به گزارش گالري آنلاين به نقل از هنرآنلاين عمارت تاريخي مسعوديه در حالي وارد فصل چهارم کاوشهاي 
باستان شناسي ميشود که هدف اصلي از اين کاوشها تهيه و تدوين يک گزارش مشروح توصيفي از آثار معماري و شواهد تاريخي-فرهنگي آن اعلام شده است.
عمارت مسعوديه در آينده اي نزديک صاحب سايت موزه ميشود. همچنين آثار کشف شده در سه فصل حفاري گذشته در سايت موزه اي که در ضلع غربي عمارت ايجاد ميشود به نمايش گذاشته خواهد شد.
اکبر تقي زاده مجري مرمت و احياي عمارت مسعوديه با اعلام اين خبر گفت: فصل چهارم کاوشهاي باستان شناسي در عمارت تاريخي سال آينده انجام خواهد شد.
اين پيشکسوت ميراث فرهنگي با اشاره به گمانه زنيها و فعاليتهاي قبلي در عمارت مسعوديه گفت: با توجه به کشف شواهدي از ساخت و سازهاي احتمالاً قبل از دوره ناصري، اهميت بقاياي موجود در فهم روند تحولات معماري در مجموعهها يک برنامه جامع باستان شناختي در محوطه مجموعه مورد نظر ضروري و راهگشاي شناخت مسير تغييرات در بنا و نيز کارکرد آن تشخيص داده شد.
تقي زاده با اشاره به اجراي ۵ مرحله فعاليتهاي گمانه زني و باستان شناسي در عمارت مسعوديه تاکنون افزود: ابتدا زير نظر زنده ياد شيرازي گمانه زنيهاي محدودي در ضلع غربي عمارت مسعوديه انجام گرفت که طي آن به وجود آثاري پي برده شد ولي به دليل نامشخص گمانهها پوشانده شد و کاوش به بعد موکول شد.
به گفته وي گمانه زنيها و حفاريهاي محدودي که بعداً در حد فاصل عمارت سيد جوادي و حصار غربي صورت گرفت، منجر به کشف آثاري شد.
تقي زاده سپس به بيان فصلهاي اول و دوم حفاري در عمارت مسعوديه توسط ناصر نوروز زاده چگيني پرداخت و افزود: فصل اول به شناسايي، ساماندهي، خوانا سازي و حفاظت از حفاريهاي پيشين اختصاص داشت.
به گفته او در فصل دوم نيز نسبت به انجام سونداژهاي جديد براي شناسايي وسعت آثار به جا مانده در حياط مشيرالملکي اقدام شد.
تقي زاده در ادامه گفت: فصل سوم کاوشهاي باستان شناختي عمارت مسعوديه بر شناسايي، خوانا سازي، تعيين قدمت و نوع کاربري بقاياي معماري به دست آمده از کند و کاوهاي گذشته در جبهه غربي حياط بناي سيد جوادي و همچنين کاوش در جبهه غربي حياط و عمارت مشير الملکي و حياط خلوت متمرکز بوده است.
وي فضاهاي شناسايي شده را آب انبار و پاشير، راه پلههاي دسترسي به آب انبار، فضاي ايوان مانند، گربه روها، حوض آب، سيستمهاي آبرساني و … که متعلق به زمان پيش از ساخت عمارت مسعوديه است، اعلام کرد.
تقي زاده آثار کشف شده را سفال، کاشي، موزاييک و … اعلام کرد که غالب سفالها از انواع لعابدار و بدون لعاب منقوش و ساده هستند.
او گفت: پژوهشهاي صورت گرفته ضمن رفع برخي ابهامات در فهم آثار معماري موجود و نيز ارتباط آن به عنوان مجموعه اي يکپارچه تاکيد و راه را براي شناخت دقيق تر و کامل تر اين مجموعه هموار ميکند. او در پايان ادامه بررسيها و کاوشهاي باستان شناختي در عمارت مسعوديه را يک امر ضروري و لازم دانست.
مسعوديه، از واقعه به توپ بستن مجلس تا نخستين کتابخانه و موزه ملي ايران
عمارت مسعوديه واقع در خيابان ملت در سال ۱۲۹۵ هجري به فرمان مسعود ميرزا ملقب به ظل السلطان فرزند ناصرالدين شاه در اراضي باغ نظاميه ساخته شد. باغ نظاميه علاوه بر باغ وسيع در تهران قديم مجموعه اي منسجم از ابنيه اداري- مسکوني ظل السلطان را در بر داشته است. عمارت مسعوديه علاوه بر کارکرد اصلي خود در ادوار مختلف عملکردهاي متفاوتي داشته و متناسب با دورهها دستخوش تغيير و تخريب شده است.
اين اثر در تاريخ ۲۷ دي ۱۳۷۷ با شمارهٔ ثبت ۲۱۹۰ بهعنوان يکي از آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.
باغ عمارت مسعوديه با دستور مسعود ميرزا حاکم اصفهان، ملقب به ظلالسلطان فرزند ناصرالدين شاه پس از آقامحمد در ۱۲۹۵ ق، به سرکارگري رضا قلي خان (ملقب به سراج الملک) در زميني به وسعت حدود ۴۰۰۰ مترمربع و مرکب از بيروني (ديوان خانه) و اندروني و ديگر ملحقات بنا شده است. در واقع نام اين عمارت نيز برگرفته از نام مسعود ميرزا به مسعوديه شهرت يافته است.
معمار اين بنا استاد شعبان معمار باشي و ناظر آن ميرزا رضا قلي خاني ملقب به سراج الملک است.
عمارت مسعوديه در طول سالهاي عمر خود شاهد وقايع بسيار زيادي بود. در جريان جنبش مشروطه با توجه به نزديکي آن به ميدان بهارستان و اختلاف ظل السلطان با برادرش مظفر الدين شاه و فرزند او، يکي از پايگاههاي مشروطه خواهان و مخالفان محمد علي شاه بود. در سال ۱۲۸۷ در نزديکي اين عمارت بمبي دست ساز زير کالسکه محمد علي شاه منفجر شد که بهانه لازم را براي به توپ بستن مجلس دست او داد. پس از واقعه بهارستان، عمارت مسعوديه نيز به همراه خانه ظهيرالدوله و ساير مشروطه خواهان به رگبار بسته شد.
بناي بسياري از ساختمانهاي فرهنگي کشور در اين عمارت گذاشته شد. نخستين کتابخانه و موزه ملي ايران جايي در گوشه اين عمارت برپا شدند. در حدود سالهاي ۱۳۰۴ انجمن معارف با استفاده از يکي از اتاقهاي آن نخستين کتابخانه رسمي کشور را که پايه اصلي و اوليه کتابخانه ملي بود را گذاشت. چند سال بعد نيز يکي ديگر از اتاقهاي آن به عتيقههاي باستاني که از گوشه و کنار ايران به دست آمده بود اختصاص يافت و در حقيقت نخستين موزه ايران در آن پايهگذاري شد. اشياي عتيقه همين جا در سال ۱۳۱۸ به موزه ملي منتقل شد.