تعریف مفاهیم و اصطلاحات:

مخاطب:

تعاریف بسیاری از مخاطب نزد صاحب نظران علم ارتباطات وجود دارد که هر کدام به گونه ای بیانگر یک خصلت وجودی و دارای ویژگی های متمایز اند و این ویژگی ها باعث شده تا یک توافق نظر قطعی بر روی این که مخاطب چه کسی است، صورت نپذیرد. به طور حتم ویژگی های متفاوتی در افراد مختلف وجود دارد که نحوه ی رفتار آنان را تشکیل می دهند و این کثرت مخاطب منجر شده تا تصویر واحدی از مخاطب در ذهنمان نداشته باشیم. مخاطبان به نسبت تحت تأثیر بودن محتوای رسانه‌های متعدد و نیز نوع عملکردشان در انتخاب محتوا و ویژگی های بارزشان شناخته می شوند.پژوهشگران تمایل دارند تا مخاطب را کسی بدانند که داوطلبانه به محتوای رسانه معینی روی می آورد (مهدیزاده 1384: ویندال، اولسون و سیگنایزر، 1376، 258).

2-8-1 اینترنت

با ورود اینترنت به دنیای رسانه های جمعی، جوامع به سمت دو فضایی شدن حرکت کردند. اینترنت آمد تا به مخاطب بیاموزد که حق انتخاب محتوا را دارد. به عبارتی دیگر اینترنت با ویژگی های ذاتی خود، به مخاطب ارزش بخشیده و او را قدرتمند و مستعد انجام کارهای بیشتر و متنوع تر ساخته است. مخاطب توانسته با بهره جویی از اینترنت خود را از محدودیت هایی که رسانه های پیشین در ایجاد تعامل دو طرفه برایش تعیین کرده بودند، جدا سازد. به گونه ای که خود سازنده ی محتوا باشند نه فقط مخاطب منفعل صرف. ویژگی جهانی بودن اینترنت باعث شده تا صدای کسانی که از رسانه های جمعی محروم مانده اند، در سرتا سر جهان شنیده شود و بتوانند ایده ها و افکار و ایدئولوژی های خود را به سمع و نظر جهانیان برسانند. در واقع اینترنت یک نوع وعده آزادی به مخاطب می دهد (سرفرازی 1391، 10).

3-8-1 شبكههایاجتماعی

شبکه‌های اجتماعی، فضاهایی در دنیای مجازی هستند که برای ارتباط میان افراد مختلف، با سطوح گوناگون دسترسی، به وجود آمده اند. ایجاد ارتباطات جمعی و میان فردی، تشکیل اجتماعات مجازی، اطلاع رسانی، تبادل اطلاعات و نظرها از شناخته شده ترین کارکردهای این فضاها هستند. شبکه اجتماعی متشکل از گروه هایی(افراد) است که از طریق وابستگی هایشان به یکدیگر مرتبط شده اند. این وابستگی ها می تواند اهداف، آرمان ها، مسایل مادی و حتی مسایل دینی باشد. افراد وارد این ارتباط می‌شوند و تأثیر متقابلی بر هم دارند و شخصیت و هویت افراد نیز در ارتباط با گروه تأثیر دارد. حضور افراد در شبکه‌های اجتماعی، احتمال مشارکت ها و کنش های اجتماعی را افزایش می دهد. هر چه پیوند افراد و اعضا در این شبکه‌ها بیشتر و انبوه تر باشد، امکان همراهی، تعامل، نزدیکی دیدگاه ها، حرکت همسو و مشترک نیز افزایش خواهد یافت. در یک شبکه اجتماعی، افراد هم اهداف سیاسی و هم اهداف شخصی را پیگیری می‌کنند و در عین حال، با دیگر افراد و سازمان ها نیز تعاملی چندگانه دارند. ضمن اینکه، تماس ها و ارتباط‌های شخصی، مانند وسیله ای برای پیوند دادن سازمان ها و گروه ها عمل می‌کنند. سایر ویژگی های شبک‌ های اجتماعی مجازی عبارت اند از: به اشتراک گذاری، بسیج کنندگی و سازمان دهی، دوستی، اعتماد، حلقه های مخاطبان، استناد و تعمیم، چندرسانه ای بودن، گپ، نقد بی‌رحمانه، دنبال کردن و دنبال شدن، پرستیژ، خردجمعی، جهانی بودن، سرگرمی، ساختار دموکراتیک، قدرت سرمایه (ضیایی پرور 1392، 2)

4-8-1 ارتباط دو سویه:

ویژگی دوسویه‌گی تعامل یا کنش و واکنش متقابل در رسانه های سایبر به یک فرمت ویژه دلالت می‌کند. دست اندرکاران رسانه های سنتی مکتوب - تصویری وصوتی - همه میزبانان مدیران، سیاستگزاران، کارکنان و مدعوینی هستند که برای این یا آن گزارش و موضوع دعوت شده‌اند. اما نشریات اینترنتی میزبان همه کسانی هستند که علاوه بر اطلاع گیری، سودای شرکت فعال در تولید نشریه و حضور خلاق در رابطه‌ای زنده و متقابل و چند جانبه را در سر دارند. درهرحال، ویژگی تعامل یا کنش و واکنش متقابل و دوسویه در رسانه های سایبر آشکارا به یک فرمت ویژه دلالت می‌کند، به فرمتی که اکنون کاملا بر این نوع از رسانه‌ها غلبه یافته است و در ادبیات رایج بین سایبر ژورنالیست‌ها به آن فرمت دو سویه می‌گویند (همشهری آنلاین، به نقل از شکرخواه، 1386).

نویسنده: مینا نادری