مونۀ فراموش‌شده: بازگشت دخترخوانده‌ کلود مونه به صحنه‌ي هنر

بلانش هوشده-مونه، دخترخوانده‌ي کلود مونه، نه‌تنها دستيار وفادار و همراه او در خلق آثار امپرسيونيستي بود، بلکه خود هنرمندي با استعدادي چشمگير بود. اکنون، نمايشگاهي در آمريکا تلاش دارد تا جايگاه فراموش‌شده‌اش را در تاريخ هنر بازيابد و آثار درخشانش را به جهانيان معرفي کند.

به گزارش گالري آنلاين، بلانش هوشده-مونه به‌ندرت در تاريخ هنر شناخته شده است. اما او نه‌تنها به کلود مونه، ناپدري‌اش، کمک مي‌کرد بلکه آثار مستقل برجسته‌اي نيز خلق کرده است – اغلب با موضوعاتي مشابه آثار او.

کومه‌ کاه در ژيورني، درختان صنوبر در حاشيه‌ي آب، صبح‌گاه بر رودخانه‌ي سن. اين عناوين نقاشي فقط يک نام را به ذهن مي‌آورند – کلود مونه بزرگ، خالق بازتاب‌هاي لرزان نور و فضا که سنگ‌بناي امپرسيونيسم به‌شمار مي‌رود.

اما درحالي‌که مونه از اين موضوعات نقاشي کرده، اين آثار درواقع متعلق به بلانش هوشده-مونه (۱۸۶۵–۱۹۴۷)، دخترخوانده و بعدها عروس او هستند. او در کنار مونه نقاشي آموخت و آثارش را از طريق گالري‌هاي برجسته‌ي پاريس به نمايش گذاشت و فروخت. بهترين آثار او هنرمندي را نشان مي‌دهند با چنان نبوغي که اين سؤال پيش مي‌آيد چگونه او از حافظه‌ي تاريخي حذف شده است.

Claude Monet's Morning on the Seine near Giverny (1897) and Blanche Hoschedé-Monet's Morning on the Seine (c 1896) (Credit: Alamy/ Collection of Alice and Rick Johnson)

اکنون نمايشگاهي جديد و يک مونوگرافي همراه آن – اولين در نوع خود – تلاشي براي بازگرداندن اعتبار هنري اوست. نمايشگاه «بلانش هوشده-مونه در نور» در موزه هنر سيدني و لوييس اسکنزي در اينديانا، ۴۰ نقاشي از او را در کنار دفترچه‌ طراحي‌ها، عکس‌ها و نامه‌ها گردآورده تا نه‌تنها اعتبار امپرسيونيستي او را تثبيت کند، بلکه نقش او به عنوان دستيار و همراه مونه در سفرهاي نقاشي فضاي باز را نيز نشان دهد – تنها کسي در ميان فرزندانش، چه بيولوژيکي و چه ناتني، که عشقي مشابه به نقاشي داشت.

سختي بيرون کشيدن هوشده-مونه از دل تاريخ، با اين واقعيت که کمتر از ۳۰۰ اثر او در مجموعه‌هاي عمومي نگهداري مي‌شود، پيچيده‌تر شده است. در فرانسه، نزديک‌ترين مکان به ژيورني، موزه‌ي سابق ورنون، بيشترين آثار او را در اختيار دارد – هشت نقاشي و يک پاستل – و سال گذشته همزمان با ۱۵۰مين سالگرد امپرسيونيسم، شجاعانه به موزه بلانش هوشده-مونه تغيير نام داد. در همين حال، موزه‌ي اورسه‌ي پاريس تنها دو اثر از او دارد – که هيچ‌کدام در حال حاضر به نمايش گذاشته نشده‌اند.

هيچ‌کدام از آثار هوشده-مونه در مجموعه‌هاي عمومي بريتانيا وجود ندارد، و در آمريکا نيز تنها يک اثر با عنوان «بيدهاي گريان بر برکه نيلوفر آبي در ژيورني» در موزه هنر کلمبوس در اوهايو نگهداري مي‌شود. نمايشگاه اينديانا درواقع اولين نمايشگاه انفرادي او در خاک آمريکا است و نشانه‌اي از رشد تدريجي شهرت اوست.

جوليا لوِي، رئيس بخش حراج آثار مدرن در ساتبيز نيويورک مي‌گويد: «گرچه آثار بلانش هنوز نسبتاً ناشناخته و در بازار کمتر ارزيابي شده‌اند، اما به‌وضوح در حال جلب توجه مجموعه‌داران و نهادهاي هنري است.»

زماني‌که بلانش وارد زندگي کلود شد

بلانش، دختر اوژن هوشده، تاجر ثروتمند و علاقه‌مند به هنر پيشرو بود. نقاشاني چون مانه، رنوار، کايبوت، کاسات و البته مونه از مهمانان هميشگي او بودند. او در يازده‌سالگي با کلود مونه آشنا شد، زماني‌که پدرش از مونه خواست چند تابلوي بزرگ براي منزل‌شان نقاشي کند.

او بعدها در يادداشت‌هايي نوشت: «يادم هست که آمد. او را به عنوان يک هنرمند بزرگ معرفي کردند، با موهاي بلند. از همان ابتدا حس خوبي نسبت به او داشتم چون مشخص بود که از بچه‌ها خوشش مي‌آيد.»

Claude Monet's Stacks of Wheat (End of Summer) and Blanche Hoschedé-Monet's The Small Grainstacks (Credit: Art Institute of Chicago, Collection of Alice and Rick Johnson)

مونه بعدها با همسر هوشده، آليس، و شش فرزند او از جمله بلانش، در يک خانه مشترک در کنار همسر و دو فرزندش زندگي کرد. پس از مرگ همسر مونه، رابطه‌اي عاطفي ميان او و آليس شکل گرفت که بعدها به ازدواج انجاميد.

بلانش خيلي زود در نقاشي پيشرفت کرد و همراه مونه به نقاشي در طبيعت مي‌رفت. او تابلوهايش را در کنار آثار ناپدري‌اش مي‌کشيد، و حتي قايق نقاشي او را هم هدايت مي‌کرد. برخي از آثار او مستقيماً با مناظر مشابه نقاشي‌هاي مونه مقايسه مي‌شوند، اما سبک او واضح‌تر و تاکيد بيشتري بر واقعيت داشت.

فيليپ پيگه، نتيجه‌ي خواهر بلانش و مورخ هنري، مي‌گويد: «او بيش‌تر نگران ثبت آنچه مي‌ديد بود تا احساساتي کردن تصوير. آثارش ترکيب‌بندي‌هايي سنجيده و محکم دارند.»

Claude Monet's Spring in Giverny (1890) and Blanche Hoschedé-Monet's Shadows on the Meadow (Credit: Clark Art Institute/ Alamy)

در سال ۱۸۹۷ با پسر مونه، ژان، ازدواج کرد و مدتي از نقاشي فاصله گرفت تا از شوهر بيمارش مراقبت کند. پس از مرگ ژان، به ژيورني بازگشت و در کنار مونه باقي ماند – زماني‌که مونه نگران کاهش بينايي‌اش بود و کار بر روي «نيلوفرهاي آبي» بزرگش را شروع کرده بود.

حضور او مايه‌ي دلگرمي مونه بود و به او نيرويي داد تا پروژه‌هاي بزرگ پاياني‌اش را دنبال کند. او هرگز دست به آثار مونه نزد و مي‌گفت: «اين کار توهين به او بود.» پس از مرگ مونه، بلانش در ژيورني ماند، از باغ و خانه مراقبت کرد و دوباره شروع به نقاشي نمود.

در سال ۱۹۲۷ اولين نمايشگاه انفرادي‌اش را در گالري برنهيم-ژون در پاريس برگزار کرد. منتقدي نوشت: «او بيش از يک وارث است، يک نام بزرگ را دوباره زنده کرده است.»

The photo from July 1915 captures Claude Monet working at a painting, with Blanche by his side (Credit: Collection of Philippe Piguet-Claude Monet)

شايد بلانش را بتوان دنباله‌دار امپرسيونيسم دانست – درخشش نهايي يک جريان هنري – اما بزرگ‌ترين ميراث او، وفاداري تمام‌عيارش به کلود مونه بود. رنه گيمپل، دلال هنري، نوشت: «بدون او، کلود مونه در انزوايي مي‌مرد که او را از پاي درمي‌آورد. اين بلانش بود که او را براي ما زنده نگاه داشت. نسل آينده نبايد او را فراموش کند.»

نمايشگاه «بلانش هوشده-مونه در نور» تا ۱۵ ژوئن در موزه هنر اسکنزي، اينديانا ادامه دارد.

In this 1887 painting, Monet depicts Blanche at her easel (Credit: LA County Museum of Art/ Mr and Mrs George Gard De Sylva Collection/ Museum Associates/ LACMA)

پیمایش به بالا