با مصوبه جديد هيأت وزيران، ۲۱۱ شيء تاريخي ايران به مدت يک‌سال در چين به نمايش گذاشته مي‌شود. اين آثار حدود ۶ ماه پيش به پکن منتقل شد و حالا قرار است تا ۶ ماه ديگر در چين بماند.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، هيأت وزيران در جلسه ۲۲ آذرماه سال ۱۴۰۲ به پيشنهاد وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي به استناد اصل ۱۳۸ قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، خروج موقت ۲۱۱ شيء آثار تاريخي و ۵ اثر بازآفريني‌شده، براي برگزاري نمايشگاه در کشور چين به مدت ۶ماه توسط اين وزارتخانه و با مسئوليت آن و با رعايت قوانين و مقررات مربوطه، مجاز اعلام کرد و مصوبه آن نيز ۲۵ آذرماه با امضا محمد مخبر ـ معاون اول رئيس‌جمهور فقيد ـ ابلاغ شد.
۲۱ دي‌ماه ۱۴۰۲، اين آثار تاريخي در موزه ملي پکن در شهر ممنوعه با عنوان «شکوه ايران باستان» به نمايش درآمد. طبق مستندات موجود، دولت چين ۲۱۱ شيء تاريخي را ۱۱۴ ميليون و ۲۰۵ هزار يورو بيمه کرده است و نسبت به حفاظت و نمايش «اماني» آنها تعهد دارد.
طبق اظهارات اوليه مقامات وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي، اين نمايشگاه قرار بود تا ۱۱ آوريل ۲۰۲۴ برابر با ۲۱ فروردين‌ماه ۱۴۰۳ در کاخ موزه پکن (شهر ممنوعه) برپا شود و پس از آن، اين آثار به مدت سه ماه در شانگهاي به نمايش گذاشته شوند، اما پيگيري‌هاي ايسنا حاکي از اين است که نمايش اين آثار در موزه ملي پکن بيشتر از سه ماهِ وعده‌داده شده، ادامه داشته است.
اينک در آستانه برگزاري چهاردهمين انتخابات رياست جمهوري، عزت‌الله ضرغامي ـ وزير ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي ـ خبر دادهکه هيأت وزيران دولت سيزدهم مصوبه ديگري براي نمايش اين آثار به مدت ۶ ماه ديگر در چين، صادر کرده و قرار است از ۲۳ خردادماه، ۲۱۱ شيء به همراه ۵ شيء بازآفريني شده در «شانگهاي» نمايش داده شود.
ضرغامي چهارشنبه ۱۶ خردادماه ۱۴۰۳ در حياط دولت به خبرنگاران گفت که «شش ماه قبل مصوبه اي داشتيم براي برگزاري نمايشگاه «شکوه ايران باستان» در موزه ملي پکن، اين نمايشگاه با استقبال زيادي مواجه شد و چين از ما درخواست کرد که شش ماه ديگر تمديد کنيم تا در نمايشگاه بزرگ شانگهاي هم شرکت کنيم که امروز اين موضوع در هيأت وزيران تصويب شد. اين نمايشگاه ۲۳ خرداد در شانگهاي آغاز مي‌شود و از من هم براي حضور در آن دعوت شده است.»
در نمايشگاه «شکوه ايران باستان»، آثاري از موزه ملي ايران در چين به نمايش گذاشته شده استکه دوره تاريخي از عصر آهن تا دوره صفوي را در برمي‌گيرد و بيش از ۳ هزار سال فرهنگ و هنر ايران را به نمايش گذاشته است.
تکوک زرين هخامنشي به شکل شير نشسته از همدان، جام زرين مارليک با نقش اسب شاخدار، آجر لعابدار قلايچي با نقش جانور، پارچ دسته‌دار نقره‌اي همدان، جلو تنه شير تخت جمشيد از جنس لاجورد، سرمجسمه تخت جمشيد از خمير آبي، تکوک زرين هخامنشي، نيم‌تنه انساني گچي از حاجي‌آباد فارس، کاسه شيشه‌اي ساساني از ديلمان گيلان، بشقاب نقره‌اي ساساني و بشقاب پايه‌دار نقره‌اي ساساني با نقش سوارکار، از جمله شاخص‌ترين آثار اين نمايشگاه هستند که در کنار مجموعه‌اي از سکه‌ها و زيورآلات طلايي و نقره‌اي و ظروف شيشه‌اي، برنجي و مسي، پلاک‌ها و مُهرهاي مفرغي، تکوک‌ها، تنديس‌ها و مجسمه‌هاي سنگي و گِلي، کاشي‌هاي لعابدار و همچنين کتيبه‌هاي تخت جمشيد، «موقت» و «اماني» به چين منتقل شده‌اند.
سرستون گاو کاخ آپاداناي تخت جمشيد، نسخه اويغوري از مجموعه شيخ صفي‌الدين اردبيلي، يک برگ نگارگري از خمسه نظامي و يک ورق نگارگري از سده ۱۶ و ۱۷ ميلادي، به همراه مجسمه داريوش، پنج شيئي هستند که بازآفريني شده و مولاژ آنها به نمايش گذاشته شده است.
وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي تا کنون جزئيات بيشتري از جمله چگونگي انتقال اين آثار از ايران به چين و يا تعهدات و ضمانت‌هاي احتمالي که چين براي نمايش اماني، حفاظت و بازگشت اين آثار داده و يا شهرهاي ديگري که قرار است اين آثار در آنجا نيز به نمايش گذاشته شود، ارائه نکرده است. پيش‌تر گفته شده بود نمايشگاه «شکوه ايران باستان» با تأييد و مصوبه دولت، در موزه‌هاي شانگهاي، گوانجو، شنجن، شيان و ارومچي نيز به نمايش گذاشته خواهد شد.
هادي ميرزايي ـ مدير اداره‌کل موزه‌ها در وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي ـ، در روزهاي نخست برپايي اين نمايشگاه در پکن نيز گفته بود: «تمام هزينه‌هاي مربوط به اين نمايشگاه از آماده‌سازي اشياء تا بسته‌بندي، حمل و نقل و اعزام امناي اموال فرهنگي ـ تاريخي موزه ملي ايران و نمايندگان ايران براي حضور در افتتاحيه نمايشگاه با چين بوده است. همچنين دولت چين براي اين آثار به ايران «تضمين صيانت از اموال» داده است.»
وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي اظهار کرده است نمايشگاه «شکوه ايران باستان» را با هدف معرفي شايسته تاريخ و تمدن شکوهمند ايران و نيز ترغيب و تشويق گردشگران چيني براي سفر به ايران و با عنايت به تأثير برگزاري نمايشگاه‌ها بر جذب گردشگران خارجي، در کشور چين برگزار کرده است.
علي دارابي ـ قائم مقام وزارت ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي ـ در نخستين روزهاي برپايي اين نمايشگاه در پکن، گفته بود: در روز دوم نمايشگاه «شکوه ايران باستان»، همه بليت‌هاي اين نمايشگاه براي دو هفته آينده پيش‌فروش شد و اين نشانه‌اي از اقبال جهانيان به جايگاه و عظمت تمدن و فرهنگ و هنر ايرانيان است.
موضوع برپايي نمايشگاه آثار تاريخي ايران در چين، از سال ۱۴۰۰ و به دنبال بيانيه مشترک «ابتکار عمل آسيايي در حفاظت از ميراث فرهنگي» که به مناسبت پنجاهمين سالگرد برقراري روابط ديپلماتيک دو کشور امضا شده بود، مطرح بود. در آن بيانيه دو کشور ايران و چين نسبت به برگزاري نمايشگاه‌هاي متقابل آثار موزه‌اي در خاک دو کشور متعهد شده‌اند. بر اين اساس در خرداد ۱۴۰۱ جبرئيل نوکنده ـ رييس کل موزه ملي ايران ـ که تا سال ۱۳۹۸ و پيش از همه‌گيري کرونا با بسياري از کشورها نمايشگاه مشترک و متقابل برگزار کرده بود، از مذاکرات ايران و چين براي برگزاري چنين نمايشگاهي به ايسنا خبر داده بود.
موزه ملي ايران پيش از اين هم نمايشگاه‌هايي را در چين برگزار کرده بود. سال ۱۳۹۱ حدود ۱۰ اثر برگزيده از موزه ملي ايران به موزه شانگهاي چين امانت داده شد تا در شصتمين سال تاسيس اين موزه، در کنار ۹۰ سفال تاريخي از کشورهاي آمريکا، ترکيه، انگلستان، ايتاليا به نمايش گذاشته شود.
سال ۱۳۹۸ نيز در نمايشگاهي با عنوان «شکوه تمدن‌هاي آسيا»، مشترکا با ۲۱ کشور از جمله افغانستان، پاکستان، ارمنستان، هند، اردن، تاجيکستان، مغولستان، ترکمنستان، ميانمار، سريلانکا، آذربايجان، لبنان، امارات متحده عربي، کامبوج، ژاپن، عربستان سعودي، مالزي، سنگاپور و لائوس از قاره آسيا و يونان و مصر از قاره‌هاي اروپا و آفريقا، ۱۵ شيء تاريخي را براي نمايش به پکن فرستاده بود. در همان سال، ۱۴ قلم شيء ديگر از موزه ملي ايران در شهر ممنوعه چين، در نمايشگاهي با عنوان «دنياي لونگ چوان: سلادون لونگ چوان و جهاني شدن» به نمايش گذاشته شد که بازگشت اين آثار به ايران با اجراي دستورالعمل‌هاي سختگيرانه دوران کرونا در سال ۱۳۹۹ همزمان شد.
برگزاري نمايشگاه‌هاي مشترک و انتقال تعدادي از آثار تاريخي و اغلب از موزه ملي ايران به موزه‌هاي کشورهاي ديگر بيش از دو دهه قدمت دارد که بيشتر به واسطه تفاهم‌نامه‌هاي سازمان وقت يا وزارت کنوني ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي و همچنين موزه ملي ايران با برخي موزه‌ها و کشورهاي ديگر اتفاق افتاده است که اين نمايشگاه‌ها به صورت مشترک و يا متقابل در آلمان، فرانسه، ايتاليا، هلند، اسپانيا و چين برگزار شده‌اند. هرچند اين رويه از اواخر سال ۱۳۹۸ با تشديد برخي تحريم‌ها و متعهد نشدن شرکت‌هاي بيمه متوقف شده بود.