مروری بر آثار هنرمندان نقاش مسیحی ایرانی به بهانه ی آغاز سال نو میلادی (بخش اول)
به گزارش گالری آنلاین در آستانه ی آغاز سال نو میلادی با توجه به حضور و تاثیرات چشمگیر هنرمندان ایرانی مسیحی بر تاریخ، فرهنگ و هنر ایران مروری خواهیم داشت بر زندگی و آثار چند تن از هنرمندان نقاش مسیحی ایرانی.
مارکو گریگوریان
مارکو گریگوریان زاده ۵ دسامبر ۱۹۲۵ در کروپتکین، کراسنودار - درگذشته ۲۷ اوت ۲۰۰۷ در ایروان، نقاش، بازیگر و هنرشناس ارمنی ایرانی میباشد.
مارکو سومین فرزند از یک خانوادهٔ ارمنی بود که در نسلکشی ارمنیها از وان به قارص و سپس به روسیه مهاجرت کرده بودند. مارکو در ۵ دسامبر ۱۹۲۵ میلادی برابر با ۱۳۰۴ خورشیدی در کروپتکین، کراسنودار در روسیه به دنیا آمد.
مارکو گریگوریان از آن پس نقش مهمی در صحنهٔ هنر مدرن در ایران داشت. او گالری استتیک را در تهران تأسیس کرد که مرکز تجمع مدرنیستهای جوان محسوب میشد و کانونی بود برای نقاشانی که شیوهٔ بیان آزاد را اتخاذ کرده بودند. وی کلاسهایی را نیز در این گالری برگزار میکرد و به آموزش هنرمندان جوان میپرداخت. از شاگردان او در این سالها حسین زندهرودی و فرامرز پیلارام بودند.
از مهمترین فعالیتهای مارکو گریگوریان تحقیق در مورد هنرهای سنتی ایران، گردآوری تابلوهای نقاشی قهوهخانهای و حمایت از نقاشان بازماندهٔ این شیوه بود. گریگوریان مقالاتی در مورد این هنرمندان و شیوهٔ نقاشی آنها نوشت و نمونههایی از کارهایشان را در نشریات چاپ کرد. او به ویژه توجه خاصی به بانیان این مکتب، از جمله حسین قوللر آقاسی، نقاش و راوی داستانهای حماسی، و محمد مدبر، نقاش پردههای مذهبی، نشان داد. او با گردآوری آثار این هنرمندان از شهرهای مختلف، نمایشگاهی در خانهٔ ایران در پاریس برگزار کرد که به گرمی از آن استقبال شد.
مارکو گریگوریان در بیینال ونیز نمایندهٔ غرفهٔ ایران بود و همچنین در سال ۱۳۳۷ خورشیدی به عنوان عضو هیئت داوران در آن مشارکت داشت. در سال ۱۳۳۷ خورشیدی به ایران بازگشت و بهعنوان سرپرست گروه گرافیک در اداره کل هنرهای زیبا مشغول به کار شد. در همان سال اولین بیینال تهران را تحت نظارت ادارهٔ کل هنرهای زیبا برگزار کرد و با معرفی و نمایش آثار نقاشان نوگرای ایران، نقش مهمی در تداوم روند نقاشی مدرن ایران ایفا کرد. بیینال تهران تا پنج دوره فعالیت داشت.
مارکو گریگوریان در سال ۱۳۴۱ خورشیدی به ایالات متحده آمریکا رفت و به ادامهٔ فعالیتهای تجربی خود پرداخت و آثار خود را در چندین نمایشگاه به نمایش گذاشت. در همین دوره به تدریس در دانشگاه و برگزاری کنفرانس در مورد هنرهای سنتی ایران پراخت.
گریگوریان در سال ۱۳۴۹ خورشیدی از سوی دانشکدهٔ هنرهای زیبا برای تدریس دعوت شد و به ایران بازگشت. در آبان ماه سال ۱۳۵۳ خورشیدی گروه نقاشان آزاد را همراه با فرامرز پیلارام، عبدالرضا دریابیگی، مسعود عربشاهی، سیراک ملکونیان، مرتضی ممیز و غلامحسین نامی بنیان گذاشت.
مارکو گریگوریان در روز ۲۷ اوت ۲۰۰۷ میلادی برابر ۵ شهریور ۱۳۸۶ خورشیدی در سن ۸۲ سالگی در شهر ایروان درگذشت و در قطعه هنرمندان به خاک سپرده شد.
سیراک ملکونیان
سیراک ملکونیان در (1309خ-۱۹۳۱م) در تهران به دنیا آمد. سبک وی ویژه خود اوست که اگر چه مدرن، با خطوط ساده و خشک به نظر میرسد ولی بسیار چشم نواز و محسور کننده است و بیننده را به خود جذب میکند. وی همکاری های نزدیکی با مارکو گریگوریان، داشته.
ملکونیان در بیش از ۳۵ نمایشگاه انفرادی و گروهی در سطح جهان شرکت کرده است. نمایشگاههای سالانه انجمن فرهنگی ایران و شوروی (۱۹۵۰-۱۹۵۳م)، نمایشگاه گروهی نقاشان معاصر ایران در انجمن مهرگان (۱۹۵۴م)، گالری استتیک (۱۹۵۷م)، گالری هروه اودرماتدر پاریس، گالری گورکی، نمایشگاه گروهی در ایران، و غیره.
از جوایزی که وی موفق به کسب آنها شده عبارت اند از: جایزه دوسالانه تهران، جایزه دوسالانه پاریس، جایزه بینالمللی آرت اکسپوزیسیون دوسالانه ، جایزه انجمن ایران - آمریکا و جایزه هنرمندان معاصر ایران
آندره سوروگین
آندره سوروگین (زاده ۱۲۷۵ خورشیدی، تهران - درگذشته ۲۷ آذر ۱۳۷۵، اشتوتگارت)، معروف به درویشخان، نقاش برجسته مینیاتور و یکی از بنیانگذاران شیوه مردمی در نقاشی ایرانی معروف به نقاشی قهوهخانهای بود.
آندره سوروگین در سال ۱۳۷۵ خورشیدی در سن صد سالگی در شهر اشتوتگارت، آلمان چشم از جهان فروبست.
از جمله آثار وی:
۱۸۲ تابلو از رباعیات عمر خیام و باباطاهر، ۱۸۰ تابلو از غزلهای حافظ، مینیاتورهای شاهنامه،داستانهای سایاتنووا
ادمان آیوازیان
اِدمان آیوازیان زاده ۱۳۱۰ خورشیدی، تهران؛ نقاش، معمار و طراح ایرانی ارمنیتبار میباشد.
نقاشی را از سیزده سالگی شروع کرد و در شانزده سالگی موفق به دریافت جایزه نخست مسابقه بینالمللی نقاشان جوان تهران شد. نه سال بعد جایزه فرهنگ و هنر دو سالانه تهران را از آن خود ساخت و در پی آن برای شرکت در دو سالانه ونیز منتخب شد. آیوازیان نقاشی را در فرهنگستان هنرهای زیبای رم و معماری را در انگلستان فرا گرفت. طراحی و نظارت بر اجرای هتل گاجره و دبیرستان ارمنی طوماسیان از نخستین کارهای او پس از بازگشت به ایران بود. از آثار دیگر اِدمان میتوان به طراحی داخلی مسجد فرودگاه ریاض، نقاشی دیواری سالن انتظار فرودگاه جده، نقاشی دیواری برای موزه ملی عربستان و طراحی موزاییک برای مسجد جامع عمان اشاره کرد.
آیوازیان در طراحی کتیبههای خط ثلث و کوفی و کاشیکاریهای مساجد عربستان، کویت و عمان از نقاشی اسلامی و ایرانی تأثیر پذیرفته است.
او تنها هنرمند ایرانی است که به عضویت انجمن سلطنتی نقاشان رنگ روغن انگلستان پذیرفته شده است. آثار آیوازیان در مساجد، کلیساها، موزهها و بسیاری از اماکن عمومی و مجموعههای شخصی از جمله موزه سنت لازار ونیز و همچنین موزه آرام خاچاطوریان ایروان نگهداری میشود.