یاری استوانی، در سال 1341 شمسی در تهران به دنیا آمد. پدرش طبع شعر داشت و خانه آنها، محل همنشینی هنرمندانی چون "بنان" و "رهی معیری" بود. علاقه های او در مدرسه منحصر به دروس مورد علاقه اش مانند هنر و ادبیات می شد و در نوجوانی نیز پیاده روی در خیابان ها، کوچه های قدیمی با معماری های سنتی اولین بارقه های زندگی بصری او را شکل می دادند. در پانزده سالگی به شاگردی "عربغلی شروه" رفت و در شانزده سالگی نیز ایران را ترک کرده و به آمریکا رفت. او در نوادا به تحیل پرداخت و در دانشکده هنر نوادا جایزه "کریگ شپرد" را از آن خود کرد. او در سال 1990از دانشکده "نوادا – رینو" لیسانس گرفت و در سال 1995، از دانشکده هنر سانفرانسیسکو، کارشناسی ارشد خود را اخذ کرد. مجموعه نقاشی های یاری استوانی را می توان به سه دوره تقسیم کرد.

یاری استوانی، با آگاهی کاملی که از هنر مدرن دارد، آثاری با تکیه بر قواعد و اسلوب فرمالیسم ارائه می کند. بوم ها یا بر روی زمین یا بر روی دیوار نصب شده و روی آنها نقاشی می شود. از خصوصیات این آثار، تاکید بر سطح است که با نزدیک شدن به تابلو و افزایش امکانات دخالت تخیل و تفسیر مخاطب، گاهی بعد و حجم نیز می تواند دریافت شود. لایه لایه بودن رنگها بر روی بوم در این دوره، تصوری از یک پالت رنگی بر روی بوم را ایجاد می کند.

در نگاه اول ممکن است آثار کاملا متکی بر قواعد فرمالیسم به نظر برسند. تصور ما این است که با آثاری که قرار است خودبسندگی فرم و رنگ را و نیز نگاه درونی هنرمند به هنر را ارائه دهند، روبرو هستیم. ممکن است تصور کنیم که او با شناخت کاملی که از هنرمدرن دارد، به تولید آثاری با جهان بینی مدرنیستی دست می زند. اما نکته مهمی در بیشتر این آثار وجود دارد که ما را به ریشه های هنر سنتی مان متصل می کند.

او هنرمندی است که در آثارش، می توان تداوم ابری سازی را مشاهده نمود.

کاغذ ابری، که در گذشته با روش‌های سنتی تولید می‌شد، زمینه‌ای را تشکیل می‌داد که موضوع اصلی یعنی خوشنویسی یا متن کتاب بر روی آن قرار می‌گرفت و کتابت و خوشنویسی، نقش اصلی را در بیان هنری بازی می‌کرد. کاغذ ابری را بر اساس ظرافت طرح ابری به دو گونه درشت و ظریف تقسیم‌بندی کرده‌اند. طرح‌های درشت کاغذ ابری شبیه رودخانه‌ای از امواج و رگه‌ها بودند و انحنا و گردش دایره‌ای داشته و متموج و پیچ و تاب خورده ‌بودند که از هم‌زدن حوضچه رنگ حاصل می‌شد. طبق نظر دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، این نقوش به صورت تصادفی حاصل شده ولی در نوع دیگر که طرح ظریف‌تر است، هنرمند با شانه‌های خاصی در ابری سازی دخالت می‌کرد. این ساختار فرمالیستی در آثار یاری استوانی قابل مشاهده است که در آن، فرم سطح و یا خط در نقشمایه ابر، تبدیل به پس زمینه ای منفعل می شود، که در ادامه ساخت کاغذ ابری است..[1]

کاغد ابری سنگی، آستر بدرقه کتاب، قرن 12 هجری قمری

اثری از یاری استوانی Cantata 7, oil on canvas, 10 x 10 inches, 2016

[1] رجوع شود به مقاله: «کاربست اصل پنجم تزئینی نگارگری در نقاشی معاصر ایران» رضا رفیعی راد، همایش "جایگاه نقوش تزئینی در کیفیت بصری آثار هنر اسلامی"، تهران، مرکز تحقیقات هنر اسلامی نگاره، 1396

به قلم مژن مظفری و رضا رفیعی راد