به گزارش گالري آنلاين در آستانه ي آغاز سال نو ميلادي با توجه به حضور و تاثيرات چشمگير هنرمندان ايراني مسيحي بر تاريخ، فرهنگ و هنر ايران مروري خواهيم داشت بر زندگي و آثار چند تن از هنرمندان نقاش مسيحي ايراني.
مارکو گريگوريان
مارکو گريگوريان زاده ۵ دسامبر ۱۹۲۵ در کروپتکين، کراسنودار – درگذشته ۲۷ اوت ۲۰۰۷ در ايروان، نقاش، بازيگر و هنرشناس ارمني ايراني ميباشد.
مارکو سومين فرزند از يک خانوادهٔ ارمني بود که در نسلکشي ارمنيها از وان به قارص و سپس به روسيه مهاجرت کرده بودند. مارکو در ۵ دسامبر ۱۹۲۵ ميلادي برابر با ۱۳۰۴ خورشيدي در کروپتکين، کراسنودار در روسيه به دنيا آمد.
مارکو گريگوريان از آن پس نقش مهمي در صحنهٔ هنر مدرن در ايران داشت. او گالري استتيک را در تهران تأسيس کرد که مرکز تجمع مدرنيستهاي جوان محسوب ميشد و کانوني بود براي نقاشاني که شيوهٔ بيان آزاد را اتخاذ کرده بودند. وي کلاسهايي را نيز در اين گالري برگزار ميکرد و به آموزش هنرمندان جوان ميپرداخت. از شاگردان او در اين سالها حسين زندهرودي و فرامرز پيلارام بودند.
از مهمترين فعاليتهاي مارکو گريگوريان تحقيق در مورد هنرهاي سنتي ايران، گردآوري تابلوهاي نقاشي قهوهخانهاي و حمايت از نقاشان بازماندهٔ اين شيوه بود. گريگوريان مقالاتي در مورد اين هنرمندان و شيوهٔ نقاشي آنها نوشت و نمونههايي از کارهايشان را در نشريات چاپ کرد. او به ويژه توجه خاصي به بانيان اين مکتب، از جمله حسين قوللر آقاسي، نقاش و راوي داستانهاي حماسي، و محمد مدبر، نقاش پردههاي مذهبي، نشان داد. او با گردآوري آثار اين هنرمندان از شهرهاي مختلف، نمايشگاهي در خانهٔ ايران در پاريس برگزار کرد که به گرمي از آن استقبال شد.
مارکو گريگوريان در بيينال ونيز نمايندهٔ غرفهٔ ايران بود و همچنين در سال ۱۳۳۷ خورشيدي به عنوان عضو هيئت داوران در آن مشارکت داشت. در سال ۱۳۳۷ خورشيدي به ايران بازگشت و بهعنوان سرپرست گروه گرافيک در اداره کل هنرهاي زيبا مشغول به کار شد. در همان سال اولين بيينال تهران را تحت نظارت ادارهٔ کل هنرهاي زيبا برگزار کرد و با معرفي و نمايش آثار نقاشان نوگراي ايران، نقش مهمي در تداوم روند نقاشي مدرن ايران ايفا کرد. بيينال تهران تا پنج دوره فعاليت داشت.
مارکو گريگوريان در سال ۱۳۴۱ خورشيدي به ايالات متحده آمريکا رفت و به ادامهٔ فعاليتهاي تجربي خود پرداخت و آثار خود را در چندين نمايشگاه به نمايش گذاشت. در همين دوره به تدريس در دانشگاه و برگزاري کنفرانس در مورد هنرهاي سنتي ايران پراخت.
گريگوريان در سال ۱۳۴۹ خورشيدي از سوي دانشکدهٔ هنرهاي زيبا براي تدريس دعوت شد و به ايران بازگشت. در آبان ماه سال ۱۳۵۳ خورشيدي گروه نقاشان آزاد را همراه با فرامرز پيلارام، عبدالرضا دريابيگي، مسعود عربشاهي، سيراک ملکونيان، مرتضي مميز و غلامحسين نامي بنيان گذاشت.
مارکو گريگوريان در روز ۲۷ اوت ۲۰۰۷ ميلادي برابر ۵ شهريور ۱۳۸۶ خورشيدي در سن ۸۲ سالگي در شهر ايروان درگذشت و در قطعه هنرمندان به خاک سپرده شد.
سيراک ملکونيان
سيراک ملکونيان در (1309خ-۱۹۳۱م) در تهران به دنيا آمد. سبک وي ويژه خود اوست که اگر چه مدرن، با خطوط ساده و خشک به نظر ميرسد ولي بسيار چشم نواز و محسور کننده است و بيننده را به خود جذب ميکند. وي همکاري هاي نزديکي با مارکو گريگوريان، داشته.
ملکونيان در بيش از ۳۵ نمايشگاه انفرادي و گروهي در سطح جهان شرکت کرده است. نمايشگاههاي سالانه انجمن فرهنگي ايران و شوروي (۱۹۵۰-۱۹۵۳م)، نمايشگاه گروهي نقاشان معاصر ايران در انجمن مهرگان (۱۹۵۴م)، گالري استتيک (۱۹۵۷م)، گالري هروه اودرماتدر پاريس، گالري گورکي، نمايشگاه گروهي در ايران، و غيره.
از جوايزي که وي موفق به کسب آنها شده عبارت اند از: جايزه دوسالانه تهران، جايزه دوسالانه پاريس، جايزه بينالمللي آرت اکسپوزيسيون دوسالانه ، جايزه انجمن ايران – آمريکا و جايزه هنرمندان معاصر ايران
آندره سوروگين
آندره سوروگين (زاده ۱۲۷۵ خورشيدي، تهران – درگذشته ۲۷ آذر ۱۳۷۵، اشتوتگارت)، معروف به درويشخان، نقاش برجسته مينياتور و يکي از بنيانگذاران شيوه مردمي در نقاشي ايراني معروف به نقاشي قهوهخانهاي بود.
آندره سوروگين در سال ۱۳۷۵ خورشيدي در سن صد سالگي در شهر اشتوتگارت، آلمان چشم از جهان فروبست.
از جمله آثار وي:
۱۸۲ تابلو از رباعيات عمر خيام و باباطاهر، ۱۸۰ تابلو از غزلهاي حافظ، مينياتورهاي شاهنامه،داستانهاي ساياتنووا
ادمان آيوازيان
اِدمان آيوازيان زاده ۱۳۱۰ خورشيدي، تهران؛ نقاش، معمار و طراح ايراني ارمنيتبار ميباشد.
نقاشي را از سيزده سالگي شروع کرد و در شانزده سالگي موفق به دريافت جايزه نخست مسابقه بينالمللي نقاشان جوان تهران شد. نه سال بعد جايزه فرهنگ و هنر دو سالانه تهران را از آن خود ساخت و در پي آن براي شرکت در دو سالانه ونيز منتخب شد. آيوازيان نقاشي را در فرهنگستان هنرهاي زيباي رم و معماري را در انگلستان فرا گرفت. طراحي و نظارت بر اجراي هتل گاجره و دبيرستان ارمني طوماسيان از نخستين کارهاي او پس از بازگشت به ايران بود. از آثار ديگر اِدمان ميتوان به طراحي داخلي مسجد فرودگاه رياض، نقاشي ديواري سالن انتظار فرودگاه جده، نقاشي ديواري براي موزه ملي عربستان و طراحي موزاييک براي مسجد جامع عمان اشاره کرد.
آيوازيان در طراحي کتيبههاي خط ثلث و کوفي و کاشيکاريهاي مساجد عربستان، کويت و عمان از نقاشي اسلامي و ايراني تأثير پذيرفته است.
او تنها هنرمند ايراني است که به عضويت انجمن سلطنتي نقاشان رنگ روغن انگلستان پذيرفته شده است. آثار آيوازيان در مساجد، کليساها، موزهها و بسياري از اماکن عمومي و مجموعههاي شخصي از جمله موزه سنت لازار ونيز و همچنين موزه آرام خاچاطوريان ايروان نگهداري ميشود.