مطالبات طراحان گرافيست به روايت بهرام کلهرنيا

يکي از اعضاي هيات مديره انجمن صنفي طراحان گرافيک ايران که همراه با جمعي ديگر از هنرمندان باسابقه اين عرصه، اخيرا با مديرکل هنرهاي تجسمي ديدار داشته اند، مطالبات ارائه‌شده در اين ديدار را مطرح و درباره شرايط طراحان گرافيک ذر کشور توضيحاتي را ارائه کرد.

 به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، روز شنبه ـ ۲۳ ارديبهشت ماه ـ اعضاي هيات مديره دوره دهم انجمن صنفي طراحان گرافيک ايران در مرکز هنرهاي تجسمي حضور پيدا کردند و با عبدالرضا سهرابي ـ مديرکل هنرهاي تجسمي ـ به گفت‌وگو نشستند. 

ابراهيم حقيقي، بهرام کلهرنيا، شهرزاد اسفرجاني، عليرضا مصطفي‌زاده، عادل صدرممتاز، بهداد صالحي و تهمتن امينيان نيز از جمله اعضاي انجمن صنفي طراحان گرافيک ايران بودند که در اين ديدار حضور داشتند. 

واحد ارتباطات و رسانه مرکز هنرهاي تجسمي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اعلام کرد که اين نشست در راستاي راهبرد اساسي برگزاري جلسات منظم و تخصصي با انجمن‌هاي هنرهاي تجسمي که در دوره جديد مديريتي مرکز هنرهاي تجسمي پيگيري مي‌شود، برگزار شده است. اعضاي انجمن نيز اظهار کردند که در اين جلسه در کنار گفت‌وگو با مديرکل هنرهاي تجسمي بخشي از مطالبات خود را مطرح کردند. 

در همين راستا بهرام کلهرنيا، از اعضاي هيات مديره دوره دهم انجمن صنفي طراحان گرافيک ايران که در اين جلسه حضور داشته است با ايسنا گفت‌وگو و موارد مطرح شده را ارائه کرد.  

پيشنهاد برگزاري يک بينال/ انجمن صنفي طراحان گرافيک پوست مي‌اندازد

او ابتدا به همزماني اين دعوت با تشکيل مجمع انجمن صنفي طراحان گرافيک اشاره کرد و گفت: مجمع عمومي انجمن مدت کوتاهي پيش برپا شد؛ هيات مديره پيشين استعفا کرده بودند که در جريان انتخاباتي، هيات مديره جديدي انتخاب شد. پس از گذشت بيست و خرده‌اي سال از عمر انجمن، اين اولين باري بود که هيات مديره به دلايلي همراه با يکديگر استعفا کردند. انتخاباتي صورت گرفت و حالا مي‌توان ادعا کرد که انجمن قصد دارد پوست‌اندازي کند و تحولي را تجربه کند. به همين دليل وظيفه‌اي براي احقاق حقوق انجمن بر دوش ما قرار گرفت. 

کلهرنيا ادامه داد: اين دعوت، حدود ۱۰ روز بعد از اين اتفاق صورت گرفت. پس از آن مدتي گفت‌وگو کرديم و از سوي دفتر هنرهاي تجسمي برگزاري يک بينال مطرح شد. درخصوص برگزاري جشن ثابت «سرو نقره‌اي» هم مباحثي مطرح شد. 

او گفت: در اين جلسه تاکيد کرديم که دشواري‌هايي داريم و رفع اين دشواري‌ها مطالبات ماست. اين مطالبات هم اولويت ما نسبت به موارد ديگر است. ابتدا توضيح داديم که انجمن به عنوان يکي از قديمي‌ترين تشکل‌هاي صنفي هنري ـ فرهنگي در ايران، چه جايگاهي را در جامعه دارد. توضيح داديم که انجمن چه فعاليتي دارد و اين فعاليت چه دشواري‌هايي دارد و چه موانعي سر راه آن است. 

دردسر مشتري‌هاي فراري براي طراحان گرافيک/ قيمت‌هاي رسمي که رسمي نيست

اين عضو هيات مديره دوره دهم انجمن صنفي طراحان گرافيک ايران افزود: يک مجسمه ساز يا نقاش يک اثر به وجود مي‌آورد، اما طراح گرافيک اثر نمي‌سازد؛ اثر اجتماعي به بار مي‌آورد و کارهايش با قوطي‌ها، بيلبوردها، روزنامه‌ها و … وارد اجتماع مي‌شود. آثار طراحان گرافيک همه جا حضور دارد و در شرق و غرب و شمال و جنوب کشور ديده مي‌شود. اگر اين آثار خوب باشد جامعه بهبود مي‌يابد و اگر بد باشد آفت و بيماري ايجاد مي‌کند. در سطح جهان نقشي که طراحان گرافيک در درمان زخم‌هاي روزگار دارند شگفت‌انگيز است و بهبودي انساني ايجاد مي‌کنند. شاگرد مدرسه کتابي را مي‌خواند و آموزش مي‌بيند؛ اين در حالي است که پيش از آن يک طراح گرافيک يادگيري را تنظيم کرده است. حتي تنظيم تصاوير محتواي علمي شرايطي را ايجاد مي کند که کودک بتواند براي يادگيري آماده شود و ياد بگيرد.

کلهرنيا با بيان اينکه نقش طراحان گرافيک در روزگار عظيم است، گفت: متاسفانه سفارش‌دهندگان طراحي گرافيک در کمال تاسف به کار طراحان به شکل يک پديده ناچيز و مفت نگاه مي‌کنند. طراحان همواره در معرض سفارش‌دهندگاني هستند که بعد از تحويل کار مي‌روند و هزينه‌اي بابت طراحي پرداخت نمي‌کنند. اين يکي از دشواري‌هاي شغل طراحي گرافيک است. طراح گرافيک همواره در معرض اعتراض‌ها مبني بر قيمت طراحي پوستر است. طراحي بسته‌بندي‌ها هر روز تکثير مي‌شود اما دستمزد يک طراح از آن، يک ده شاهي هم نخواهد شد. وقتي منِ پيرمرد قديمي طرف اين گفت‌وگوها قرار مي‌گيرم واي به حال دوستان جوان ما که گاهي هم بسيار بي‌پناه هستند. آن‌ها در معرض هزاران هزار کم لطفي قرار مي‌گيرند. 

او معتقد است: طراحي گرافيک به عنوان يک تخصص جايگاه واقعي خود را به دست نياورده است؛ چرا که نهادها و سازمان‌هاي قانوني که بايد به اين ماجرا ورود کنند هرگز وارد نشدند. سال‌هاست ما چيزي را به عنوان تعرفه انجمن چاپ مي‌کنيم که براي طراحي پوستر، نشانه و … چه هزينه‌اي بايد دريافت کرد، به آن‌ هم دستمزد رسمي طراحان گرافيک گفته مي‌شود، در حالي که واقعا رسمي نيست. قانون‌گذار بايد اين موضوع را پشتيباني کند که رسميت به وجود آيد؛ اين يعني بقاي صنفي حرفه‌اي طراحان گرافيک، يافتن امنيت اقتصادي و يافتن حاشيه امن براي کار و فعاليت. 

کلهرنيا پس از ارائه اين توضيحات گفت: اين موارد اولين مشکلات و مسائلي بوده که اعضاي هيات مديره دوره دهم انجمن صنفي طراحان گرافيک ايران با دفتر هنرهاي تجسمي مطرح کردند. 

او در ادامه گفت که در اين جلسه موارد ديگري از جمله مشکلات طراحان گرافيک و شهرداري‌ها هم اشاره شده است. 

طراحان گرافيک در معرض تهديد پنهان شهرداري 

کلهرنيا افزود: دفتر کاري بنده، حدود ۱۰ يا ۱۲ بار از سوي شهرداري منطقه پلمب شد. مي‌رفتم و مي‌ديدم کاغذي روي دفتر چسبانده شده است که دفتر پلمب شده است. براي همه همکاران من نيز ده‌ها نمونه از اين ماجرا رخ داده است. ما از جانب شهرداري‌ها در معرض تهديدات متفاوتي هستيم. اصولا دفاتر کار طراحان گرافيک و حتي گالري‌ها در معرض اين تهديد هستند. شهرداري قانون خود را دارد و ما هم قانون خودمان را داريم؛ اين کشمکش و تضادها به شکل حيرت‌انگيزي هميشه دشواري به وجود آورده است. در اين مورد هم از دفتر هنرهاي تجسمي درخواست کرديم که راه حلي پيدا کنند اما سال‌هاست که گفته مي‌شود ميان شهردار و بالاترين فرد در وزارت ارشاد بايد جلسه‌اي برگزار شود، با هم به تفاهم برسند و مسئله را حل کنند اما اين امر محقق نشده است.

طرح مشکل پيشکسوتان طراحي گرافيک 

او گفت: در بخش ديگري از اين جلسه به مشکلات پيشکسوتان طراحي گرافيک اشاره شده است. از ميان جامعه پيشکسوتان طراحي گرافيک که بايد عضو انجمن و تشکل پيشکسوتان شوند فقط يک نفر عضو اين مجموعه و صندوق است. آيا همکاران ما بايد مراجعه و التماس کنند که آن‌ها را عضو جامعه پيشکسوتان کنند؟ اين يک قاعده ساده دارد بايد همکاران ما بيش از ۶۰ سال داشته باشند و در جامعه زندگي و کار کرده باشند. ما همکاران زيادي داريم که با پشتيباني خودمان از آن‌ها مراقبت کرديم؛ براي آن‌ها شرايط امرار معاش و گاه دارو تامين کرديم و بسيار متاسفم که بايد اين موارد را مطرح کنم. شغل طراحي گرافيک شغلي است که خطرات گوناگون در برابر آن قرار گرفته است. طراح گرافيک خود بايد خود را حمايت کند و در آخر عمر هم اگر توانسته باشد ذخيره‌اي ايجاد کند که حقوق بازنشستگي است. مثل اين است که طراحان گرافيک خارج از قانون ايستاده‌اند. 

شغل گرافيست‌ها قاچاقيست؟!

اين عضو هيات مديره دوره دهم انجمن صنفي طراحان گرافيک ايران تاکيد کرد: گويي ما يک شغل قاچاق داريم! اگر اين شغل قانوني است پشتيباني‌هاي قانوني آن کجاست؟ ما نمي‌خواهيم جشن بگيريم. خواسته اول ما اين است که بتوانيم در نظام قانوني کشور جايگاهي منطقي و مطابق با بقيه اصناف جامعه داشته باشيم. چون ابزار اين‌کار در دست سيستم‌هاي قانوني است مغفول مانده و فراموش شده است. 

کلهرنيا در ادامه يکي ديگر از مشکلات کار طراحان گرافيک را هم نبود ابزارهاي کار پيشرفته دانست و گفت: طراحان گرافيک به ابزارهايي نياز دارند که گاهي به سبب مسائل جاري اقتصادي وارد نمي‌شوند. طراح گرافيک مشکلش را با چه کسي درميان بگذارد؟ آيا وزارت ارشاد و … نمي‌توانند راه‌حل‌هايي بيابند که طراح گرافيک به تجهيزات مورد نيازش دسترسي داشته باشد؟‌ آيا نمي‌توان از معافيت‌هاي ارزي براي طراحان گرافيک استفاده کرد يا منابعي در اختيار انجمن گذاشته شود که به تناسب وضعيت آنان توزيع شود تا در بازار سالمي اين تجهيزات را دريافت کنند و نه در بازارهاي بحران‌زده و غيرعادي؟! طراحان گرافيک به ريال دستمزد مي‌گيرد و در بازار با قيمت‌هاي دلاري تجهيزات مي‌خرند.

او افزود: در آن سوي قضيه بسياري از همکاران ما بايد خود را به صندوق اعتباري هنر معرفي کنند و سپس توصيف کنند که چه هستند و که هستند. صندوق هم به آساني زير بار اين معرفي نمي‌رود؛ البته قرار شد برخي از اين موارد به سرعت با پشتيباني‌هاي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي حل شود و اين وعده و قول به ما داده شد. حتما هم حل خواهد شد چون موضوع ساده‌اي است. 

کلهرنيا معتقد است: طراحي گرافيک يک شغل بحران‌زده است و اين بحران‌ها، بحران‌هاي سيستم قانون‌گذار و مديريتي است. تا با يک سيستم مديريتي دوست مي‌شويم و به صورت موقتي برخي از زخم‌هاي جامعه گرافيک پانسمان مي‌شود، با ورود مديران جديد زمين از ابتدا شخم مي‌خورد و بايد از ابتدا کشف موضوع کنيم و خود را توصيف کنيم. اين در حالي است که به آيين‌نامه‌هاي ثابت و پايداري نياز است تا با تغييرات مديريتي دوباره مورد بازنگري قرار نگيرد؛ از اول برنگرديم ببينيم طراح گرافيک کيست و بحرانش چيست. بيش از هر چيزي در خود سيستم، دشواري داريم که دوستان ما نتوانستند مجموعه آيين نامه‌ها و قواعد جاري اجرايي در حوزه کارکردهاي هنري براي تمامي حوزه‌هاي هنري را به وجود بياورند. تشکل‌ها و انجمن‌ها براي اين به وجود آمده‌اند که خود اعضاي صنف در نبود يک فرصت قانوني پشتيبان يا فرصت قانوني قابل فهم و منطقي، بتوانند حقوق جاري خود را عهده‌دار شوند. 

او با بيان اينکه انجمن صنفي طراحان گرافيک ايران قديمي‌ترين تشکل صنفي ايران است، گفت: اين تشکل صنفي در سابقه خود بينال تهران را برگزار کرده است. بينالي که بزرگترين رخداد هنري ايران از انقلاب اسلامي به بعد بوده و هست. بعد آن هرگز در اين ابعاد يک جشنواره برپا نشد. ۲۷ يا ۲۸ استاد جهاني بزرگ و آدم اول‌هاي جهان براي اين رويداد به ايران آمدند و هر روز چند نفر از آنان سخنراني داشتند. تمام موزه ها و گالري‌ها در اختيارمان بود و در تهران يک فعاليت جمعي بزرگ برپا شد. برخي فعاليت‌هاي کوچک ما نيز خود يک بينال بود. مثلا مجموعه قباله‌هاي ازدواجي که به نمايش گذاشته شد؛ اين گنج تاريخ ما بود که انجمن توانسته بود آن را گردآوري کند. 

او سپس با طرح اين پرسش که چرا بينال متوقف شد، چنين پاسخ داد: مسوولان وقت ارشاد بينال را متوقف کردند. بينال در يکي از دوره‌ها به شيراز رفت و تمام منابعي را که ارشاد مکلف بود بپردازد به شيراز دادند اما مسوول مربوط کار را درست انجام نداد. اين اتفاق براي حدود چهار يا پنج دوره پيش بود. 

کلهرنيا اظهار کرد که انجمن صنفي طراحان گرافيک ايران پولي ندارد و سرمايه‌دار نيست اما بعد از آن اتفاق هزينه‌ها را داد که در نهايت تلف شد. در دوره ديگري از بينال ما طلب‌هايي داشتيم که روي کاغذي نوشتند تا مساعدت و همکاري شود اما نشد. البته گاه هم دوستاني از راه رسيدند و پشتيباني‌هايي کردند. در مجموع بحران نبود قانون‌گذار و همچنين نبود آيين‌نامه اجرايي يکپارچه بر اساس خواسته‌ها، برنامه‌ها و تکليف‌ها را داريم که اين مساله شامل حال تمام انجمن‌ها و تشکل‌ مي‌شود. ما نياز داريم که بينال و سرو نقره‌اي و رخدادهاي ديگر اجتماعي برپا شود و همه اين‌ها در گروي رخدادهاي عجيب و غريب ديگري هستند که ما را درگير خود کردند. 

اين هنرمند در پايان بار ديگر با اشاره به جلسه‌اي که با مديرکل هنرهاي تجسمي ارشاد داشتند، گفت: دوستان در اين جلسه مواردي که ذکر شد را يادداشت کردند و اميدواريم که همکاري‌هاي لازم براي رفع مشکلات صورت گيرد. وعده پشتيباني و همکاري به ما داده شد. همچنين قصد داريم که از دوستان ارشاد هم بخواهيم که کميسيون‌هاي مشترکي تشکيل شود که نه فقط با انجمن گرافيک بلکه انجمني با کميسيون مشخصي با يکديگر در وزارتخانه بنشينند و يک به يک مسائل خود را بگويند و براي آن‌ها راه حل پيدا شود. 

پیمایش به بالا