«در اجراي طرح پياده‌راه‌سازي ميدان امام (ره) همدان، بخشي از سرستون سنگي احتمالا متعلق به دوره ايلخاني به دست آمده، اما اين دليلي براي انجام مطالعات باستان‌شناسي در اين شهر «مادي» نيست!»
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، طرح مرکز تاريخي همدان يعني ميدان امام خميني (ره) قرار است 6 خيابان منتهي به ميدان امام خميني(ره) شهر همدان را که به صورت پازل‌هايي از يک چيدمان شهري هستند، به پياده‌راه تبديل کند، بنابراين بايد طرح‌هاي معماري در اين ميدان را که مهمترين آن طرح شمسه است از اين ميدان تاريخي به عنوان بخشي از تاريخ معماري و شهرسازي ايران و حافظه تاريخي شهر همدان پاک کند، اما به نظر مي‌رسد مهمترين نکته از اين پازل فراموش شده است؛
«همدان شهري است که روي لايه‌هاي باستاني در دوره‌هاي مختلف بنا شده و يکي از مشکلات شهر اين است که زمان حفاري‌ها از کارشناسان ميراث دعوت نمي‌شود»
اين اعتراض را حسين زندي، دوستدار ميراث‌فرهنگي همدان مطرح مي‌کند؛ او به خبرنگار ايسنا مي‌گويد:سوالي که بارها با شهرداري و اداره ميراث استان همدان مطرح کرديم اين است که چرا در حفاري‌هاي رينگ اول شهر کارشناسان به طور دايمي حضور ندارند؟
او با بيان اين‌که به نظر نبايد به راحتي اجازه حفاري در رينگ اول شهر صادر شود، ادامه مي‌دهد: معتقديم هر حفاري که صورت مي‌گيرد چه توسط نهادهاي دولتي و حاکميتي و چه مالکان خصوصي، ميراث فرهنگي بايد حضور داشته باشد.
وي به کشف تکه‌اي از سرستون در ميدان امام همدان و حتي تابوتي سنگي در يکي از کوچه‌هاي همدان و در ادامه انتشار اخباري درباره‌ي کشف خمره در ميدان امام در چند ماه گذشته اشاره مي‌کند و ادامه مي‌دهد: اگر کارشناسان ميراث در چنين حفاري‌هايي حضور داشته باشند و نظارت کنند شايعه درباره‌ي کشف خمره شکل نمي‌گيرد، در چند هفته‌ي گذشته زماني که شهرداري منطقه يک همدان عمليات گودبرداري انجام مي‌داد، چند شي سفالي در پياده‌راه خيابان اکباتان پيدا شد که به دليل شفاف عمل نکردن شهرداري شايعات زيادي در فضاي مجازي منتشر شد.
او اضافه مي‌کند: بعد از مدتي ميراث فرهنگي آن را تکذيب کرد و رييس پايگاه هگمتانه اعلام کرد که سفال‌هاي پيدا شده تمبوشه‌هايي براي انتقال آب بوده است.
زندي تاکيد مي‌کند: همه مسئولان ميراث فرهنگي مي‌دانند، همدان شهري است که روي لايه‌هاي باستاني در دوره‌هاي مختلف بنا شده و يکي از مشکلات شهر اين است که زمان حفاري‌ها از کارشناسان ميراث دعوت نمي‌شود.
نيازي به انجام مطالعه باستان‌شناسي در ميدان امام همدان نيست
احمد ترابي، معاون ميراث‌فرهنگي اداره کل ميراث فرهنگي و گردشگري استان همداندر اين زمينه به ايسنا توضيح مي‌دهد: چند روز گذشته بخشي از سرستون سنگي در ميدان امام (ره) همدان پيدا شد که ميراث فرهنگي آن را به موزه هگمتانه منتقل کرد تا مطالعه روي آن انجام شود.
او با بيان اين‌که نمي‌توان تائيد کرد که اين اثر متعلق به همين ميدان و از دروه‌هاي گذشته باشد، ادامه مي‌دهد: با توجه به قرار گرفتن آن در سطح زمين و نه در بخش‌هاي زيرين‌تر، ممکن است آن را از جاي ديگر آورده باشند، چون به صورت منفرد فقط بخشي از سر ستون است و کاملا مشخص است که سرجاي خود نبوده است، فقط يک تکه شکسته است.
ترابي در ادامه به آغاز بررسي‌ها روي نقش و نگارهاي اين سرستون اشاره مي‌کند و مي‌گويد: احتمال مي‌دهند آن متعلق به به بنايي از دوره‌ي ايلخاني يا سلجوقي باشد.
او در پاسخ به اين پرسش که با توجه به کشف اين سر ستون، آيا نيازي به انجام مطالعات باستان‌شناسي در ميدان امام وجود ندارد، تاکيد مي‌کند: چون اين تکه به دست آمده در سطح بوده، نمي‌توان گفت آن متعلق به همين مکان است، بنابراين نياز به انجام مطالعات باستان‌شناسي نيست و شهرداري در ادامه در حال انجام کارهاي پياده‌راه‌سازي پروژه است.
کشف تابوت سنگي در طرح خاکبرداري براي آب
ترابي به کشف تابوت سنگي توسط کارگردان آب و فاضلاب در حين انجام حفاري و اجراي عمليات پروژه آب و فاضلاب در کوچه جراحان خيابان باباطاهر همدان اشاره مي‌کند و ادامه مي‌دهد: اکنون باستان‌شناسان در حال بررسي روي آن و احتمالا آغاز مطالعاتي در اين منطقه هستند، تا بعد از رسيدن به يک جواب، اين تابوت سنگي نيز به موزه‌ي هگمتانه منتقل شود.
او بيان مي‌کند: به جز اين دو شي سنگي به دست آمده در دو منطقه‌ي مختلف همدان، تا امروز شي ديگري به دست نيامده که بخواهيم آن را منتقل کنيم.
وي درباره‌ي شايعه‌ي کشف خمره در ميدان امام همدان نيز مي‌گويد: آن يک شوخي از سوي معاون شهردار همدان بود.
علي مالمير، مديرکل ميراث فرهنگي همدان، يک روز بعد از کشف اين تابوت سنگي، درباره‌ي قدمت آن‌ها اعلام کرده بود؛ حدس‌هاي اوليه حاکي از آن است که قدمت اين سنگ‌ها مربوط به دوره اشکانيان است اما بايد براي تعيين دوره تاريخي دقيق، اين اشياء مورد بررسي قرار گيرند.
اگر به درخواست‌هاي دوستداران ميراث فرهنگي توجه مي‌شد
به گزارش ايسنا، شايد اگر در آغاز کار طرح پياده‌راه سازي، به اعتراض‌ها و درخواست‌هاي دوستداران ميراث‌فرهنگي در روز 17 مرداد توجه مي‌شد، همان‌طور که امير شهاب رضويان، کارگردان و مستندساز همداني در نامه‌اي خطاب به مسئولان شهري همدان نسبت به اين وضعيت اعتراض کرد و نوشت: «از شوراي شهر مي‌خواهم به جاي دست بردن در نقشه کلي سطح ميدان مرکزي همدان، فقط به ترميم و سنگفرش کردن بخش آسفالت آن اقدام کنند. براساس نقشه جديد، همه‌ي نقشه قديميِ آن که بخشي از هويت تاريخي ميدان است از بين مي‌رود و علاوه‌بر آن، طرح شمسه که در معماري ايراني نمادي از ذات حق است و در سقف‌ها و گنبدها کار مي‌شده، به طرحي زميني و زيرپاي رهگذران مبدل مي‌شود که در شان اين کهن الگوي ارزشمند نيست و در تاريخ معماري و شهرسازي اسلامي نيز هيچ موقع در کف و زير پا به کار برده نشده است.» دل‌نگراني‌هاي دوستداران ميراث فرهنگي نيز مبني بر احتمال کشف آثار و تخريب آن‌ها در همان موقعيت کمتر مي‌شد. حتي ۱۴ روز بعد از اولين نامه، يعني در روز منسوب به «شهر همدان» نيز گروهي از هنرمندان و فرهنگ‌دوستان همداني يا اصالتا متعلق به استان همدان در نامه‌اي به مسوولان شهرداري، استانداري، اداره ميراث فرهنگي و گردشگري و شوراي شهر همدان خواستار بازنگري و تصحيح نقشه و عمليات عمراني نقشه‌ي اين ميدان تاريخي را شده و اعلام کردند؛«برجسته‌ترين معماران و طراحان ايران و جهان به طراحي چنين ميداني با چنين مقياس و عظمت، تاريخ و ويژگي‌هاي کالبدي علاقه‌مند هستند و با تخريب‌هاي صورت گرفته، اين فرصت به مرور از دست مي‌رود.»