بررسی آماری پیرامون حراج نهم تهران
در نهمین دوره از حراج تهران ویژه آثار مدرن و کلاسیک، ۸۰ اثر هنری از ۵۸ هنرمند ارائه شد.
به گزارش گالری آنلاین به نقل از ایلنا، نهمین دوره از حراج تهران ویژه آثار مدرن و کلاسیک شامگاهِ جمعه ۸ تیرماه در هتل پارسیان آزادی برگزار شد. در این دوره، ۸۰ اثر هنری از ۵۸ هنرمند ارائه شد که دو اثر از علی اکبر صادقی و بهجت صدر از دور حراج خارج شدند. دلیل خروج آثار، ازسوی برگزارکنندگان حراجی اینگونه عنوان شد که درحالیکه کاتالوگ حراج یک ماه پیش نهایی شده بود، افزایش قیمت دلار سبب شد صاحبان دو اثر یاد شده خواهان تصحیح قیمت شوند که این امر برای حراج تهران میسَر نبود.
در حراج نهم، ۴۲ اثر از ۳۵ هنرمند درگذشته عرضه شد که عبارت بودند از: پرویز کلانتری (متوفی ۱۳۹۵)، جعفر روحبخش (۱۳۷۵)، لیلی متیندفتری (۱۳۸۶)، فریده لاشایی (۱۳۹۱)، عباس کیارستمی (۱۳۹۵)، علیرضا اسپهبد (۱۳۸۵)، عبدالرضا دریابیگی (۱۳۹۱)، سیاوش کسرایی (۱۳۸۲)، رضا مافی (۱۳۶۱)، مهدی ویشکایی (۱۳۸۵)، بهمن محصص (۱۳۸۹)، محمد غفاری (۱۳۱۹)، دوستعلی معیرالممالک (۱۳۴۵)، ابوالحسن صدیقی (۱۳۷۴)، محسن سهیلی (۱۳۷۵)، حسین شیخ (۱۳۷۰)، عیسی بهادری (۱۳۶۵)، سمبات درکیورقیان (۱۳۷۸)، یرواند نهاپتیان (۱۳۸۵)، محمود زنگنه (۱۳۷۸)، عباس کاتوزیان (۱۳۸۷)، ناصر عصار (۱۳۹۰)، حسین خطایی (۱۳۵۳)، حسین زرینقلم (سده ۱۴ ه.ق)، محمود جوادیپور (۱۳۹۱)، احمد اسفندیاری (۱۳۹۱)، منصور قندریز (۱۳۴۵)، سهراب سپهری (۱۳۵۹)، حسین کاظمی (۱۳۷۵)، هانیبال الخاص (۱۳۸۹)، بهجت صدر (۱۳۸۸)، ژازه تباتبایی (۱۳۸۶)، هوشنگ پزشکنیا (۱۳۵۱)، توکل اسماعیلی (۱۳۷۳)، و فرامرز پیلارام (۱۳۶۳).
۱۸ هنرمند همانند دورههای پیشین با بیش از یک اثر در حراج حضور داشتند: محمد احصایی (اثر اول ۶۰۰ میلیون و اثر دوم ۴۲۰ میلیون)، پروانه اعتمادی (اثر اول ۳۰۰ میلیون و اثر دوم ۱۱۰ میلیون)، ناصر اویسی (اثر اول ۱۴۰ میلیون و اثر دوم ۸۵ میلیون)، پرویز تناولی (اثر اول ۴۵۰ میلیون، اثر دوم ۶۰۰ میلیون و اثر سوم ۲۹۰ میلیون)، عبدالرضا دریابیگی (اثر اول ۱۸۰ میلیون و اثر دوم ۱۳۰ میلیون)، جعفر روحبخش (اثر اول ۱۳۰ میلیون و اثر دوم ۸۵ میلیون)، کورش شیشهگران (اثر اول ۵۵۰ میلیون و اثر دوم به فروش نرسید)، حسین زندهرودی (اثر اول ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون، اثر دوم فروش نرفت و اثر سوم ۳۰۰ میلیون)، سهراب سپهری (اثر اول ۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون و اثر دوم ۱ میلیارد و ۹۰۰ میلیون)، ابوالقاسم سعیدی (اثر اول ۳۲۰ میلیون و اثر دوم ۱۴۰ میلیون)، مسعود عربشاهی (اثر اول ۳۶۰ میلیون و اثر دوم ۴۰۰ میلیون)، ناصر عصار (اثر اول ۲۴۰ میلیون و اثر دوم ۲۸۰ میلیون)، منیر شاهرودی فرمانفرمائیان (اثر اول ۵۲۰ میلیون و اثر دوم ۷۵۰ میلیون)، حسین کاظمی (اثر اول ۳۰۰ میلیون و اثر دوم ۳۸۰ میلیون)، رضا مافی (اثر اول ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون و اثر دوم ۱۱۰ میلیون)، محسن وزیری مقدم (اثر اول ۲۲۰ میلیون و اثر دوم ۱۰۰ میلیون)، مهدی ویشکایی (اثر اول ۲۵۰ میلیون و اثر دوم ۱۶۰ میلیون)، و منوچهر یکتایی (اثر اول ۴۸۰ میلیون و اثر دوم ۸۰۰ میلیون) به فروش رسیدند.
در بین ۵۸ هنرمندی که حضور داشتند، نام ۶ هنرمند زن به چشم میخورد: لیلی متیندفتری، فریده لاشایی، پروانه اعتمادی، سونیا بالاسانیان، منیر شاهرودی فرمانفرمائیان و بهجت صدر.
تکنیک آثار ارائه شده عبارت بود از: رنگ روغن روی بوم، ترکیب مواد روی بوم، حکاکی لینولئوم روی فیبر، رنگ روغن و باند گچی روی بوم، رنگ روغن و شن روی بوم، عکس روی بوم، رنگ و روغن و سیمان روی فیبر، رنگ روغن و رنگ متالیک روی فیبر، آینهکاری و نقاشی پشت شیشه روی گچ، اکرلیک روی بوم، مجسمه برنزی، رنگ روغن روی گونی، آبرنگ روی مقوا، گواش روی مقوا، سوخت و معرق چرم، رنگدانههای طبیعی و اکرلیک روم بوم، ورق طلا روی بوم، یونولیت روی فیبر، مجسمهای از جنس فایبر گلاس، جسو روی تخته سهلا، مجسمه آهنی، سفال لعابکاری شده، سیمان روی چوب، پاستل روی مقوا، و چاپ سیلک روی کاغذ.
آثار حجمی این دوره عبارت بودند از: اثری آینهکاری و نقاشی پشت شیشه روی گچ بدون عنوان از منیر فرمانفرمائیان، اثری برنزی با عنوان هیچ از پرویز تناولی، اثری برنزی با عنوان پرنده ۱ از بهمن محصص، اثری از جنس فایبر گلاس با عنوان هیچ روی صندلی از پرویز تناولی، اثری آهنی بدون عنوان از مجموعهی ژنرالهای ژازه تباتبایی، اثری از جنس سفال لعابکاریشده از پرویز تناولی، اثری آهنی بدون عنوان از توکل اسماعیلی، اثری آینهکاری و نقاشی پشت شیشه روی گچ بدون عنوان از منیر فرمانفرمائیان.
تنها عکس حاضر در این دوره «گاو گریان» عباس کیارستمی محصول ۱۳۹۱ بود. این اثر در حراج دوم در سال ۱۳۹۲ به قیمت ۷۰ میلیون به فروش رسیده بود، در این حراج نهم با قیمت ۲۲۰ میلیون چکش خورد.
عباس کیارستمی (۱۳۱۹ - ۱۳۹۵)
محمد غفاری مشهور به کمالالملک (متولد ۱۲۲۷) مسنترین هنرمند و علیرضا اسپهبد (متولد ۱۳۳۰) جوانترین هنرمند این دوره از حراج تهران بودند که هر دو درگذشتهاند.
علیرضا اسپهبد (۱۳۸۵-۱۳۳۰)
سمبات درکیورقیان، محمود زنگنه، عباس کاتوزیان، دوستعلی معیرالممالک و یرواند نهاپتیان ازجمله هنرمندان کلاسیکی بودند که برای نخستینبار در حراج تهران آثاری از آنها به فروش رسید. از بین هنرمندان مدرن، نام جدیدی به چشم نمیخورد و همه حداقل یکبار در دورههای پیشین اثری داشتند.
یرواند نهاپتیان (۱۳۸۵-۱۲۹۵)
در این دوره، ۱۳ اثر زیر مبلغ ۱۰۰ میلیون به فروش رسیدند: سه اثر از ناصر اویسی، گارنیک درهاکوپیان، جعفر روحبخش هر یک ۸۵ میلیون، اثری از دوستعلی معیرالممالک ۸۰ میلیون، دو اثر از سمبات درکیورقیان و هانیبال الخاص ۷۵ میلیون، اثری از ابوالحسن صدیقی ۷۰ میلیون تومان، اثری از محمود جوادی پور ۶۰ میلیون تومان، کاری از عیسی بهادری ۵۵ میلیون تومان، سه اثر از احمد اسفندیاری، سیاوش کسرایی و حسین شیخ ۴۰ میلیون تومان و اثری از محسن سهیلی ۳۸ میلیون تومان فروخته شدند.
گارنیک در هاکوپیان (متولد ۱۳۲۳)
۴ هنرمندِ میلیاردی این دوره از حراج تهران به ترتیب عبارتند از: سهراب سپهری، حسین زنده رودی، منصور قندریز و رضا مافی. با احتساب هر دو اثر سپهری باز هم این هنرمند با مبلغ ۷ میلیارد تومان در رتبه نخست، زندهرودی با دو اثر به مبلغ ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون در رتبه دوم، قندریز با یک اثر با مبلغ یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون در رتبه سوم و مافی با دو اثر به مبلغ یک میلیارد و ۲۱۰ میلیون در رتبه چهارم فروشهای میلیاردی قرار میگیرند.
منصور قندریز (۱۳۴۴-۱۳۱۴)
تاریخ خلقِ ۷ اثر دههی ۹۰ شمسی بود و این آثار متعلق به عباس کیارستمی، کیخسرو خروش، دو اثر از محمد احصایی، جلیل رسولی، کورش شیشهگران و منیر فرمانفرمائیان بود.
محمد احصایی (متولد ۱۳۱۸)
۷ اثر از کل آثار در دورههای قبلی حراج نیز حضور داشتهاند:
• تابلوی بدون عنوان سیراک ملکونیان محصول سال ۱۳۵۵ که در این دوره ۵۵۰ میلیون به فروش رسید، در اولین حراج تهران سال ۱۳۹۱ در قیمت ۴۰ میلیون چکش خورده بود.
• اثری بدون عنوان از ابوالقاسم سعیدی محصول سال ۱۳۸۵ که در این دوره ۳۲۰ میلیون به فروش رسید، در سومین حراج تهران سال ۱۳۹۳ در قیمت ۳۰۰ میلیون چکش خورده بود.
• عکس گاو گریان از عباس کیارستمی محصول سال ۱۳۹۱ که در این دوره ۲۲۰ میلیون به فروش رسید، در دومین حراج تهران سال ۱۳۹۲ در قیمت ۷۰ میلیون چکش خورده بود.
• بدون عنوان از مسعود عربشاهی محصول ۱۳۵۱ که در این دوره ۴۰۰ میلیون به فروش رسید، در چهارمین حراج تهران سال ۱۳۹۴ در قیمت ۳۲۰ میلیون چکش خورده بود.
• اثری بدون عنوان از کمالالملک محصول ۱۲۹۲ که در این دوره ۷۰۰ میلیون به فروش رسید، در چهارمین حراج سال ۱۳۹۴ در قیمت ۵۰۰ میلیون چکش خورده بود.
• اثری بدون عنوان از حسین زرین قلم محصول ۱۲۷۶ که در این دوره ۴۲۰ میلیون به فروش رسید، در چهارمین حراج ۱۳۹۴ در قیمت ۲۶۰ میلیون چکش خورده بود.
• اثری بدون عنوان از مهدی ویشکایی محصول ۱۳۴۴ که در این دوره ۱۶۰ میلیون به فروش رسید، در پنجمین حراج ۱۳۹۵ در قیمت ۱۴۰ میلیون چکش خورده بود.
سیراک ملکونیان (متولد ۱۳۰۹)
همچنین ۱۰ اثر از بین کل آثار، پیشتر در حراجهایی چون ساتبیز لندن، کریستیز دوبی، کلارس کالیفرنیا و وینزور انگلیس چکش خورده بودند. این آثار عبارتند از:
• اثری بدون عنوان از منوچهر یکتایی محصول ۱۳۴۸ که در قیمت ۴۸۰ چکش خورد، در دسامبر ۲۰۱۶ در حراج وینزور انگلیس به فروش رسیده بود.
• اثری بدون عنوان از رضا مافی محصول ۱۳۵۳ که در قیمت ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون چکش خورد، در اکتبر ۲۰۰۸ در حراج کریستیز دوبی به فروش رسیده بود.
• اثری بدون عنوان از محمد احصایی محصول ۱۳۹۱ که در قیمت ۶۰۰ میلیون چکش خورد، در مارچ ۲۰۱۶ در حراج کریستیز دوبی به فروش رسیده بود.
• اثری از مجموعهی هیچ روی صندلی پرویز تناولی که در قیمت ۶۰۰ میلیون چکش خورد، در اکتبر ۲۰۱۳ در حراج کریستیز دوبی به فروش رسیده بود.
• اثری بدون عنوان از حسین کاظمی محصول ۱۳۵۰ که در قیمت ۳۰۰ میلیون چکش خورد، در مارچ ۲۰۱۶ در حراج کریستیز دوبی به فروش رسیده بود.
• اثری بدون عنوان از محسن وزیری مقدم محصول ۱۳۸۶ که در قیمت ۱۰۰ میلیون چکش خورد، در اکتبر ۲۰۰۹ در حراج کریستیز دوبی به فروش رسیده بود.
• اثری بدون عنوان از منوچهر یکتایی محصول سال ۱۳۴۹ که در قیمت ۸۰۰ میلیون چکش خورد، در اکتبر ۲۰۱۷ در حراج ساتبیز لندن به فروش رسیده بود.
• اثری بدون عنوان از حسین کاظمی محصول دههی ۱۳۵۰ که در قیمت ۳۸۰ میلیون چکش خورد، در اکتبر ۲۰۱۰ در حراج کریستیز دوبی به فروش رسیده بود.
• اثری بدون عنوان از ناصر عصار محصول ۱۳۴۳ که در قیمت ۲۴۰ میلیون چکش خورد، در مارچ ۲۰۱۶ در حراج کریستیز دوبی به فروش رسیده بود.
• اثری از ابوالقاسم سعیدی با عنوان طبیعت بیجان با میوهها محصول ۱۳۳۷ که در قیمت ۱۴۰ میلیون چکش خورد، در اکتبر ۲۰۱۶ در حراج کلارس کالیفرنیا به فروش رسیده بود.
منوچهر یکتایی (متولد ۱۳۰۱)
از بین ۷۸ اثر ارائه شده، ۱۱ اثر نقاشیخط وجود داشت. یک اثر از نصرالله افجهای، سه اثر از حسین زندهرودی، دو اثر از رضا مافی، یک اثر از حسین زرینقلم، دو اثر از محمد احصایی، یک اثر از جلیل رسولی و یک اثر از فرامرز پیلارام آثار نقاشیخط را تشکیل میداد.
فرامرز پیلارام (۱۳۷۸-۱۳۱۶)
تابلویی بدون عنوان از حسین زرینقلم به عنوان قدیمیترین اثر این دوره از حراج تهران در سال ۱۲۷۶ خلق شده است. این اثر که با قیمت پیشنهادی ۸۰ تا ۱۲۰ میلیون ارائه شده بود، در نهایت به قیمت ۴۲۰ میلیون به فروش رسید. به نظر میرسد دلیل اقبال از چنین تابلویی کاربرد لفظِ «یا علی» در تابلو است که جنبهی بازاری آن را توجیه میکند. همچنین جدیدترین اثر به کورش شیشهگران تعلق داشت که مربوط به سال ۱۳۹۷ میشد؛ اثری که در قیمت پایهی ۲۸۰ میلیون به فروش نرفت.
حسین زرینقلم (سده ۱۴ ه.ق)
نصرالله افجهای که پیشتر در گفتگو با خبرنگار ایلنا اعلام کرده بود به دلیل برخی از بدرفتاریها، حاضر به شرکت در حراج تهران نیست، در این دوره از حراج بعد از غیابِ سه دورهایش اثری از او چکش خورد. با استناد به کاتالوگ حراج، این تابلو متعلق به یک مجموعهدار است و متعلق به مجموعهی خود هنرمند نیست. این اثر که با قیمت پیشنهادی ۲۵۰ تا ۳۵۰ میلیون ارائه شده بود، در نهایت در قیمت ۳۰۰ میلیون چکش خورد.
نصرالله افجهای (متولد ۱۳۱۲)
تابلویی بدون عنوان از هوشنگ پزشکنیا محصول سال ۱۳۴۰ که به قیمت ۱۲۰ میلیون چکش خورد، پیشتر از مؤسسه ماه مهر دزدیده شده بود. این تابلو دو سال گم بود و بهمن ماه سال ۱۳۹۶ پیدا شد.
هوشنگ پزشکنیا (۱۳۵۱-۱۲۹۶)
دو اثر به فروش نرسید؛ نخست اثری با عنوان رخ از حسین زندهرودی بود که از قیمت پایهی ۳۸۰ میلیون شروع شد ولی چکش نخورد. دومین اثر نیز متعلق به کورش شیشهگران با عنوان زرد بود که با قیمت پایهی ۲۸۰ میلیون به فروش نرفت. جالب آنکه اثر نخستِ زندهرودی اولین فروش میلیاردی حراج نهم بود که به قیمت ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون به فروش رسید و اولین تابلویی که چکش نخورد نیز متعلق به همین هنرمند بود.
حسین زندهرودی (متولد ۱۳۱۶)
دو اثری که از سهراب سپهری ارائه شد، متعلق به خانوادهی گلستان بود.
سهراب سپهری (۱۳۵۹-۱۳۰۷)
۲۹ اثر در این دوره، بالای قیمت بیشینه چکش خوردند. مهمترین این آثار از نظر محسوس بودنِ اختلاف قیمت عبارتند از:
• اثری از سیراک ملکونیان با قیمت بیشینهی ۴۰۰ میلیون که ۵۵۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از منوچهر نیازی با قیمت بیشینهی ۸۰ میلیون که ۱۰۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از فریده لاشایی با قیمت بیشینهی ۶۰۰ میلیون که ۷۵۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از منیر فرمانفرمائیان با قیمت بیشینهی ۴۰۰ میلیون که ۵۲۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از عبدالرضا دریابیگی با قیمت بیشینهی ۱۲۰ میلیون که ۱۸۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از رضا مافی با قیمت بیشینهی ۸۰۰ میلیون که ۱ میلیارد و ۱۰۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از دوستعلی معیرالممالک با قیمت بیشینهی ۴۰ میلیون که ۸۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از محمود زنگنه با قیمت بیشینهی ۴۰ میلیون که ۱۰۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از حسین زرین قلم با قیمت بیشینهی ۱۲۰ میلیون که ۴۳۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از پرویز تناولی از مجموعهی سیمرغ با قیمت بیشینهی ۱۵۰ میلیون که ۲۹۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از سهراب سپهری با قیمت بیشینهی یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون که یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از فرامرز پیلارام با قیمت بیشینهی ۳۵۰ میلیون که با قیمت ۴۵۰ میلیون چکش خورد.
• اثری از منیر فرمانفرمائیان با قیمت بیشینهی ۶۰۰ میلیون که ۷۵۰ میلیون چکش خورد.
منیر (شاهرودی) فرمانفرماییان (متولد ۱۳۰۱)