نقاشي قهوه‌خانه‌اي روشي براي تنوع در داستان‌سرايي

نشست تخصصي «تطابق صوت و تصوير در نقالي، پرده‌خواني و نقاشي قهوه‌خانه‌اي» در موزه هنرهاي معاصر تهران برگزار شد.

به گزارش گالري آنلاين به نقل از مهر، پنجمين نشست از سلسله نشست‌هاي تخصصي نمايشگاه «همچنان جاري» (مروري بر بازتاب جريان عاشورا در هنرهاي تجسمي معاصر)، با عنوان «تطابق صوت و تصوير در نقالي، پرده‌خواني و نقاشي قهوه‌خانه‌اي» با حضور رحمت اميني پژوهشگر و مدرس دانشگاه، فرهاد اميني پژوهشگر و مدرس دانشگاه و داوود بني‌اردلان پژوهشگر و مدرس دانشگاه، روز سه شنبه هفتم شهريورماه در کتابخانه موزه هنرهاي معاصر تهران برگزار شد.

رحمت اميني در اين نشست با تاکيد بر قصه‌گويي و توانايي قصه‌گويي و نقالي گفت: ۲ محور نمايش‌هاي تراژيک و کميک وجود دارد. در محور نمايش‌هاي تراژيک، يک خطي رسم مي‌کنيم که نقطه آغازين قصه‌گويي است. اولين کاري که بشر بعد از اينکه زبان را آموخت براي کارکردهاي اجتماعي و انساني خودش استفاده کرد، قصه‌گويي را به کار برد، قصه‌گويي يک شيوه درماني و يک وجه سرگرم کننده دارد. قصه‌گويي بخشي از سنت شفاهي ايراني است که از مثنوي‌خواني تا شاهنامه‌خواني تا رسيدن به نقالي‌خواني را در برمي‌گيرد.

وي بيان کرد: نقاشي قهوه‌خانه‌اي کارکرد تخصصي خود را دارد که بحث مفصلي است. نقاشي قهوه‌خانه‌اي روشي بود که نقال براي تنوع در داستان‌سرايي و قصه‌گويي استفاده مي‌کرد، نقال براي اينکه بتواند رضايت مخاطب خود را داشته باشد از نقاشي‌هاي قهوه‌خانه براي نقالي خود استفاده مي‌کند. نقال و نقاش مي‌شود پرده‌خوان.

فرهاد اميني ديگر سخنران اين نشست به تطابق صوت و تصوير در پرده‌خواني، نقالي و نقاشي قهوه‌خانه‌اي پرداخت و گفت: ما با سه گونه رسانه هنري مواجه هستيم، رسانه تصويري که نقاشي قهوه‌خانه‌اي است، رسانه صوتي که نقالي و رسانه ترکيبي يعني صوت و تصوير که به آن پرده‌خواني مي‌گويند. ما در فرهنگ‌هاي شفاهي به طور کلي نسبت بنيادين را ميان صوت و تصوير مي‌بينيم.

وي افزود: اجراي شفاهي در طول و سير تطور تاريخي از ابتدا با تصوير درگير بود. اگر شما اين سنت شفاهي را تا غارنشيني به عقب ببريد بديهي است که شمن‌ها در دوران غارنشيني يا نسخه‌هاي اوليه آنها هم عملا داشتند اجراي شفاهي مي‌کردند، البته با رويکرد به تصويري که براي آن قبيله خاص معنايي داشت. منظور از اجراي شفاهي، فرهنگ‌هاي شفاهي است. فرهنگ‌هايي که مکتوب را به عنوان تنها سند رسمي بلکه چيزي در جان اجراگر دريافت مي‌کرد. يعني در فرهنگ‌هايي که اجراگر در آنها خودش يک کتابخانه کامل است و الزاماً به اين معنا نيست که او تحصيلات آکادميک و شبيه به اين را داشته باشد.

در بخش دوم اين نشست رحمت اميني درباره تعزيه‌خواني و نحوه اجراي تعزيه‌خوان پرداخت و گفت: وقتي درباره اشخاص مثبت و اوليا بگوييم، آنها بايد افرادي باشند که بيان آوازين و لطيف داشته باشند و بخشي که در مورد اشقيا و افراد قطب منفي است بايد اشتلم‌خواني کنند و بيان خشونت‌آميزي داشته باشند، حتي در نقاشي‌هاي پرده‌خواني هم آدم‌هاي بد، زشت کشيده مي‌شوند و آدم‌هاي مثبت در اوج زيبايي نقاشي مي‌شوند.

فرهاد اميني در بخش دوم اين نشست گفت: هسته سخت فرهنگي يعني عناصر رسمي که آن فرهنگ را به رسميت مي‌شناسند و ديگري پوسته نرم فرهنگي است که با استفاده از المان‌هاي موسيقي و تصوير کار خودش را انجام مي‌دهد. مثلثي که مؤلف، نقال و مخاطب به وجود مي‌آورد، تأثيري بر مخاطب مي‌گذارد.

سلسله نشست‌هاي تخصصي هر هفته تا ۲۲ شهريور، همزمان با نمايشگاه «همچنان جاري»، با حضور هنرمندان و صاحب نظران هنري برگزار مي‌شود و ورود براي کليه علاقه‌مندان آزاد است.

نمايشگاه «همچنان جاري» تا ۲۲ شهريور همه روزه به جز دوشنبه‌ها و تعطيلات رسمي از ساعت ۱۰ تا ۱۹ در موزه هنرهاي معاصر تهران به نشاني خيابان کارگر شمالي، جنب بوستان لاله ميزبان عموم علاقه‌مندان است.

پیمایش به بالا