آيين رونمايي کتاب «تکاپوي معنا، تحليل نشانه ـ معنا شناختي آثار تجسمي مهدي سحابي» در سينماتک موزه هنرهاي معاصر تهران برگزار شد.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، بهمن نامورمطلق، دکتري ادبيات تطبيقي، دانشيار دانشگاه شهيد بهشتي و رييس فرهنگستان هنر، در اين مراسم گفت: انتشار اين کتاب بي‌نظير است؛ چون يکي از هنرمندان ما را به بزرگترين نشانه‌شناس‌هاي دنيا معرفي کرده و آن‌ها درباره او مطالبي نوشتند.
کتاب «تکاپوي معنا، تحليل نشانه – معنا شناختي آثار تجسمي مهدي سحابي» به همت گالري مژده، بنياد سحابي و موزه هنرهاي معاصر تهران به چاپ رسيده است و شامل سه مقاله درباره آثار مهدي سحابي است که توسط ژک فونتني، دني برتران و ايوان دارو اريس، سه نفر از نشانه‌شناسان مطرح فرانسوي نوشته شده و مرضيه اطهاري نيک عزم و سهراب احمدي ترجمه آن را برعهده داشته‌اند.
اين مراسم با پخش فيلم مستند «وقايع‌نگاري يک رويداد» به کارگرداني مهدي رضاخاني آغاز شد. اين فيلم ۳۰ دقيقه‌اي نمايشگاه مروري بر آثار مهدي سحابي را که پاييز ۱۴۰۰ در موزه هنرهاي معاصر تهران برگزار شده بود، از جنبه‌هاي مختلف به تصوير مي کشد.
حميدرضا شعيري، استاد نشانه ـ معناشناسي دانشگاه تربيت مدرس، نخستين سخنران اين مراسم بود؛ او با اشاره به آنچه سه نويسنده در آثار سحابي يافته‌اند، گفت: رازوارگي و معماگونگي آثار سحابي، به همراه تکرار و استمرار، از نکات قابل توجه در کار اوست. آثار سحابي ميدان عملياتي کنش مستمر هستند. او دل به تکرار بست و چهره‌هايي به وجود آورد که تکرار مي‌شوند اما مثل هم نيستند. در آثار سحابي آنچه قابل تأکيد است اين است که استحاله يک اثر موجب توليد اثر ديگري مي‌شود. هر اثر ارجاع به اثر ديگري است، پس بايد سحابي را در مجموعه آثارش ديد. سحابي ما را از هنر رئاليسم، امپرسيونيسم و … عبور مي‌دهد تا هنر منحصر به فرد خود را که هنري سريالي و تکرارگرا است به وجود آورد. او استاد عبور دادن ما از ساختار، براي رسيدن به سطح تخيلي و جوهري است.
پس از آن عبادرضا اسلامي، رئيس موزه هنرهاي معاصر تهران ضمن تشکر از گروه گالري مژده براي آماده‌سازي اين کتاب، گفت: شناخت من از مهدي سحابي به کتاب « در جست و جوي زمان از دست رفته» برمي‌گردد و فکر مي‌کنم سحابي به خود حقيقي رسيد و آنچه خود حقيقي او را معنا مي‌بخشيد، بروز داد.
مژده طباطبايي، مدير گالري مژده نيز درباره نحوه شکل‌گيري اين کتاب گفت: آذرماه ۱۴۰۰ نمايشگاه آثار مهدي سحابي را در موزه هنرهاي معاصر برگزار کرديم و همان زمان کتابي از آثار او را به همراه مطالبي درباره آن‌ها منتشر کرديم. در طول نمايشگاه نيز سه نشست تخصصي داشتيم که در حوزه‌هاي مختلف به بررسي آثار سحابي پرداختيم. در يکي از نشست‌ها يک مهمان فرانسوي در باب معناشناسي آثار سحابي صحبت کرد و پس از آن مقاله‌هايي از سه نشانه‌شناس فرانسوي به دست ما رسيد که نگاه خاصي به آثار سحابي داشتند و نظرات آن‌ها مي‌توانست براي مخاطب ايراني بسيار راهگشا باشد. به همين دليل تصميم گرفتيم مقالات را ترجمه کرده و در اختيار علاقه‌مندان قرار دهيم.
در ادامه اين برنامه علي عباسي استاد زبان و ادبيات فرانسه در دانشگاه شهيد بهشتي، به بيان مطالبي پيرامون ترجمه و هنر پرداخت و سپس مرضيه اطهاري نيک عزم، دانش آموخته دکتري نشانه‌شناسي دانشگاه پاريس و استاديار گروه زبان فرانسه دانشگاه شهيد بهشتي، با بيان اينکه آثار سحابي بسيار مورد توجه سه نشانه‌شناس فرانسوي قرار گرفته است، افزود: ما در ترجمه مقالات بسيار به متن اصلي وفادار بوديم زيرا نشانه‌شناسي، علم بسيار دقيقي است و ما سعي داشتيم واژگاني انتخاب کنيم که کاملاً معنا را به فارسي منتقل کند. اما گاه با واژه‌هايي مواجه شديم که ترجمه آن‌ها براي مخاطب قابل درک نبود و مجبور شديم تا حدودي آن‌ها را تغيير دهيم. عنوان کتاب «تکاپوي معنا» نيز مرتبط با کتاب مارسل پروست، يعني «در جست و جوي زمان از دست رفته» است، زيرا سحابي هم در جست و جوي معنا بوده و سعي کرده در هر چيزي معنايي پيدا کند.
بهمن نامور مطلق سخنران بعدي مراسم بود که درباره انتشار اين کتاب گفت: کاري که انجام شده بي‌نظير است چون شما توانستيد يکي از هنرمندان ما را به بزرگترين نشانه‌شناس‌هاي دنيا معرفي کنيد و آن‌ها درباره او مطالبي نوشتند. اين کار اهميت زيادي دارد زيرا اين افراد در تمام دنيا مرجعي براي نشانه‌شناسي هستند و زماني که درباره يک هنرمند صحبت مي‌کنند، او بسيار شناخته مي‌شود.
نامورمطلق افزود: کارهاي سحابي بسيار متنوع و گسترده است و از چند جهت مي‌توان به آن‌ها پرداخت. او با آثار تمام شده مشکل دارد چون ناخودآگاه معتقد است که تمام بودن، فريبنده است. هيچ چيز کامل نيست و به همين خاطر دنبال ناتمام‌ها حرکت مي‌کرد، چون آن‌ها نقصي دارند و فرآيند و تغيير را تشريح مي‌کنند. اين مسأله در طراحي‌هايي که کامل نيست يا ماشين‌هايي که قبلاً کامل بوده و حالا اسقاط شده‌اند، ديده مي‌شود. سحابي خودش هم آرام و قرار نداشت چون هميشه در حالِ تکامل بود.
همچنين ژک فونتني، دني برتران و ايوان دارو اريس، پيام‌هاي جداگانه‌اي براي اين مراسم ارسال کرده بودند که ترجمه آن‌ها توسط مرضيه اطهاري نيک عزم و سهراب احمدي قرائت شد.
در پايان کتاب «تکاپوي معنا، تحليل نشانه – معنا شناختي آثار تجسمي مهدي سحابي» رونمايي شد.