نور در معماري از اجزايي است که کنار عناصر و مفاهيم ديگر از قبيل ساختار، نظم فضايي، مصالح و رنگ مطرح ميشود و در طراحي به عنوان يک عنصر مجزا بايد نقش خود را ايفا کند.
به گزارش گالري آنلاين به نقل از هنرآنلاين، نور نقش مهمي در معماري ايفا ميکند و به کاربران اجازه ميدهد فضاها را ببينند، ايمن در آن ساکن شوند و حتي فعاليت هاي روزانه خود را انجام دهند. اما قدرت آن مدتهاست که از اين عملکردهاي اساسي فراتر رفته است که عمدتاً ناشي از پيشرفتهاي تکنولوژيکي و روندهاي جديد طراحي است که منجر به نوآوري و خلاقيت بيشتر شده است.
طراحي نورپردازي معاصر اين توانايي را دارد که به طور کامل يک اتاق را متحول کند، بر راحتي بصري تأثير بگذارد و با تعريف حجم، توجه به بافت و افزايش رنگها را تنظيم کند. به عنوان مثال، در اتاق کوچک، داشتن نور اضافي که از ديوارهاي رنگ روشن منعکس ميشود به بزرگتر نشان دادن فضا کمک ميکند. به طور مشابه ثابت شده است که نور بر خلقوخو، تمرکز و رفاه کلي تأثير ميگذارد. در حالي که يک محيط با نور کافي با گرما و افزايش سطح انرژي مرتبط است، نور ضعيف ميتواند منجر به مشکلات سلامتي، از جمله سردرد، خستگي چشم و حتي افسردگي شود.
اهميت نورپردازي معماري
نورپردازي يکي از مهمترين عناصري است که در طراحي داخلي بايد در نظر گرفته در هر صورت، معماري و نور بايد يکديگر را تقويت کنند و به عنوان دو بخش وابسته به هم از يک تجربه يکپارچه عمل کنند. نورمن فاستر معمار بريتانيايي معتقد است معماري بيان ارزشهاست و داستانهايي را روايت ميکند. در واقع نورپردازي معماري نقش مهمي در انتقال آن داستان ايفا ميکند و اغلب آن را زنده نگه ميدارد.
طراحي نورپردازي معماري ميتواند شبيه به طراحي نور باشد، اما دقيقاً يکسان نيست. تمرکز اولي بر معماري است، در حالي که توجه دومي اغلب ارگونوميک يا کاربردي است. نورپردازي هر جنبهاي که توانايي فرد را براي زندگي، کار، عملکرد، استراحت يا بازي بهبود ميبخشد تا اطمينان حاصل شود که نور به طور مطلوب استفاده و توزيع ميشود. نورپردازي معماري در نهايت عناصر طراحي خاصي را براي تقويت، تثبيت يا تاکيد بر زيباييشناسي، تاريخ و اهداف ساختمان را به نمايش ميگذارد. اين نقطه تلاقي هنر، معماري، طراحي و فناوري نورپردازي است که البته شاخههاي ديگر هم از جمله فيزيک، مهندسي، اثرات رواني و فيزيولوژيکي نور هم اثرگذار هستند.
نورپردازي معماري براي کاربردهاي تجاري
وقتي صحبت از برنامههاي تجاري مانند دفاتر، فروشگاهها يا محيطهاي آموزشي به ميان ميآيد، گزينههاي زيادي در بازار وجود دارد که انتخاب دستگاه مناسب را به يک تصميم پيچيده تبديل ميکند. روشنايي LED تجاري امروزي، نياز به درک عميق سيستمها و کنترلهاي روشنايي هوشمند دارد که شامل به روز بودن با محصولات نوآورانه است که به لطف پيشرفت فناوري نور LED و تطبيقپذيري، به معماران و طراحان توانايي دستيابي به طرحهاي خلاقانهتري را ميدهد.
برخي از رايجترين کاربردهاي نورپردازي معماري عبارتند از: نورپردازي نزديک، نورپردازي شخصي، نورپردازي خطي، سطحي و معلق. براي کشف کيفيت آنها و الهام بخشيدن به معماران و طراحان، در زير به اين موارد ميپردازيم.
نورپردازي شخصي
نورپردازي شخصي که روي سقف يا ديوار نصب ميشود، درخشش ملايمي ايجاد ميکند تا ويژگيهاي طراحي خاص را برجسته کند مانند تاج يا ديواري که در استوديوي يوگا و مديتيشن استفاده ميشود. اين نوع نورپردازي به عنوان نورپردازي تاکيدي محيط است که اغلب نور غيرمستقيم دارد که براي ديوار يا سقف طراحي شده است. در حالي که نور LED در مکان داخلي قرار ميگيرد که علاوه بر زيبايي براق، مدرن و براي بسياري از کاربردهاي تجاري ايدهآل است.
نورپردازي
Up lighting
اين روش نوعي نورپردازي غيرمستقيم است که اغلب براي نمايش ويژگيهاي سقفهاي سازهاي مراکز تحقيقات و طراحي مدرسه روزانه استفاده ميشود. به عبارت ساده، به هر وسيلهاي اشاره دارد که نور را به سمت بالا هدايت ميکند، از اين رو تابش خيرهکننده را به حداقل ميرساند. اين سيستم به خصوص در کاربردهاي داخلي، نقاط تاريک و سايههاي سقف را کاهش ميدهد تا فضايي راحت و جذاب براي کاربر ايجاد ميکند.
چراغهاي خطي
چراغهاي خطي اجازه ميدهند تا خطوط مستقيم و تميزي از روشنايي LED را در مسيرهاي پيوسته با هر طول و با اتصالات بدون درز از سقف تا ديوار ايجاد کنند. اين روش معمولاً در فضاهاي کاري يافت ميشوند که هدف آنها ايجاد محيطي پويا است که خلاقيت، بهرهوري و هوشياري را تقويت ميکند. معمولاً در طولهاي استاندارد، سيستم روشنايي معماري ميتواند هر طرح خطي دلخواه را ايجاد کند که در سقف، ديوار يا کف فرو رفته است. در اصل، ميتواند فضاي داخلي مدرن را برجسته کند يا نور عمومي متعادلي را ارائه دهد.
نورپردازي سطحي و معلق
اين نوع نورپردازي با طيف گستردهاي از کاربردها سازگار ميشود. براي تأکيد بر سطوح غيريکنواخت يا بافتدار همانند ديوارهاي آجري و سنگي از نورپردازي سطحي استفاده ميشود. در اين روش شکل بافتها براي ايجاد جذابيت بصري برجستهتر ميشوند. منابع نوري نزديک به سطح مورد نظر قرار گرفته و با زاويه اندک نور را روي سطح پخش ميکنند. تابش نور برجستگيهاي موجود در بافت را روشن کرده و در نقط فرو رفته سايه ايجاد ميکند، که باعث نمايش برجستهتر بافت ديوار ميگردد. با تغيير فاصله چراغ از سطح ديوار ميتوان عمق سايهها را تغيير داد.