کشف کوچک‌ترين نقش‌برجسته ايلامي در ايذه، که نيايش پادشاهي چهارهزارساله با خداي خورشيد و عدالت را به تصوير کشيده است، چشم‌اندازي نو براي بازشناسي سنت‌هاي ديني و پيوندهاي فرهنگي ايلام با ميان‌رودان گشود.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از ميراث‌آريا، «حسين فيضي» مدرس دانشکده باستان‌شناسي شوش و «ايوب سلطاني» مدير پايگاه مسجدسليمان، موفق به کشف کوچک‌ترين نگارکند ايلامي در منطقه آياپير ايذه شدند؛ اثري منحصربه‌فرد با قدمتي چهارهزارساله که پادشاهي ايلامي را در حال نيايش خداي خورشيد و عدالت، «ناهونته»، به تصوير مي‌کشد. اين کشف، سيزدهمين نقش‌برجسته ايلامي ايذه به شمار مي‌رود و مي‌تواند افق تازه‌اي در شناخت سنت‌هاي نيايشي و هنر صخره‌اي ايلاميان بگشايد.
«در دل صخره‌هاي آياپير ايذه، اثري کوچک اما سترگ پديدار شد؛ کوچک‌ترين نقش‌برجسته‌اي که تاکنون از ايلاميان کشف شده است.» اين را «حسين فيضي» باستان‌شناس و مدرس دانشکده باستان‌شناسي شوش در گفت‌وگو با ميراث‌آريا اعلام کرد و افزود: اين نگارکند که ابعادي در حدود يک کف دست دارد، پادشاهي ايلامي را نشان مي‌دهد که بر تختي ساده نشسته و با دست راست افراشته در برابر نماد خورشيد به نيايش پرداخته است. بالاي سر او قرصي کامل به نشانه خورشيد/ناهونته حجاري شده و در برابر پيکره، سکويي پلکاني ديده مي‌شود که به نظر مي‌رسد محل نذورات و هداياي آييني بوده است.
به گفته فيضي، اين اثر در جريان پيمايش ميداني گروهي متشکل از او، «ايوب سلطاني» مدير پايگاه مسجدسليمان، «فرزاد نجفي» کارشناس ارشد باستان‌شناسي و «مهدي فرجي» مدير پايگاه آياپير ايذه در محدوده «الهک» و در نزديکي «اشکفت سلمان» شناسايي شد.
وي تصريح کرد: الهک يا همان آياپير کهن، به دليل موقعيت راهبردي، منابع آبي و تراکم محوطه‌هاي تاريخي، يکي از کانون‌هاي مهم سياسي در دوره ايلام ميانه (۱۵۰۰ تا ۱۰۰۰ پيش از ميلاد) محسوب مي‌شود. منابع مکتوب شوش نيز از اين منطقه به‌عنوان يک دولت‌شهر نيمه‌مستقل تحت حاکميت ايلام ياد کرده‌اند.
فيضي با اشاره به ابعاد اين اثر گفت: اين نقش‌برجسته حدود ۲۶ سانتي‌متر است و از حيث اندازه کوچک‌ترين نمونه شناخته‌شده ايلامي محسوب مي‌شود. با وجود ابعاد محدود، ترکيب‌بندي و شمايل‌نگاري آن با ديگر آثار ايلامي چون نقش‌هاي کول‌فرح، خونگ‌اژدر و شهسوار و همچنين مهرهاي استوانه‌اي اور، شيماشکي و کاسي در ميان‌رودان پيوندي روشن دارد.
اين باستان‌شناس تفاوت ساختاري اثر را نيز برجسته کرد: برخلاف اغلب نگارکندهاي ايلامي که بر سنگ‌هاي يکنواخت حجاري شده‌اند، اين اثر بر بستري از سنگ کنگلومراي نامتجانس اجرا شده است. همين ويژگي هم‌زمان که آن را متمايز مي‌کند، آن را در معرض فرسايش شديد قرار داده است. بنابراين مستندسازي دقيق، اسکن ليزري و فتوگرامتري براي حفاظت و تداوم حيات اثر ضروري است.
فيضي در تحليل ارزش نمادشناختي اثر اظهار داشت: اين نگارکند نه تنها ما را با جلوه‌اي از هنر صخره‌اي و سنت‌هاي نيايشي ايلاميان آشنا مي‌کند، بلکه مي‌تواند به بازنگري در تاريخ هنر ايلام و روابط فرهنگي آن با ميان‌رودان ياري رساند.