تالين پايتخت استوني، با چهار صد هزار نفر جمعيت، شهرتش را مديون دسترسي جمعي به ارتباطات الکترونيک است. اما زيرساخت‌هاي شهري و بزرگراه‌هاي درون‌شهري اين شهر که قدمتي ۸۰۰ سال دارد، کهنه شده است و نياز به بازانديشي دارد. سروصداي زياد، ساختمان‌هاي بتوني متعدد و خودروهاي فراوان، چالش‌هاي پيش روي برنامه‌ريزي شهري مدرن در تالين است.
سومين دوسالانه معماري در تالين با موضوع شهرهاي خودران از روز چهارم سپتامبر کار خود را با موضوع شهرهاي خودران آغاز کرده است. پرسش اصلي مطرح در اين دوسالانه اين است: مراکز شهرها در آينده بايد چگونه باشد؟
از نظر مارتن کواتس معمار و برنامه‌ريز شهري و مسئول اصلي برگزاري نمايشگاه‌ها آينده بايد تداوم پذير باشد. وي مي‌گويد: "خودروي بدون راننده در شهرها به معني اين است که تعداد خودروها بايد يک‌دهم تعداد فعلي شود. در اين صورت، خواهيم توانست از فضايي که امروز توسط ماشين‌ها (خودروها) در شهر اشغال مي‌شود طور ديگري استفاده کنيم. بعد بايد بيانديشيديم که با اين فضا چه بايد بکنيم. معماران و طراحان فضاهاي سبز بايد دست‌به‌کار شوند و براي خلاقيت نياز به ابزارهاي جديد خواهند داشت."
نمايشگاه "بدن و ساختمان"(Body Building) بخشي از دوسالانه معماري در تالين است که در موزه معماري استوني برگزار مي‌شود. ده معمار شرکت‌کننده در اين نمايشگاه، پيش نمونه‌ها و فناوري‌هاي جديدي را به نمايش گذاشته‌اند. بيننده در اين غرفه‌ها با مفهومي آشنا مي‌شود که شايد آينده معماري، طراحي فضا، ساختمان و اشياء معمولي باشد.
سي‌ام توکسام يکي از مسئولان نمايشگاه "بدن و ساختمان" مي‌گويد: "بدن و ساختمان در واقع دو وضعيت متضاد را مي‌نماياند. “ساختمان” چيزي است مرتب و منظم که ديوار دارد و با بتون و شيشه ساخته شده است. در حاليکه بدن چيزي است که اندام دارد و خودش را نظام مي‌دهد و تطبيق‌پذير است. يعني يک سيستم کامل است."
شيله پيلاک، ديگر برگزار کننده نمايشگاه "بدن و ساختمان" هم به خبرنگار يورونيوز مي‌گويد: "ما در عمل مي‌خواهيم اين کار را در فضا هم تکرار کنيم و اشيا را طوري مرتب کنيم که بيننده از يک سويِ اين دو وضعيت متضاد، به‌سوي ديگر آن برود."
يکي از نمونه‌هاي مفهوم حرکت بين وضعيت سخت و صلب و سيستم اندامواره در کارگروه پژوهشي موسوم کُکوگويا ديده مي‌شود. اين گروه دو آزمايشگاه در ملبورن و لندن دارد.
رول‌اند اسنوکس، معمار و يکي از دو مدير اين گروه پژوهشي مي‌پذيرد که اثرش برخي از خصوصيات مجسمه‌سازي را دارد اما مي‌افزايد که از نظر خودش اين کار يک پيش نمونه معماري مي‌بيند.
وي مي‌افزايد: "بخش بزرگ کار ما طراحي الگوريتم است. ايده اين است که به‌جاي اين‌که مستقيماً براي ساختمان يا قطعه‌اي که بايد معماري شود، شروع به طراحي يا مدل‌سازي کنيم، شرايط مربوط به بنيان کار و زيربنا را بررسي مي‌کنيم. مثلاً خيلي از الگوريتم‌هايي که به کار مي‌بريم از شکل‌گيري دسته‌ها و گله‌هاي حيوانات يا پرنده‌ها و نحوه کارکرد آن‌ها سرچشمه مي‌گيرد. از برهم کنش بين اين تصميم‌گيري‌هاي متعدد، رفتارهاي پيچيده‌اي حاصل مي‌شود. مي‌خواهيم درباره‌ي معماري هم همين‌طور فکر کنيم."
"دنياي بدون معمار" نام پروژه‌اي از نوع واقعيت مجازي است که به کاربر امکان مي‌دهد خودش خانه‌ي ساده‌اي در محله‌اي واقعي بسازد و خصوصيت‌هاي خانه را به‌دلخواه تعيين کند و در آخر با چاپگر سه‌بعدي ماکتش را درست کند. اين پروژه از طرف ليتواني در دوسالانه معماري در تالين شرکت دارد.
در صد سال گذشته تقاطع “ويرو” (Viru) در مرکز تالين چندين بار تخريب و بازسازي شده است. اين تقاطع امسال موضوع مسابقه بخش آينده‌نگري دوسالانه بود. موضوع اين مسابقه اين بود که خودروهاي بدون راننده چگونه چشم‌انداز شهر و فضاهاي عمومي را تغيير خواهند داد.
۲۳ شرکت‌کننده از ۱۴ کشور در اين مسابقه با هم رقابت کردند. "نقل و انتقال بهينه‌شده شهري"، اثر مشترک کلمنت لوبنس و فردريک باشلار، از کشور دانمارک برنده جايزه اول ۴۰۰۰ يورويي اين رقابت شد و دو پروژه ديگر از استوني در رتبه‌هاي بعد قرار گرفتند.
اوت آلور، يکي از برگزارکنندگان مسابقه آينده‌نگري به خبرنگار يورونيوز مي‌گويد: "برندگان از دانمارک و فرانسه، درگير حل مشکلاتي هستند که به ساختمان‌هاي اطراف اين محوطه [ميدان ويرو]، و خودروها و مردمي که در ميدان هستند مربوط مي‌شود. آن‌ها کاري را آغاز کرده‌اند که براي تالين کاملاً تازگي دارد."
دغدغه برگزارکنندگان رويدادها، نمايشگاه و سمپوزيوم‌هاي سومين دوسالانه تالين اين است که تحولات بزرگ در فناوري چه تأثيري بر نحوه زندگي و بر کل محيط زيست خواهد داشت.
دوسالانه معماري تالين تا ۱۴ اکتبر ۲۰۱۵ ادامه دارد.
منبع: يورونيوز