح آن‌ها در ۹ دهه گذشته تا به امروز در حال انجام است شناخت ما نسبت به اين دوره تاريخي و ارزش‌هاي ميراث زباني آن فزوني يافته است.
با توجه به همه ارزش‌هاي ميراث زباني، حفاظت از آن نيز از اهميتي ويژه برخوردار است. اگرچه در خصوص مواريث فرهنگي مي‌توان بخش‌هايي از آن را بر اساس قراين و شواهد، مورد مرمت و بازسازي شکلي قرارداد، اما ميراث زباني در صورت فرسايش و تخريب قابليت بازسازي نخواهد داشت؛ بنابراين با توجه به ارزش‌هاي ويژه اين دسته از ميراث، ضرورت دارد حفاظت بيشينه را به‌ويژه در برابر فرسايش‌هاي محيطي ناشي از تأثير عوامل اقليمي در مورد آن تأمين کرد و به کاربست.
تجربه چهل‌ساله در تخت جمشيد در حفاظت مؤثر از پلکان شرقي کاخ آپادانا خود شاخصي در ارائه الگوي موفق حفاظت و به‌ويژه در امکان‌پذيري تعميم آن در حفاظت از ميراث زباني اين محوطه تکرارناپذير هخامنشي است.