درباره تولد مسیح (ع) در خود مسیحیت روایت های مختلفی وجود دارد؛ از جمله درباره وجود و جایگاه شخصی به نام یوسف همسر حضرت مریم (س). با این توضیح باید توجه داشت در دین مبین اسلام اساسا تمامی این روایت ها مردود است و نحوه ولادت مسیح (ع) روایت دیگری دارد که بر جایگاه والای آن حضرت تاکید دارد.

مطلب پیش رو صرفا بازخوانی یک اثر هنری از منظر تحلیل آثار هنری است و رویکردی اعتقادی و مذهبی نداشته و اگر هم رنگ و بوی اعتقادی دارد به خاطر خاستگاه فکری خالق اثر است.

تجسم تولد حضرت مسیح، از جمله موضوعاتی است که تاکنون بیشمار هنرمند به آن پرداخته اند. با ظهور دوران رنسانس هرچند که امانیسم جای اندیشه های تفکری قرون وسطا را گرفت، اما محوریت موضوعات، همچنان دینی باقی ماند.

یکی از هنرمندانی که می توان وی را به عنوان پدر رنسانس دانست، جوتّو دی بُندُنه۱ است. وی در فاصله سال های ۱۲۶۶ تا ۱۳۳۷میلادی در ایتالیا زندگی کرد و به دلیل دستاوردهایش در طبیعتگرایی، به عنوان نخستین پایه گذار مکتب فلورانس شناخته می شود.

از زندگی او اطلاعات موثقی در دست نیست اما هنر نقاشی را نزد چیمابوئه آموخت و علاوه بر نقاشی در زمینه معماری نیز فعال بود. شکی نیست که سلسله نقاشی های دیواری در نمازخانه آرِنا (پادوآ) را جوتو نقاشی کرده است. به طور کلی در این نمازخانه ۳۸ تصویر از زندگی حضرت مسیح و حضرت مریم است که با شکلی گویا و ساده به تصویر کشیده شده اند. در وصف قدرت نقاشی های او همین بس که روئین پاکباز می گوید: “ او در روزگار خود و پس از مرگش بلندآوازه و اثرگذار بود. استادی جوتو در طراحی به او امکان داد تا در نقاشی هایش بافت، وزن، حالت، و عمق را بنمایاند. از این رو تصویرهای او واقعی و متقاعدکننده به نظر می آیند. از این مهم تر جوتو قادر بود عواطف بغرنج آدمی را به طرزی ظریف و ساده فهم مجسم کند.” (پاکباز، ۱۳۷۴)

گاو به مریم و عیسی چشم دوخته است در حالی که الاغ بی اعتنا سر را به پایین خم کرده است. دلیل این عمل به نقش گاو به منزله آفریده ای روشنگر و آگاه از رویدادهای مهم و نادانی الاغ و بی خبری او در نمادشناسی سنت های مسیحی اشاره دارد.