سارا شکیل، هنرمند پاکستانی-بریتانیایی، در پروژه‌ی The Jewel System با تلفیق هوش مصنوعی و سوزن‌دوزی سنتی آسیای جنوبی، منظومه شمسی را به شکل یک کهکشان پرزرق‌وبرق بازآفرینی کرده است.

به گزارش گالری آنلاین، در چارچوب برنامه «ماه هنر ۲۰۲۵» شرکت Swire Properties در هنگ‌کنگ، پروژه‌ی «ArtisTree Selects: نظام جواهر» از سارا شکیل، مخاطبان را به یک فضای چیدمان کیهانی دعوت می‌کند که در آن مفاهیم خلق شده با هوش مصنوعی با هنر سوزن‌دوزی سنتی آسیای جنوبی درهم می‌آمیزند. به همین مناسبت، وب‌سایت designboom با همکاری ArtisTree میزبان یک گفت‌وگوی ویژه با این هنرمند چندرشته‌ای و همچنین کارشناس هنر دیجیتال، سیلویا وانگ، بود. این پنل که با عنوان «تجسم دیجیتال: ترجمه‌ی هوش مصنوعی و هنر دیجیتال به فرم‌های فیزیکی» برگزار شد، به بررسی موضوعاتی همچون نقش هوش مصنوعی در هنر معاصر، میل انسانی به تجسم ایده‌های دیجیتال و ظهور آثار «فیزیکی-دیجیتالی» (phygital) پرداخت و آینده‌ی این دو قلمرو را مورد تأمل قرار داد.

در مرکز این گفت‌وگو، اثر «نظام جواهر» از سارا شکیل قرار دارد که منظومه شمسی را به‌صورت یک نقشه‌ی درخشان و فراگیر بازآفرینی می‌کند. شکل‌های بزرگ سیاره‌ای که به‌دست صنعت‌گران و با استفاده از بیش از ۳.۹ میلیون کریستال شیشه‌ای قدیمی سوزن‌دوزی شده‌اند، بازتابی از شیفتگی شکیل به روایت‌های کیهانی است؛ علاقه‌ای که در ابتدا از طریق کلاژهای دیجیتالی آغاز شد. در کنار این اثر، «آفرینش در جواهرات» نیز لحظه‌ی آغازین انفجار بزرگ (بیگ بنگ) را از طریق لایه‌هایی از پارچه‌های سوزن‌دوزی‌شده و کریستال‌های معلق در دل توری سیاهِ فراگیر، به یک تابلوی آسمانی بدل می‌سازد.

سارا شکیل، هنرمندی پاکستانی‌الاصل که اکنون ساکن لندن است، به‌خاطر مفاهیم کیهانی و پیوند میان هنر دیجیتال و مهارت‌های دستی شهرت دارد. او در گفت‌وگو با designboom از این می‌گوید که چگونه ابزارهای دیجیتال را به‌عنوان «دستیاران خلاق» در مسیر توسعه‌ی فرم‌های متنوع‌تر هنری در آغوش کشیده است.

شکیل توضیح می‌دهد که هرچند فعالیتش در ابتدا در فضای دیجیتال شکل گرفت، اما میل به خلق تجربه‌هایی فیزیکی و فراگیر او را به سمت ترجمه‌ی این آثار به هنرهای قابل لمس سوق داده است. او باور دارد که این ترجمه‌ها نه‌تنها آثار را به «جهان واقعی» می‌آورند، بلکه نوعی حیات به آن‌ها می‌بخشند و امکان برقراری ارتباط فیزیکی و احساسی عمیق‌تری را برای مخاطب فراهم می‌سازند.

با آنکه مفهوم «نظام جواهر» ابتدا در جهان مجازی متولد شد، اما روند آفرینش آن سفری عمیقاً فیزیکی و معنوی بوده که ریشه در میراث فرهنگی پاکستان دارد. شکیل با یادآوری قدم‌زدن‌هایش در کوچه‌های باریک بازار کراچی می‌گوید که فروشنده‌ای با کیسه‌های پر از کریستال‌های قدیمی توجهش را جلب کرد؛ کریستال‌هایی که بعدها سطح سیاره‌ها را پوشاندند. این جواهرات رنگارنگ با تکنیک‌های سنتی گلدوزی فلزی و تزیین با کریستال، به‌صورت الگوهایی پیچیده دوخته شدند که یادآور پارچه‌های سلطنتی هستند. او این روند را یک همکاری تمام‌عیار می‌داند که طی آن با تیمی از ۸۰ صنعت‌گر محلی کار کرد و سعی داشت انرژی هر یک از آنان را در اثر جاری کند.

در ادامه، سیلویا وانگ به عنوان متخصص هنر دیجیتال، به رشد چشمگیر آثار «فیزیکی-دیجیتالی» اشاره می‌کند که فرصت‌ها و چالش‌های تازه‌ای را برای اکوسیستم خلاق به همراه آورده‌اند. او به افزایش تقاضا برای آثاری فراتر از گالری‌های سنتی یا پلتفرم‌های دیجیتال اشاره می‌کند، چراکه مجموعه‌داران به‌طور فزاینده‌ای به‌دنبال تجربه‌های همه‌جانبه هستند. شکیل نیز این روند را تأیید کرده و می‌گوید که هرچند مجموعه‌داران آثار دیجیتال او را تحسین می‌کنند، اما روز به روز بیشتر جذب جنبه‌های ملموس و تجربی این آثار می‌شوند. از همین رو، او در حال پالایش روش کاری خود است تا میان آثار دیجیتال و تجسم فیزیکی آن‌ها تعادل ایجاد کند.

با وجود تمام این پیشرفت‌ها، وانگ هشدار می‌دهد که افزایش دسترسی به فناوری‌های نوین باعث افزایش تعداد آثار تجربی شده، که البته در کنار هیجان، چالش‌هایی نیز برای کیفیت آثار به همراه دارد. او همچنین از استقبال گسترده نهادها از هنر مجازی پس از رونق NFTها سخن گفت و به‌ویژه اشاره کرد که موزه M+ هنگ‌کنگ اکنون آثاری چون «Human One» اثر Beeple و دیگر آثار ترکیبی با هوش مصنوعی را به مجموعه‌ی خود افزوده است.

در پایان این گفت‌وگو، هر دو سخنران معتقدند که هنرمندان همچنان مرزهای میان هنر دیجیتال و فیزیکی را بیشتر محو خواهند کرد. سیلویا وانگ با امیدواری می‌افزاید که فضاهای مجازی در آینده‌ی نزدیک فرصت‌های بیشتری برای خلاقیت فراهم خواهند کرد؛ فرصت‌هایی که در هیچ مقیاس، رسانه یا بُعدی محدود نمی‌شوند.