مراسم افتتاحيه المپيک نه تنها نقطه اوج جشنواره‌هاي ورزشي جهان است، بلکه فرصتي منحصر به فرد براي کشورها فراهم مي‌آورد تا فرهنگ، تاريخ و هويت ملي خود را به نمايش بگذارند. يکي از مهم‌ترين جنبه‌هاي اين نمايش، لباس‌هاي کاروان‌هاي ملي است که توجه بسياري از مخاطبان جهاني را به خود جلب مي‌کند.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از بي بي سي، لباس‌هاي افتتاحيه نه تنها بازتاب‌دهنده سنت‌ها و ارزش‌هاي فرهنگي هر کشور هستند، بلکه مي‌توانند به عنوان ابزار ديپلماسي فرهنگي و تقويت هويت ملي نيز عمل کنند.
طراحان لباس مغولستان: «خوشحاليم که با موفقيت اين طرح‌ها، مغولستان را بيشتر به دنيا معرفي کرديم»
امسال مغولستان با طراحي لباس کاروان المپيکش مورد تحسين و توجه بسياري قرار گرفته است. تقريبا کمتر کسي انتظار داشت طراحان کمتر شناخته شده مغولي در رقابت با غول‌هاي صنعت مد به چنين موفقيت و محبوبيت بزرگي دست پيدا کنند. طراحان اين لباس که دو خواهر به نام‌هاي «ميشل و آمازونکا چويگاالا» هستند، در گفتگويي با بي‌بي‌سي فارسي درباره مراحل طراحي و اجراي اين لباس صحبت کردند.
منبع اصلي الهام بخش طراحان برند «ميشل و آمازونکا»، فستيوال «نادام» المپيک سنتي مغولستان است. ترکيب «ديل» (لباس سنتي مغولي) و جليقه انتخاب بسيار محبوبي براي بازديدکنندگان و شرکت‌کنندگان نادام است. شرکت‌کنندگان اين فستيوال به لباس و پوشش توجه ويژه‌اي دارند و اين طراحان مغولي با ترکيب عناصر و نمادهاي سنتي، نسخه مدرني از اين لباس‌ها ارائه کردند. به عنوان مثال، آستين‌هاي پرچمدار کاروان از نوعي آستين کمانداران مغولي الهام گرفته که به تيرانداز کمک مي‌کند تا حرکات موثرتري در تيراندازي داشته باشد.
روي جليقه، ۹ پرچم سفيد، مشعل المپيک، الگوهاي گل و کوه گلدوزي شده که باز هم از نادام الهام گرفته شده است. فستيوال نادام با ورود ۹ بنر سفيد به ورزشگاه آغاز مي‌شود که نماد صلح و اتحاد است، چيزي شبيه المپيک جهاني که با روشن شدن مشعل آغاز مي‌شود.
از رنگ‌هاي ملي مغولستان يعني آبي، قرمز و سفيد در طراحي استفاده شده و اين رنگ‌ها به گونه‌اي دقت ترکيب شده‌اند که هم بسيار چشمگيرند و هم يادآور پرچم اين کشور هستند. از نخ‌هاي طلايي يا نقره‌اي براي گلدوزي استفاده شده تا ظرافت و برجستگي به ترکيب نهايي افزوده شود.
گلدوزي‌هاي کوه نيز نمادي از ورزشکاراني است که مانند کوهنوردان در صعود به اورست، براي کسب طلا تلاش مي‌کنند. اين نشان‌دهنده سخت‌کوشي و انعطاف‌پذيري ورزشکاران است.
اين طراحان در ادامه درباره طراحي لباس در فضاي پاريس گفتند: «پاريس پايتخت مد است و بنابراين ما مي‌خواستيم يونيفرم‌هايمان با طراحي، مهارت، معناي دقيق، ميراث و ظرافت اين شهر هماهنگ باشد. ما بايد در نظر مي‌گرفتيم که پاريس امسال بسيار گرم خواهد بود، بنابراين از پارچه‌هاي سبک و خنک و غيرحساسيت‌زا استفاده کرديم. در اين روند بارها از ورزشکاران مغول بازخورد جمع‌آوري کرديم تا لباس‌هايي راحت و متناسب با عملکرد آن‌ها طراحي کنيم.»
موفقيت جهاني اين لباس‌ها طراحان را به شوک فرو برده است. آن‌ها مي‌گويند: «هر ساعت مقالات و پست‌هاي جديدي با نام ما در شبکه‌هاي اجتماعي سرازير مي‌شوند و ديدن اينکه چه تعداد از مردم طراحي ما را در سراسر جهان دوست داشتند باورنکردني است. مثلا چطور به فيسبوک و اينستاگرام ما رسيدند تا لباس ما را ببينند؟ اما ما خوشحال هستيم که مغولستان را بيشتر به دنيا معرفي کرديم و اميدواريم که اين موضوع باعث شود افراد بيشتري به کشور ما بيايند.»
بحران طراحي لباس کاروان المپيک ايران
طراحي لباس تيم کاروان المپيک ايران همواره با مشکلات متعددي مواجه بوده و در سال‌هاي اخير نتوانسته نظر مثبت مردم، طراحان و ورزشکاران را به خود جلب کند. به عنوان مثال، در المپيک ريو طراحي‌هاي لباس به قدري ضعيف بودند که مسئولين تحت فشار افکار عمومي مجبور به تغيير لباس‌ها شدند. اما اين جنجال‌ها و انتقادات نه تنها منجر به بهبود روند طراحي و انتخاب لباس نشدند، بلکه امسال نيز مشکلات مشابهي رخ داد. لباس‌ها تنها يک روز قبل از مراسم افتتاحيه رونمايي شدند، زماني که هيچگونه تغييري عملاً ممکن نبود. اين اقدام باعث بروز اعتراضات گسترده‌اي خصوصاً در فضاي مجازي شد. لباس‌هاي ارائه شده شامل يک کت و شلوار سفيد براي مردان و يک مانتو براي زنان بود، بدون اينکه از طراحي و خلاقيت خاصي بهره برده باشد يا نمادي از ايران در آن‌ها به چشم بخورد.
بسياري از افراد عدم توجه به جزئيات فرهنگي و هنري در طراحي لباس‌هاي کاروان المپيک ايران را يکي از مشکلات اساسي مي‌دانند. در حالي که بسياري از کشورها ماه‌ها قبل از مسابقات، از طراحان دعوت مي‌کنند تا ايده‌هاي خود را در يک روند شفاف به رقابت بگذارند و بهترين طرح را انتخاب کنند، اين روند در ايران به درستي اجرا نمي‌شود. نبود برنامه‌ريزي و هماهنگي مناسب بين مسئولين و طراحان نيز به اين مشکلات دامن مي‌زند. ورزشکاران نيز اغلب از کيفيت و راحتي لباس‌ها ناراضي هستند، چرا که اين لباس‌ها به هيچ وجه براي شرايط سخت و نيازهاي خاص آنان طراحي نشده‌اند.
ايالات متحده آمريکا
تيم ايالات متحده آمريکا تصميم دارد با مجموعه‌اي سفارشي از رالف لورن، طراح مشهور آمريکايي، در پاريس حضوري برجسته داشته باشد.
در مراسم افتتاحيه، تيم ايالات متحده آمريکا کت‌هاي پشمي آبي با تزئينات قرمز و سفيد خواهد پوشيد. لوگوي اسب چوگان معروف رالف لورن در کنار نشان المپيک ايالات متحده قرار گرفته است. پيراهن‌هاي راه‌راه کلاسيک رالف لورن زير کت‌ها قرار مي‌گيرند، در حالي که شلوار جين آبي حس آمريکايي را به مجموعه، اضافه مي‌کند
فرانسه
در ماه آوريل امسال، «برلوتي»، خانه مد معروفي که از سال ۱۸۹۵ فعاليت مي‌کند و دفتر مرکزي آن در پاريس است، از لباس‌هاي رسمي خود براي ورزشکاران المپيک و پارالمپيک فرانسوي رونمايي کرد.
ورزشکاران پيراهن اصلي سفيد برلوتي را همراه با کت‌هاي آبي مي‌پوشند. کت هاي زنان بدون آستين است و آن‌ها گزينه دامن را نيز دارند. روي يقه کت، سه رنگ پرچم فرانسه يعني قرمز، سفيد و آبي به چشم مي خورد.
کارين رويتفلد، سردبير سابق ووگ فرانسوي، با برلوتي همکاري کرد تا به روند طراحي لباس کمک کند.
جمهوري چک
يان چرني، طراح يونيفرم‌هاي جمهوري چک، با مجموعه‌اي خلاقانه مرزهاي طراحي لباس ورزشکاران را جابجا کرده است.
چرني که زماني در لوئي ويتون در پاريس کارآموزي کرده بود، با اين مجموعه که ترکيبي از يک کت باراني سنتي چک و پالتوي فرانسوي است، ورزشکاران جمهوري چک را براي يک نمايش مد در روز افتتاحيه آماده کرده است.
اين طراح از ولاديمير بودنيک، هنرمند و نقاش اهل چک است که ۱۰۰ سال پيش متولد شد (آخرين باري که پاريس ميزبان المپيک بود) الهام گرفته است.
هائيتي
۱۵ ورزشکار از هائيتي با کار استلا ژان، طراح با استعداد هائيتي-ايتاليايي در بازي‌هاي ۲۰۲۴ شرکت خواهند کرد. اين ورزشکاران در روز جمعه به راحتي قابل تشخيص خواهند بود. شلوار و دامن‌ها با آثار هنري فيليپ دودار، نقاش هائيتي، تزئين شده‌اند.
براي خانم‌ها، رنگ‌هاي پرجنب و جوش دامن‌ها با پيراهن‌هاي مجلسي و کت‌هاي بدون آستين آماده شده است. مردان نيز ژاکت‌هايي با الهام از پيراهن‌هاي سنتي هائيتي بر تن خواهند کرد.
پيراهن‌هاي پنبه‌اي آبي ابري که هم مردان و هم زنان مي‌پوشند، به روش‌هاي سنتي در هائيتي با چرخ پنبه‌زني تهيه شده‌اند و از جزئيات مثال زدني اين طرح‌ها خبر مي‌دهد.
لباس‌هاي بحث برانگيز افتتاحيه المپيک
تاريخچه لباس‌هاي افتتاحيه المپيک به سال‌هاي اوليه اين رويداد بازمي‌گردد، زماني که کشورهاي شرکت‌کننده از لباس‌هاي سنتي و بومي خود براي نمايش هويت ملي استفاده مي‌کردند.
با گذشت زمان و پيشرفت صنعت مد، طراحي اين لباس‌ها به يکي از مهم‌ترين وظايف طراحان مد تبديل شده است. لباس‌هاي افتتاحيه نه تنها بايد زيبا و چشم‌نواز باشند، بلکه بايد پيام فرهنگي و تاريخي کشور را نيز به خوبي انتقال دهند.
برخي از لباس‌هاي خبرساز و به ياد ماندني المپيک را در زير ميبينيد.
کاروان برمودا – المپيک ۲۰۱۶ ريو
کاروان برمودا با پوشيدن شلوارک‌هاي معروف به «شلوارک برمودا» در مراسم افتتاحيه المپيک ۲۰۱۶ ريو، توجهات زيادي را به خود جلب کرد.
اين لباس‌ها نمادي از فرهنگ و هويت محلي برمودا بودند و همچنين با قوانين پوششي اين جزيره تطابق داشتند. اين اقدام باعث شد تا برمودا در رسانه‌ها و شبکه‌هاي اجتماعي مورد توجه قرار گيرد و به نوعي باعث تبليغ فرهنگ اين جزيره شد.
کاروان تونگا – المپيک ۲۰۱۶ ريو
پيتر تافاتاوفا، پرچمدار تونگا در المپيک ۲۰۱۶ ريو، با لباسي سنتي و بدن روغن‌کاري شده به مراسم افتتاحيه وارد شد. ظاهر او که ترکيبي از لباس سنتي تونگايي و بدن برق‌زده بود، به سرعت در رسانه‌ها و شبکه‌هاي اجتماعي پخش شد و باعث شهرت او و کشورش گرديد.
او بار ديگر در المپيک ۲۰۱۸ پيونگ‌چانگ با لباسي مشابه ظاهر شد و دوباره مورد توجه قرار گرفت.
کاروان مکزيک – المپيک ۱۹۶۸ مکزيکوسيتي
در المپيک ۱۹۶۸ مکزيکوسيتي، کاروان مکزيک با لباس‌هايي که الهام گرفته از هنر و فرهنگ بومي اين کشور بودند به مراسم افتتاحيه وارد شد.
اين لباس‌ها به دليل طراحي زيبا و نمادين خود، تحسين زيادي برانگيختند و توانستند توجه جهاني را به فرهنگ غني مکزيک جلب کنند.
کاروان اسپانيا – المپيک ۱۹۹۲بارسلونا
لباس‌هاي کاروان اسپانيا در المپيک ۱۹۹۲ بارسلونا که توسط طراح مشهور اسپانيايي، آدولفو دومينگِز طراحي شده بود، باعث شد که توجهات زيادي به اين کشور جلب شود. طراحي‌هاي شيک و مدرن اين لباس‌ها، بازتاب‌دهنده‌ي هنر و فرهنگ معاصر اسپانيا بودند و تحسين بين‌المللي را به همراه داشتند.
کاروان آمريکا – المپيک ۲۰۱۲ لندن
لباس‌هاي کاروان آمريکا در المپيک ۲۰۱۲ لندن که توسط برند معروف رالف لورن طراحي شده بودند، به دليل ساخت در چين با واکنش‌هاي منفي مواجه شدند.
بسياري از مردم و سياستمداران آمريکايي معتقد بودند که لباس‌هاي کاروان المپيک بايد در خود آمريکا توليد شوند. اين موضوع بحث‌هاي زيادي را در رسانه‌ها و محافل سياسي به همراه داشت و در نهايت، رالف لورن اعلام کرد که لباس‌هاي کاروان آمريکا در المپيک بعدي (۲۰۱۴) در آمريکا توليد خواهند شد.