نشست خبري نمايشگاه “دورنما از نماي نزديک” برگزار شد

از /

جستجوي ردپاي انسان در دورنمايي از نماي نزديک

نشست خبري نمايشگاه "دورنما از نماي نزديک" با حضور معصومه مظفري (رييس هيات مديره انجمن هنرمندان نقاش ايران)، امير سقراطي (عضو هيات مديره انجمن)، رزيتا شرف جهان (مدير گالري طراحان آزاد و کيوريتور نمايشگاه)، مينا نادري (مسئول کميته نمايشگاه هاي انجمن) روز دوشنبه يکم آبان ماه در حضور خبرنگاران و علاقمندان، در فرهنگسراي نياوران برگزار شد.

به گزارش گالري آنلاين، امير سقراطي در ابتداي نشست ضمن تشکر از حضور خبرنگاران، بيان کرد: نمايشگاه دورنما از نماي نزديک، يکي از اتفاقاتي بود که در انجمن هنرمندان نقاش ايران به صورت کيوريتوري، توسط خانم رزيتا شرف جهان برگزار شده است.

در ادامه معصومه مظفري، ضمن ابراز خرسندي از برگزاري اين نمايشگاه، سه ويژگي با اهميت اين رويداد را چنين برشمرد:

اين نمايشگاه تجربه خوبي براي انجمن از همکاري با يک کيوريتور بود. کيوريتوري که به شکل حرفه اي مسائل را مي‌شناخت، به اين فضا شکل داد و ميدانست چه مسائلي در حيطه دورنما اتفاق افتاده و شامل حال چه کساني مي‌شود. در نتيجه بهترين رويکرد، سپردن کار به کيوريتور توانمندي بود که اين افراد را کنار هم قرار دهد و در نهايت اين نمايشگاه به بهترين شکلي که امکان داشت برگزار شد.

نکته ديگر در مورد اين رويداد اين است که جاي نمايشگاه هايي که پايه پژوهشي داشته باشد خالي بود، نمايشگاه هايي که بتواند بخشي از تاريخ هنر ايران را در جايي مکتوب کند. اميدوار هستم اين حرکت ادامه پيدا کند و به وسيله افراد مختلف و در گرايش ها و مضامين مختلف اين جمع آوري ها انجام شود.

همچنين براي اولين بار توانستيم کتاب نمايشگاهي که انجمن برپا کرده را در طول نمايش چاپ کنيم. کتاب شامل دو مقاله است که بررسي هاي خوبي داشتند و در واقع کيفيت کتاب را افزايش دادند.

اميدوارم انجمن اين مسير را ادامه دهد و به سمت نمايشگاه هايي برود که با يک پژوهش و بينش همراه باشد.

مظفري در ادامه افزود:

آنقدر برخي کارها در سابقه برگزاري نمايشگاه ضعيف بوده که تصور شده کيوريتور کسي است که سليقه اي کار جمع مي‌کند در حالي که کيوريتور بر اساس متن پژوهشي که به آن اعتقاد دارد، کار خود را انجام مي‌دهد.

برخي آثار اين نمايشگاه بايد به لحاظ تاريخي در اين مجموعه قرار مي‌گرفته و اصلا بر اساس سليقه خانم شرف جهان انتخاب نشده است.

برخي دوستان گلايه داشتند چرا کار به کيوريتور سپرده شده که سليقه اي عمل کند. در حالي که بسياري از دو سالانه هاي بزرگ جهان توسط يک کيورتور برگزار مي‌شود. در واقع يک کيورتور مي‌تواند با دانش و پشتوانه پژوهشي که دارد آثار را انتخاب کند و کنار هم بگذارد. خود من در مورد برخي از کارها سوال مي‌کردم چرا اينکار انتخاب شده؟ اما وقتي در مجموعه‌ي کارها نگاه کردم متوجه شدم با استيتمنتي که ايشان دارد واقعا جاي آن اثر خالي مي‌ماند اگر انتخاب نمي‌شد.

معتقد هستم جا دارد به نقش، اهميت و شيوه هاي کيوريتوري بيشتر پرداخته شود.

در ادامه مينا نادري ضمن تاکيد بر تلاش بيش از هشت ماهه ي اعضاي کميته نمايشگاه ها براي برپايي اين رويداد به سرپرستي خانم رزيتا شرف جهان، اطلاعات آماري از حضور هنرمندان نمايشگاه را ارائه داد:

در اين مجموعه ۷۶ هنرمند با ۱۷۰ اثر حضور داشتند، ۳۳ نفر عضو انجمن، ۱۲ نفر از خارج از ايران و سه نفر از شهرستان بودند، ۸ اثر هنر جديد به نمايش درآمد که شش تاي آنها ويديو آرت و يک اثر لند آرت از احمد نادعليان بود.

کيوريتور برنامه، خانم رزيتا شرف جهان با اشاره به اينکه انجمن هنرمندان نقاش ايران يک انجمن فرهنگي و هنري است، توضيح داد:

اتفاقي که در نمايشگاه دورنما افتاد، آن کاري‌ست که يک انجمن فرهنگي مي‌بايست انجام دهد و طي اين سالها نيز تلاش انجمن بر اين بوده است. به معني برگزاري نمايشگاهي با رويکرد پژوهشي، با توجه به اين نکته که بتواند نکات مبهمي را روشن کند و يا سوالاتي را در مورد تاريخ معاصر مطرح کند.

موضوع طبيعت از قبل توسط هيئت مديره و کميته نمايشگاه ها پيشنهاد داده شده بود، اما محوريت نمايشگاه دورنما بر اساس يک ايده است و بر اين استوارست که در حال حاضر محيط زيست و زندگي ما در بيشتر مواقع تبديل شده به محيط هاي دستکاري شده توسط انسان که هنرمند معاصر، آن رويکردي که قبلا به طبيعت به عنوان يک پناهگاه يا جايي دست نخورده داشت را از دست داده و تبديل شده به نماها و جاهايي که شما نشانه هايي از دستکاري انسان و صنعت را در آن مي‌بينيد.

اين محور در واقع ايده اي از خانم دکتر عرفانيان بود و ما با اجازه ايشان پايه نمايشگاه را ريختيم. اين ايده درباره جهان پس از سرمايه داري و پيشرفت تکنولوژي صحبت مي‌کند. راه هايي که کوتاه شده، راه آهن هايي که تاسيس شده، معدن و کارخانه هايي که در فواصل اين شهر ها تاسيس شدند، برخي تاسيساتشان رها شده و موارد ديگر…، در نتيجه ما طبيعت دست نخورده بکر، آنطور که نوستالژي هنرمندان اوايل قرن بيستم بود را نداريم.

بنابراين تمرکز ما در اين نمايشگاه بر هنرمندان معاصري است که با اين رويکرد به نقاشي منظره نگاري مي‌پرداختند.  

کميت کارهاي مرتبط با نسل هاي گذشته را کمتر کرديم و اشاره وار از آنها گذشتيم، چون معتقدم به اندازه کافي در مورد هنرمنداني همچون آقاي وزيري مقدم، جوادي پور و يا وزيري اطلاعات در دسترس است و بررسي‌هايي هم شده. هرچند نمونه هايي که از آقاي وزيري در اين نمايشگاه ارائه شده مربوط به دوران ابتداي کار ايشان مي‌شود و متفاوت است با آنچه بعدا به عنوان هنرمند مدرن از ايشان شناختيم.

در کنار اينها به نسل پس از انقلاب مي‌رسيم و اشارات مختصري به اين دوره داريم که گرايشات نوستالژيکي در آن وجود دارد، برخي هنرمندان مي‌خواهند طبيعت گرايي را با لحن گذشته احيا کنند و بعد مي‌رسيم به هنرمندان معاصري که جلوه هاي بديعي از منظره نگاري را مي‌توانند نمايش دهند.

بنابراين نمي‌شد اين نمايشگاه را به اعضاي انجمن محدود کنيم و يا به تمام کساني که منظره نگاري کار کرده‌اند گسترش دهيم، چرا که اين يک ژانر اصلي در نقاشي است و کمتر نقاشي‌ست که حداقل يک دوره از کارهايش موضوع منظره نداشته باشد.

اين موضوع ممکن است براي برخي هنرمندان بخصوص اعضاي انجمن موجب رنجش شده باشد و به هر حال بحث محدوديت جا هم داشتيم و ممکن بود اگر در فضاي وسيع تر نمايشگاه را برگزار کنيم، بتوانيم آثار بيشتري بگنجانيم. پس به ناچار خودمان را محدود کرديم به هنرمنداني که به نوعي قله اي در اين مجموعه هستند و هر کدام نشان دهنده يک نوع خوانش و يک نوع گرايش در منظره نگاري بوده اند.

شرف جهان در مورد تحليل جايگاه هنرمندان در اوضاع اجتماعي فعلي ، گفت:

به هر حال آثار بسياري توليد و نمايش داده مي‌شود و نقد هايي نوشته مي‌شود، مسئله اين است که بتوانيم جايگاه هنرمندان را در اوضاع اجتماعي فعلي تعيين کنيم و تحليل همه جانبه از جايگاه اثر داشته باشيم و از ايجاد شهرت هاي کاذب جلوگيري شود.

موضوع دورنما که آثار بسياري در رابطه با آن توليد مي‌شود، گرايشات متفاوتي را شامل مي‌شود. گرايشي که در اين نمايشگاه به آن توجه کرديم، يک گرايش پيشرو است و نگاه انتقادي به فضاي اطراف دارد. بررسي اين گرايش مي‌تواند، تحليل همه جانبه اي از آن به ما ارائه بدهد تا بتوان جايگاه آن را در تاريخ هنر معاصر پيدا کرد.

امير سقراطي در توضيح ويژگي هاي اين مجموعه بيان کرد:

يک نوع وانهادي، متروک بودن، رها شدگي و تشويش در منظره پردازي معاصر ديده مي‌شود. در واقع هنرمند معاصر زماني که قرار است فقط يک طبيعت را بکشد نه يک منظره صنعتي، ما مي‌بينيم که آن تنهايي و استرس و تشويش در آثارش وجود دارد.

يکي از نکاتي که کيوريتوري اين نمايشگاه را جذاب کرده اين است که ما با منظره پردازي روبروايم که در آن منظره ها فضاي صنعتي امروز را نمايش مي‌دهند و حتي برخي دوستان مي‌گفتند طبيعت در آن کجاست؟  

اگر ما ميان طبيعت و منظره يک فاصله بگذاريم، به اعتقاد من طبيعت آن چيزي است که ما از خود طبيعت نقاشي مي‌کنيم اما وقتي منظره وجود دارد، مي‌توانيم رد پاي انسان را در آن ببينيم. وقتي پرچيني در طبيعت مي‌بينيم ديگر آن طبيعت نيست، آن منظره ايست که در آن روحياتي از انسان معاصر ديده مي‌شود.

ما به اينطور نگاه هاي انتقادي در فصل بندي هاي نقاشي هايمان نياز داريم. ما بايد با نگاه انتقادي تر به جريانات نقاشي عمل کنيم و برايش فعاليت پژوهشي انجام دهيم تا بخشي از نقاشي ايران در مسير مشخص‌تري راه خودش را ادامه دهد.

در ادامه معصومه مظفري به سوالي از خبرنگار هنرآنلاين مبني بر اينکه آيا در نمايشگاه هاي بعدي انجمن، به موضوعات ديگري به اين شکل پرداخته خواهد شد؟، پاسخ داد:

يکسال ديگر از اين دوره هيئت مديره باقي مانده و در اين مدت تا آخر سال دو کارنماي ديگر براي هنرمندان بالاي چهل سال است که در خانه هنرمندان برگزار مي‌شود و بحث اصلي براي سال آينده برگزاري يک نمايشگاه مشترک با انجمن هاي ديگر است. همچنين هم اکنون هيئت مديره در حال بررسي مقدمات برگزاري دوسالانه‌ي هنر، به شکلي است که محدود به نقاشي نباشد. کارنماها نيز در سال آينده ادامه خواهد داشت.

شرف جهان در پاسخ به سوال خبرنگار گالري آنلاين در مورد برپايي اين مجموعه در شهر ها يا کشور هاي ديگر، گفت:

شخصا در حال تلاش براي اين موضوع، براي موزه هنرهاي معاصر اصفهان، موزه هنرهاي معاصر اهواز و نمايشگاهي در استکهلم سوئد هستم.

مشکل جدي ما آثار امانتي که از کيوريتور ها گرفتيم و مسائل بيمه در ايران است، شايد شکل جديدي از اين آثار را بتوانيم ببريم و به ناچار برخي آثار حذف شود و با يک چينش جديد ارائه داده شود.

در پايان، امير سقراطي در پاسخ  به سوال ديگري از خبرنگار گالري آنلاين در خصوص ادامه فعاليت پژوهشي با موضوع نمايشگاه دورنما توضيح داد:

رونمايي کتاب اين نمايشگاه را پيش رو خواهيم داشت که اميدواريم چنين اتفاقي در آن زمان شکل بگيرد و قطعا کيوريتور نمايشگاه افرادي را براي اين امر در نظر دارد.

در هيئت مديره نيز صحبت شده است که چنانچه يک نشست پژوهشي داشته باشيم اين نمايشگاه را کامل خواهد کرد و اميدواريم برنامه رونمايي با حضور هنرمندان و همراه با جلسه نقد و بررسي برگزار شود که جزييات آن را به اطلاع شما مي‌رسانيم.

مطالب مرتبط:

پیمایش به بالا