دهمين سالگرد درگذشت ژازه تباتبايي در حالي سپري شد که موضوع تبديل خانه اين هنرمند به موزه توسط شهرداري محقق نشده است؛ با اين حال سرپرست معاون فرهنگي و هنرهاي شهري سازمان زيباسازي ميگويد توافقهايي با ورثه اين خانه انجام شده و خريد آن در انتظار تامين اعتبار است.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ايسنا، يک سال از درگذشت اين هنرمند مجسمهساز، شاعر و نقاش ميگذشت که در مراسم بزرگداشت او حرف از خريد خانهاش و تبديل آن به موزه به ميان ميآورند. ميگويند خانه ژازه يک موزه کامل است و قابليت دارد به مکاني براي نمايش و نگهداري آثارش تبديل شود.
در ادامه سازمان زيباسازي شهرداري تهران متولي ميشود که اين خانه را خريداري کرده و آن را به موزه تبديل کند. اين سازمان سالهاست در زمينه برگزاري دوسالانهها، سمپوزيومها و فراخوانهاي هنري فعاليت خود را آغاز کرده است.
پس از گذشت هشت سال (سال ۱۳۹۴) از درگذشت اين هنرمند و پيگيري اين موضوع، مسئولان اين سازمان ميگويند که پرونده خريد خانه ژازه همچنان در اين سازمان باز است و آنها تلاش ميکنند بحث موزه به نتيجه برسد. بحث انحصار وراثت و حضور نداشتن خانواده ژازه در ايران از جمله مواردي است که در اين برهه مسئولان اين سازمان آنها را بهعنوان دلايل به تعويق افتادن راهاندازي موزه اين هنرمند مطرح ميکنند.
حالا نيز سيد مجتبي موسوي ـ سرپرست معاون فرهنگي و هنرهاي شهري سازمان زيباسازي شهرداري تهران ـ در اينباره ميگويد: موضوع خريد خانه ژازه تباتبايي و تبديل آن به موزه را ابتدا ما در سازمان زيباسازي شهرداري تهران مطرح و پيگيري کرديم. در سالهاي متمادي اين موضوع مطرح بوده اما به دلايل و مسائلي که خارج از اختيارات ما بود و به مالکان و وارثان برميگشت، اين اتفاق رخ نداد.
او ادامه ميدهد: ما در يک سال اخير توافقهايي را براي خريد خانه ژازه با ورثه داشتهايم. يکي از ورثه هم صرفا به شرط آنکه اين خانه تبديل به موزه شود و همه آثار در موزه باقي بماند، قبول کرده است خانه را به سازمان زيباسازي بفروشد.
موسوي تاکيد ميکند: ما اين توافقها را انجام داديم و کار نسبتا پيشرفت کرده است اما بايد براي آن تامين اعتبار کنيم. الان هم در پايان سال به سر ميبريم، انشالله بتوانيم برنامهريزي کنيم و براي اين موضوع، پيشبيني بودجه در سال آينده انجام شود و آن را به نتيجه برسانيم.
او در پاسخ به اين پرسش که آيا به طور قطع در سال آينده اين پروژه به ثمر خواهد نشست؟ اظهار ميکند: به دليل کاهش درآمدهاي شهرداري بايد پروژهها را اولويتبندي کنيم؛ ما بايد طبق اولويت درخواست بودجه کنيم. انشالله اگر بودجه اينکار محقق شود اين کار را در برنامه سال آينده ميگذاريم.
سيدعلي طباطبايي معروف به «ژازه تباتبايي» سال ۱۳۰۹ در تهران متولد شد. به هنرستان رفت، ديپلم نقاشي گرفت و نمايشگاه گذاشت، اما اينها تنها مسير او در دنياي هنر نبود. ژازه به دانشکدهي ادبيات نيز رفت. در رشته کارگرداني و مباني تئاتر شاگرد اول دانشکده شد و نمايشنامه نوشت و تئاتر کارگرداني کرد.
يکي از مهمترين فعاليتهايش، تأسيس نگارخانه «هنر جديد» در سال ۱۳۳۴ بود. اين گالري خيلي زود به يکي از پاتوقهاي هنرمندان همدورهي او تبديل شد. تباتبايي از پيشگامان مکتب سقاخانه بود؛ مکتبي که در اوايل دهه ۴۰ شکل گرفت.
به کار بردن ايدههاي خلاقانه در مجسمهسازي باعث شد کارهاي اين هنرمند مورد توجه جامعهي هنري آن زمان قرار گيرد. او براي ساخت مجسمههايش از قطعات ماشينهاي اسقاطي استفاده ميکرد. رفتوآمد او به گاراژهاي تهران براي يافتن اين قطعات باعث شده بود، گاراژدارها و اوراقچيهاي مولوي و شوش او را خيلي خوب بشناسند.
اسب، زن، خورشيد و شير بيشترين موضوعاتي بودند که ژازه در آثارش بهعنوان سوژه از آنها استفاده ميکرد. نقشهاي سنتي، جلوههاي ديداري فرهنگ مردم، افسانهها، شعر، مظاهر زندگي شهروندي و … نيز از سوژههايي بودند که اين هنرمند در نقاشيهايش به آنها ميپرداخت.
آثار نقاشي و مجسمههاي ژازه تباتبايي در موزهها و کلکسيونهاي شخصياش مانند موزهي لوور در پاريس، موزهي متروپوليتن نيويورک، موزهي هنرهاي معاصر تهران، نگارخانهي سيحون در تهران و پريوات کلکسيون در آلمان نگهداري ميشوند. همچنين آثار تباتبايي در نمايشگاههاي مختلفي در کشورهاي بريتانيا، فرانسه، ايتاليا، يونان، آلمان، ترکيه، هند، چين و آمريکا بهنمايش گذاشته شده است.
او تا کنون بيش از ۴۰ جلد کتاب شامل داستانهاي فولکلور، رمان، شعر، نقدهاي هنري و نمايشنامه منتشر کرده است. ژازه اولين داستان خود را به نام «شن و ني» در ۱۲ سالگي نوشت. در سال ۱۳۲۵ نيز داستان «پسر کوچک» را چاپ کرد. «دندان سوسمار» و «شطرنج زندگي» از ديگر کتابهاي اين هنرمند هستند.
او همچنين نمايشنامههاي بسياري نوشت که از جملهي آنها ميتوان به «شکوفههاي پژمرده»، «لرد چيچي يانف»، «جاي پا» و «آقاموچول» اشاره کرد.
دربارهي زندگي هنري ژازه تباتبايي دو فيلم با نامهاي «شرح حال» و «کوچه پاييز» توسط خسرو سينايي ساخته شده است.
ژازه تباتبايي در ۲۰ بهمن ۱۳۸۶ در بيمارستان آتيه تهران درگذشت.