نمايشگاه «پرويز تناولي و شيرهاي ايران» ۱۱ تيرماه در موزه هنرهاي معاصر افتتاح مي‌شود و آثار اين هنرمند به‌مدت دوماه در معرض ديد علاقه‌مندان خواهد بود.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، به‌مناسبت تشريح فعاليت‌هاي اين نمايشگاه، نشستي پيش از ظهر امروز (دوشنبه، ۲۹ خردادماه) در موزه هنرهاي معاصر برگزار شد.
در ابتداي اين نشست، علي‌محمد زارع – سرپرست موزه هنرهاي معاصر تهران –گفت: بي‌شک اين نمايشگاه يکي از بهترين نمايشگاه‌هاي موزه است، چراکه حاصل سال‌ها تفکر در حوزه ادبيات و فلسفه است. ما تمام تلاش‌مان را خواهيم کرد که نمايشگاه به خوبي برگزار شود.
در ادامه، محمدرضا کارگر – مديرکل اداره موزه‌ها و اموال منقول تاريخي – اظهار کرد: در آستانه يک اتفاق بزرگ قرار گرفته‌ايم و شاهد اين هستيم که پرويز تناولي که بحق جزو سرمايه‌هاي اجتماعي ماست، مانند همه کارهايش، ايده‌اي نو و خلاقانه را ارائه و هنر خود را ريشه‌يابي کرده است. يک هنرمند هميشه در متن تمدن خودش ريشه دارد و هر اثري که خلق مي‌کند در چارچوب اين تمدن است. براي ما مهم بود که به تجلي اين انديشه کمک کنيم.
او ادامه داد: موزه ملي ايران نيز در اين زمينه اعلام همکاري کرد و قرار شد آثار با ارزشي را به اين نمايشگاه بياورد. قرار است اين نمايشگاه بيان واقعيت داشته باشد و مردم يک باور را از گذشته‌هاي دور تا امروز مشاهده کنند و به اهدافي که تناولي مد نظر دارد، برسند.
کارگر با بيان اين‌که اين‌گونه فعاليت‌ها کمک مي‌کند ايده‌هاي جديد شکل بگيرد، گفت: من همين جا اعلام مي‌کنم سازمان ميراث فرهنگي آمادگي دارد، آثارش را در قالب نمايشگاه‌هاي مختلف با ايده‌هاي مختلف در تمام موزه‌هاي کشور به‌نمايش درآورد.
سپس پرويز تناولي – هنرمند مجسمه‌ساز – اظهار کرد: اين نمايشگاه يکي از روياهاي ۵۰ سال گذشته من بود. از همان زمان که با اهميت «شير» در فرهنگ ايران آشنا شدم، کارم را با شمايل حضرت علي (ع) و شير آغاز کردم و بعد به منابع ديگري برخوردم که اهميت شير را در فرهنگ ايراني به من بيشتر نشان داد.
او ادامه داد: هيچ‌گاه از تحقيق درباره شير فروگذار نکردم و به هر موزه و مکاني که رفتم، در اين زمينه پژوهش کردم. نقش شير از آيين‌هاي باستاني ما تا امروز وجود داشته است و حيف بود از نظر جوان‌هاي ما پنهان بماند و اثرگذار نباشد.
تناولي گفت: من هرچه در هنرم برداشت کردم، در اين کشور بوده است. منابع الهام اين کشور آنقدر غني است که من به سطح کار هم نرسيدم، چه برسد به عمق. ما دو نماد خيلي باستاني داريم که جاودانه مانده‌اند؛ شير و سرو. هيچ فرهنگ ديگري را نمي‌شناسم که نمادهايش اينقدر مستمر، دائمي و زنده باشند.
اين هنرمند افزود: اين‌که هنرمندي آثارش را با هنر پنج‌هزار ساله کشورش به‌نمايش درآورد، کار منحصربه‌فردي است.
بهزاد حاتم – دبير اين نمايشگاه – نيز در اين نشست اظهار کرد: اين، يک نمايشگاه هنري نيست و ما فرصت خوبي داريم تا وجه مهمي از تناولي را بشناسيم. او يک نقش مهم فرهنگي را ايفا کرده و آن جمع‌آوري فرهنگ‌هاي دور اين مملکت است. کار او شبيه کاري است که فردوسي انجام داده است. تناولي تمام چيزهايي را که مردم از آن‌ها خسته شده و آن‌ها را دور ريخته‌اند، جمع‌آوري کرده و سير زيبايي‌شناسي ايراني را دنبال کرده است.
او با بيان اين‌که تناولي مثل يک پالايشگاه فرهنگي کار کرده است، ادامه داد: در اين نمايشگاه مي‌بينيم که او از کارهاي ساده مردم معمولي هم برداشت کرده و آن را به يک اثر هنري با فرهنگ بالا تبديل کرده است. به همين دليل است که مي‌گويم اين نمايشگاه هنري نيست، بلکه فرهنگي است.
در اين بخش، کارگر درباره آثار باستاني که قرار است در اين نمايشگاه به‌نمايش درآيد، توضيح داد: ۲۷ اثر مربوط به هزاره سوم پيش از ميلاد از جيرفت است که چند تاي آن‌ها در نمايشگاه‌هاي خارجي است که اميدواريم تا زمان نمايشگاه به ايران بازگردند، وگرنه آثاري هستند که مي‌توانيم آن‌ها را جايگزين کنيم. بخشي از اين آثار در موزه ملي، بخشي در موزه رضا عباسي و بخشي در استان‌هاي بودند.
تناولي نيز توضيح داد: آثار من در اين نمايشگاه، ۱۵۰ قطعه است که قديمي‌ترين آن‌ها به سال ۱۳۴۰ متعلق و يک نقاشي شير است. من در سال‌هاي ۱۳۴۰ و ۱۳۴۱ شيرهاي زيادي ساختم که فروش رفتند و در حال حاضر در اختيار من نيستند؛ اما عکس برخي از آن‌ها در نمايشگاه خواهد بود.
او با اشاره به کتابي که قرار است همزمان با افتتاح اين نمايشگاه رونمايي شود، ادامه داد: ما آثار باستاني موزه‌ها را مرور کرديم و ليست آن‌ها را به يک ايران‌شناس موزه بريتانيا داديم که درباره تمام آن‌ها مقاله نوشته و تاريخ شير را از هزاره سوم پيش از ميلاد بررسي کرده است.
اين هنرمند گفت: من در دوران کودکي، در تعزيه‌ها و شبيه‌خواني‌ها مي‌ديديم مردي در لباس شير است و دوست داشتم درباره آن بدانم. بعدها متوجه شدم مردم ايران چقدر شير را دوست دارند و به آن احترام مي‌گذارند. به طوري که تصاوير مذهبي حضرت علي (ع) در کنار شير يا تصاوير شير به‌تنهايي را مي‌توانيم در خانه و محل کارشان ببينيم.
او اظهار کرد: شيرهاي من در گذر زمان تحول زيادي پيدا کردند و روز به روز بزرگ‌تر شدند. بزرگترين آن‌ها را سال گذشته تمام کردم. مي‌توان گفت در ۲۰ سال گذشته، بيشترين شير را ساختم. بزرگترين اثر شير من، سه تُن وزن دارد و ابعاد آن سه متر در دو متر در عرض يک متر است. بسياري از آثار نيز براي اولين بار در اين نمايشگاه به‌نمايش درمي‌آيند.
تناولي در پاسخ به اين پرسش که آيا تمايل دارد يکي از شيرهاي او در سطح شهر نصب شود، گفت: من زياد اشتياقي براي اين کار ندارم. مجسمه‌هاي شهري ما اسف‌انگيزند و نمي‌دانم برگرفته از کجا هستند؛ اما اگر جا و مکان مناسبي باشد چراکه نه.
در ادامه، کارگر توضيح داد: برخي از اين آثار باستاني که قرار است به‌نمايش درآيند، کم و محدود ديده شده‌اند.
سپس تناولي بيان کرد: ما به‌دليل اين‌که مي‌خواهيم نمايشگاه‌هاي‌مان را در دنيا بچرخانيم، سراغ افرادي رفتيم که تخصص و نام جهاني دارند. در کتاب، به‌جز سوسن بابايي، از محقق ديگري استفاده نکرديم.
او تأکيد کرد: هنوز حق مطلب ادا نشده و جا دارد درباره شيرها کار شود.
اين هنرمند که قصد دارد، تعدادي از آثار کلکسيون شيرهايش را در کنار آثار توليدي‌اش در اين نمايشگاه ارائه کند، اظهار کرد: از کلکسيون من، آثار زيادي در اين نمايشگاه وجود دارد، بويژه ۳۶ قاليچه شيري که از ۴۰ سال پيش آن‌ها را جمع‌آوري کرده‌ام. قفل و اشياي ديگري به‌شکل شير نيز به‌نمايش درمي‌آيند.
او با بيان اين‌که ما در گذشته دو نوع هنرمند درباري و عاميانه داشتيم، گفت: به هنرمندان عاميانه هيچ‌گاه توجهي نشده، اما من از بدو زندگي‌ام به سراغ آن‌هايي رفته‌ام که امروز نام سقاخانه‌اي بر آن‌ها گذاشته مي‌شود.
در ادامه، حاتم – دبير اين نمايشگاه – درباره نحوه چينش نمايشگاه، بيان کرد: در ابتداي کار دو راه پيش رو داشتيم؛ اول اين‌که اين توده بزرگ کارها را گزينش کنيم و يک نمايشگاه تر و تميز بيرون بدهيم يا اين‌که به ديده فرهنگي به آثار نگاه کنيم و همه‌چيز را به مردم نشان دهيم. من راه دوم را انتخاب کردم. چيزي از آثار حذف نشد، فقط به‌دليل اين‌که ديوارهاي موزه جا نداشت، مجبور شديم چند قاليچه را جمع کنيم.
وي افزود: راه درست براي چينش فرهنگي اين بود که يک نوع زيبايي‌شناسي ايراني را دنبال کنيم که در خانه‌هاي ايراني هم هست.
او درباره کتاب نيز گفت: کتاب در واقع کاتالوگ نمايشگاه است و ممکن است يک يا دو اثر، کم يا زياد شده باشند، مقاله‌ها چيزي است که کتاب در مقابل نمايشگاه اضافه دارد.
در ادامه، تناولي با بيان اين‌که رسم کار گذاشتن مجسمه در دنيا خيلي اهميت دارد، گفت: مجسمه، فرهنگ يک مملکت را نشان مي‌دهد. مجسمه‌ها در پارک‌هاي ما، تزييني و بدون نشان دادن فرهنگ هستند. من مخالف اين آثار نيستم و آن‌ها مي‌توانند در نمايشگاه به‌نمايش درآيند؛ اما در سطح شهر بايد فکر حيثيت‌مان باشيم.
در ادامه، حاتم با اشاره به اين‌که اين نمايشگاه بخش محيط زيستي را هم دربرمي‌گيرد، گفت: در اين بخش که مربوط به خود حيوان مي‌شود، يک سازمان محيط زيستي با ما همکاري و اين موضوع را مطرح مي‌کند و درباره شير و ديگر حيوانات در معرض خطر آگاهي مي‌دهد.
دبير اين نمايشگاه اضافه کرد: من خيلي دلم مي‌خواست نگاه احساساتي خودم و دلسوزي براي حيوانات را در چينش اين نمايشگاه نشان دهم و براي آن طرح آماده کرده بودم؛ اما به‌دليل همکاري سازمان حيات وحش پارسيان اين کار را انجام ندادم.
حاتم همچنين توضيح داد: در اين نمايشگاه، بروشورهاي کوچکي در اختيار بازديدکنندگان قرار مي‌گيرد که از مقالات و عکس‌ها در آن وجود دارد؛ اما کتابي ۴۴۸ صفحه‌اي منتشر خواهد شد که الان روزهاي آخرش را مي‌گذراند و نشر «نظر» آن را منتشر مي‌کند. ما همچنين يکسري سخنراني از ديدگاه‌هاي مختلف درباره شير در ادب فارسي، اساطير ايراني، گستره روانکاوي، مجموعه‌داري و مسائل طبيعي خواهيم داشت.
وي درباره اين‌که اين آثار در کدام کشور خارجي به‌نمايش درخواهند آمد، گفت: موزه‌هايي مانند موزه متروپوليتن اظهار علاقه کرده‌اند که اين نمايشگاه را در آنجا نيز برگزار کنيم؛ اما تا زماني که اين نمايشگاه در ايران برگزار نشود و کسي آن را نبيند زود است درباره آن صحبت کنيم.
دبير اين نمايشگاه اظهار کرد: من خيلي دلم مي‌خواست نمايشگاه را به يک پروژه بزرگ‌تر تبديل کنيم. بنابراين در کنار آن، کنسرت برگزار خواهيم کرد و يک فيلم ساخته‌ايم. اين فيلم ۳۰ دقيقه‌اي به نگاه هنري و برخورد تناولي با کارهاي هنري و مجموعه‌داري مي‌پردازد.
سپس کارگر در پاسخ به اين پرسش که در صورت برگزاري اين نمايشگاه در خارج از کشور، آيا آثار باستاني نيز در آنجا به‌نمايش درمي‌آيند؟ گفت: قطعا در اين زمينه نگاه ما مثبت است، مگر اين‌که شرايط حقوقي آن فراهم نشود.
در ادامه تناولي گفت: من اول، هنر را خلق مي‌کنم و پژوهشگري حرفه اصلي من نيست.
اين هنرمند درباره موزه هنرهاي معاصر نيز بيان کرد: موزه مناسب، يکي بيشتر نداريم و اين موزه زماني ساخته شد که تهران چهار ميليون نفر جمعيت داشت. در حال حاضر بايد چهار موزه هنر مدرن مي‌داشتيم. اکنون تنها موسسه‌اي که مي‌توان در آن کار ملي کرد، همين‌جاست. اين نمايشگاه، منحصربه‌فرد است و ما کاري کرديم که موزه‌هاي دنيا براي برگزاري آن، ابراز علاقه کنند.
به گزارش ايسنا، در اين نشست اعلام شد که در نمايشگاه «پرويز تناولي و شيرهاي ايراني» ۱۴۷ اثر توليدي از تناولي، ۱۵۳ اثر از مجموعه او شامل فرش، قفل، شير آب و پوستر، ۶۳ اثر به امانت از مکان‌هاي مختلف، ۲۷ اثر از موزه ملي، پنج اثر از موزه هنرهاي معاصر و ۱۰ اثر از موزه رضا عباسي، سه اثر از موزه نقاشي پشت شيشه، يک اثر از سوسن بابايي، سه اثر از آقاي خرازي و ۱۴ اثر از ملک مدني به‌نمايش درمي‌آيند. همچنين در روز افتتاحيه، فيلم ۳۰ دقيقه‌اي سروناز علم‌بيگي درباره پرويز تناولي ديده مي‌شود.